Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 44, 26 ʻOkakopa 1876 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Hp Ua pookoha ia o Mr. John E. Bapnard i Kakanoielo mua no k'a Ahakieki* ' mamuii s kk kauoha a na I«unakanawāi o ka Ahakiekie. ( I kjeia ahiaiii Poaiua ae, hora 7£,e pnka ae an4 ka Pnali Paaln Comj>any B. Hawaiian t|oardsy no ka hookahakaha muā ioa ana, maj Kuiaokahua. E halawai ana ka Papa, Hooko o ka Ahahui Knla Sabati o ka Paeaina Hawaii, i keia Poaono ae, la-28 o keia maliina, i?ia ka hora|2 aawina ia, ma ke keena kaai bake o ka $apn, Haiqaiij He Imau pule waile no koe, a e kuai hon ia ana be mau ainn waiwai nui, no Mr. Everett, aini kekahi o keia mau aina iMani ame Moiokai; noiaila, oka wa kupono keia no ka pos makemake aina e makaaia ai, ma ki\ nana ana iho i ka hoolaha a ka Lnna Kudala j3artow. i t'iT" Kei hoomaemne hon ia nei ka uwapo ma ke alo iho o ka oihana wai me ka liale kui kan hon ia nei i na kna nunui me k|i hooiu-a hou ana rka lepo, a e naui ana iajnwapo a na keiki hoe waapa e pili ai, o na|holomna ana paha keia o ke Kuikahi Pajnailikor 2rST" ka po Sahaiti iho nei, ua nmioa na walaan # me na hookamumu ana o na kamaiii maika aoao mauka o na p4pi»jK>ho o Kawaiahao, a ke minamina nei makou i ko lakou n|auha wale ana i ka hale o ke Akua, a ina e ike houia ia man ano hana, alaila, e makaukau ana no na lima iaiaa no iakou. , ka po o ka la 20 o keia mnhina, ma Kaneohe ae nei, pakele ibo la ke ola o kekahi luahine niai poiiio, oi.ii oia e hiamoe aua, e ole oia e kahea i ka moopuua ; o ka wa nae ia aka lima koko i oki iho ai i ka pepeino a hro aku la me ka ike ole ia o kena ano ; ua niauao wale ia he Pake, a i ole j he kanaka keia koiohe ; pela ka hoike a ko I makou makamaka J, Meemauo. He noi aloha ii ka nupepa L.\ni;i II \\v.\i [ o kn m. ir. e oluoiu mai oe e j>ai hou mai i kahi i koe o ka Moolelo o Io-

Pfj>a \Vilimota, ma kou liolu mna o kola niaknhiki liuu. O mnkou na l.iwo nupepa L.mu 1 llaw.mi o Koolaupoko, Ualiu. [E na mnkam.ikn, o ko oukou makemi. ko, a me ko k.i U-lmlohu a jviu i lawe i ko kiuo o keia pepa, ka inukou e hooikuikauei a t< luH>lrt\vß iiin na iiuhulolo ni.iikai a mo na inon heluholu e ne, »o ka m. ii. 1877. Ij. H." Ua k»uui:iba iitak\<u i ka hniia ana mai o ka lono, 110 ka miake ana o Mr. John Kiekonio, kokahi o ua illawaii uūkiala ma ka hana o keia au hou, a i kamaaina hoi a launa me makou a me kn lohuloiiu pu. Ua liialele mai oia i kana wahiiie, kona hoahanau a mo ka lnaui makua, ma ka Poalima, la *J1 o keia mahina, xnahojH: iln) o ka mai nna no lU la wnlo no, me ka tiva, a i ka I\>aono ae, ua nkaliia "kuila kona nianele hope loa ia ana a kahi mau o ka ]k>o mako. lle kanaWk oia i iko ia 110 ka oluolu, a he hua niaikai ma kona wtiha i ua wa a piu, a ota kn Hawaii nona ka imM k> Kahiumiumi helu ekahi" ma ka noenu. Ke haiia mai s ei kaiohe ia makou. ke kahoawiii l.i ka inu panini ana ma iK>nuaula, i Maui; iuu na kane a 11.0 ua wahine, komo aku na kar.e i ka lole o na wahiue a [H'la ua w:«hine i ka lole o na kaue, a kau maluna >> na lu>, a holo ma o a maanei e like me ko lakou makeiuake, aole:he Kab:\ti i kein |kh\ ho l.v tv« a waU^uo; a ke iinau nei -hoi makou, auliea la ka o Kaiko ma. ko ibo like ala no j«ha ilaila r Ip.a j>ela, ke puhi. nei ka " U\ u i Hawau" i kaua C)-«e- l'oki' mai ho;;, o hiki aku o mana K;umw.ii. Mh keia mau la aku i.ei, ua nekna ko kakou luaw:is »ka w.m oh\a o kahi wai, mai ka auwaha uui mai uo la ; iua paha he m»u jw\u ahi ko keia mau po IUO nei, e hoonele ia ana k.< kako>,; Oilnna Kinaiahi i ka wai ole, akt«, aolo ho mau ulia jK>;n.» ahi i loaa ia kakou. (.► ke kumtr j>aha o*keia nete ana o kakou i ka wai o!e, *>ia no ka noi»«> mau aua mai o ka weU ikiiki a luH>neie ia ko mau kualiiwi me n* ohu wai, * »»nio p.i sa ae ta na 'wai e lan* ana iwa na kahawai a.m*hfc\, K liiilink i kaln wai uo na knK»ko a r»ai uh>ulia w*le; eia ka weia Uke kiai jv\a mai »;ei i* kakoiu i MT Ma Ksjvilama-kai, lVt. mak« o KealoN* k», wa lo:hi >»a la o kiMivkaa u>»a i ka m*i a haia akn la ma keta ai«ao 0 b make, ua ksasr!e mai ln i*'a a me ka mam» makahiajvt, f wklio i!4i> o ka h » we )k« kaumaNa lumakena nana. O kon» «;<}«• i ike i kona make ana, «* m* kahi a maUa »> ike»i»o k«vna«4at;a |na k* nupep* ka I.aium U ut wo Wna •wa, i«»*i o ik» «a'* i U m<«a * «4a m, Ke makak» nui >xs m i U 1.«»» jv>m,v ioa e«Uuae « ka W>iH«{*«fea a*va |»a k* ak*v « ;k» mai «u k««*a m«« N>4a»Ja, «*a * la«t« 1« |MK«M|ik«i a H.e ka vui ko"u hMu, ika U«r«J *ri*'k« m k« nh*««e *» ka"» kaoe, ka j»«p«8* a«»«. a i:4i«« k* f>n(» oka Mm h« k*kv«u » kan*. !(* +(•* *»*k*k«k« JU ae ms»a jm» ana k-a «4» a«« « »1*» «ta k«e ««* 1 t«» «*a«* K<»h<> « na ka m«k* « » krkak« »1». M * a« » 0 ,« )li\«|

1 : WKa B)aloūitoo | k» boa(a ia oei b« iiaie hiM» ieaiea he kaoaka hoki me fee a&kma o ke kaala,* me kekahi m&* BM&.i e #|:b he nni w»ie. ' lāP Ma ke kn ana mai nei o ka toab« ZetAdf«tf, ua ioaa tasi he so,o(HniUr ia kamano oia o keowelewa aa kaiima o A- W. Uuuh, mai Kapaiakiko maī, a na hoonna n aka kskshi o ia i Kaoeobs¥e nei, a o keknhi i JSwā, » & k» koeaa iho, e ikeia aama ka Hoteie Howan. HīlP* Kani a mikioi ua pepa ona aao poloai ahaaina, & me aa aoo pep« pai e *e t a tne wa lipine wai guia oaa ano a pae, e pai ia nei oia ka haie pai o Hak L. Kelekona. ma nae akn o ka hale bttke o Mr. 11. 31 Wini. īiaiia iiihia, a o kahi waie no ia e lawa ai o ka makemake, e mania ana me ka wai gula, a e pakika ana nie ka wai dala. E kipa nui mai e hoao iku Mamuii o ke koho ana o ka Aha i Komile, no ka hoonoho aua ia Rev. J. H. Paikuli i Kahu no ka ekaiesia no Waikane, uolaila, oka ia 2 o Novemaba, 1876, eia ka manawa i kouo ia no ia hana, a o ke komite nana e hooko aku ia hana nui, <na na 1 Itev. S. Waiwaioie, J. Manoela, D. Kekio- J kalani, J. Kekahuna. S. Waiwaiole. | Lunahoomaiu o ke Komi*e. I Waimanaio, Oct. 16. 1870. I Kia ka nni o na moku okohola i ] liaaieieia aku nei i ka Aiika, me ka huina j o na hareia aila i loaa ia l.ikou iioko o ia mauawa, a me na Ia koiioia i puhi oie ia. Kiapa A<\mra Uamea Sio har. wulo, & 1 kohnla : JaiiK's AHen, 1200 " M 4 " " Javn 2tL 680 " " 2 " " Oiiward v 000 " " 8 " " l)i*suioM<i, 600 " " 3 '< " Ciara Beli, 600 " " aole koliola." " eaiuiila, 183 Sepama 3 " Kaiepa l'onieliua Howi. 10001> uwalo, 4 kohl. " Josv(>liiuc 1000, l«areia uwal. 5 ki.in.la- " Marcnego, 1000 " " 2 " St. G«»r{;e 1300 " " l « lluiia, 11 uioku, he 8015 barela, a he 33 kohl. I-KHT KA WAIIA IKA MAKAU,—Ma ke ail! I aiii Poaiima aku nei, e iawaia ana kekahi kane me. kana waiiine ma ka ttajnt o Aina hou. Oiai ka waliine e nanea »ua ika nana ia Pnle, e liamaina ana ka wāha i I ka lealoa, aia hoi ke kane e wiiiwili ana i ' ka uiakau e kioia aku, a i ka hooiei ana, ] lde aku 11 ka alu oke aho iloko oke kai | a o ka niakau lioi lou ae lai ka waha o ka I wahiue. 4 Owau no ka kan la e hoolou j m.V ai ika makau ! Auwe kuu make e!!" i I waiii aka waiiine. Kia hoi kn makou, j * 4 iuolia t ke kauaka, i ka ia wawae loloa." ' j in.i p:tiia e i<>« ia Manaiakalani, lte heiehe ! j ie paiii ka lieino. Oia ka ikk. Peuei ka houluulu ana i manaoia no j ka huiua o ua paona huiu hipa a me ka loaa j iio Ilawaii nei i keia makahiki ld7G: Xo Niihau .318,000 paona iNo Lauai 1:10,000 " ,Xu Moiokai 72,00«J 44 1 j 2s*o Waimea, llawnii ik\(KX) " Ko Keauhou, " o;i,<XK) " i No Kahooiawe ......... oU.iMO M | No Kaliuku, Owhu l0,0v»0 " Na *ko ana ma na wahi iiilii ona luokupuni apau. .. . lo,o'V> " iiuiiia jv*u— (m7,(.HH> jwona oke kumuknai kiekie ioa uo ka makahiki i hala, he '£! keneta no ka paona, ka haahaa loa 11 keneta, ka mau 11 keneia. K iiooaui ia me keueta, a e loaa no o s>i' 1 .;»<■». Waiwai m>, ana mannoia, eoi akti ana i keia makahiki aku, a pela io no ! a.wai o 1 iaw.iii. BAI\A 0 K4 HAME A 8. X. KALSIUKI Mo ka lana o kuu manao, e hooia Btai aua o ka maiu ulu o Lele i keia haina o ka naue .vi*, a eu iho ka haina: K kii ua keiki uei i ka paUpala kauoha. llaina.—i'ene» ua keiki nei e hana *i: K aahu iho i ka upeua, aU n«e i ka po ia e La ai, no ka ua ike au h« hiki ao » ka {>«> ko kii. Aia ma ka hapa h\>)io oke knmuh*na kahi e loaa ai, o ke kokua poieiei o ko kii ana i ka po ina kahi e oleio ana, **a i ka |w maanwi ua aao iaa ka manao, mi ka uea, o ka h-Hjpuka ana i ka haaoieio "paha," ii« hoike ana ia i ke auo lua o ka mauao elike me ua hapa ho|M> w».« U kuiuuhaiva. A ina oe e ho,J« *«i » k»»a hnina. aUila, ua aa ioa wt« • |vk M p« *,« oe, he alo a he ak\ aoie « wiwo ka o«akv AWiano. W«u J. Vir«s. S, Kooa, t.VK 17, k , AkoU mai aei kuaiUUa a«a oka muk> a KakiKiai, a m UWi bk«« a (*•» a Im o ka loaa paha hw Inaa; U «a kwki «wi * kaaa ai, i koaa ww ka |wka|k9oa ka»oha, aSi ai malana oaa ka waiwai a pa» e ka «aakaakaae «l«a mM* aai. 0) Ka Maaa«a • kii ai (i) Ke fca-~' 1« l»*h«) a wa kwki «« i bM*o ai i ka w* 1 kii ai. Vl) Ka awwwiwa iku ai; K kii M<i i ka «aanawae Wbai« a*a I»ae• law«i (Miii) aa%fca ||,MhiMSN *efc» an, a«W po, (3) Ke a «a Uki mī i keia ai i ka wa iUa«. K k«u»« iaak«> •• kwki mi i ka • ike ia a*a k«sie «aaa krirhrt«iM MM I*m a kla A a«k kei ka« koa + a*a i keaa «pM i aak« ia ke 4 ka}u.;' K*a ka i ia: ka Ih4« aka ke kapa a kap» oiV a «aa k«* ♦ ko W «p«»%a ka«» » *»)»« i k« Mh» ai «w ka l*m« «**«*kaft* n» *+ W tajvv a ho» > Km

ka«9a fts« OlK>Bl*S*£' W k e «» ka «M» miaee :.i«is%\* fcrf» paa oia k« kn W kānuMo, ■-. - % : :- D. m-KMm^: lfaiii, Oct. 26,1876. j *W. t -.■» 1.11 r , ■ ■ Aia ma k«u li«la 3&, o S«pt. 21, ifee tW ai an, oa hoole msi o S, K. g»b>Vßi i ia fe«i|a a'o i M «ko ai ma kou beia S5, Ab« g»te £4, me kooa i ibo ua halaho mswabs o kauane. Ao!c an i mamao e paae akn ia oe ina |ia mea, »ka, p hoonna akn aoa i ka hainai pi. ii pofio i ka nane. Haine.—E kaalele loa tta keiki oei i jce &oo olunluk a »e ka paai lealea, a e hooiaio ia hoi kona manaoio ana pela, i kalikeai me ka olelo, "a ina e loaa na man knmahans la a hoowio ia, al&ila, oa lūo no tta keiki ia na waiwai a pan o kona ne, a i ioaa ole na kamnh&na, o kona njeo no ia a palakai." Ēia ko knmuhana:—" Aole no e hiki i na keiki eei'ke kii aka i ke ao,. a i ka po paha, aole hoi me ke kapa ole, a kapa poha." A nolaila, na knpono ioa ka haina i ke ka mea, aole no i kii maoli akn ke keiki, aka, na haaieie wale so o» i kona ano nhanha a me ka puni iealea, ka mea hoia kona maknakane i hoowaliawa» ha ai, a i ka pan ana o kona aao ino, oia ■?rale no ka mea i koe, o ka haawiia mai o ka Paiapala Kaaoha e hooiii ana i na w|aiwai a pan no ko keiki. R like hoi me keia,—TJa hoomakaukania "ke aupnni o ka iani no ka poe e haaiele io ana i ko lakou niau hewa, i knlike ai hoi rae ka mnkemake o keAkua; pela no hoi keia a katf!a e hootnaopo|)o iho ai, oiai, o ka maiiao maoii no o ka maknakane, ina aohe ho ano uhnaha a me ka puni leaiea o kana keiki, nlnil», aole e kala i an wale ka ia i haawiia'i ka Paiapaia Kaooha no keiki, a no ka ike ana o kona makuakahe i kona ano ino, nolaiia, 'na hsna oia ma keia ano i mea e noonoo ai kana keiki a imi i| ka makemake o kona makna ma ke kumuhana i haawiia iaia. Eia keia.—O ko wahi pane, "inni ke aho, nokea i ka niele ia Wao, maiia aa ioaa iaia," na halahu ioa ia mawaho o ka noonoo mti. kai an«, a he hahai ana ia oa ma ke aia o " Waawaaikinaaupo" ma. A o ka haiua hoi a ko io poeoi S. E. K. o noho ana9na fiver Hooio, Hnw. inli ao i aene ioa, aka, aole i waii poao i fa> kaui na umeke eien, (na niaau) a aa Hi iho aei aa a haia ka iki, a ke heie nei i ka ioa, aoleno he wahi mea a ieie mai o ka pn a F£kioia« ka&iaia a me ka hnna ahi Heieaa a u ke> ki npi ona Ilono o Piiiaui, i ike aj[ fat Im kakou i ka eha io o ka iniki, i aa hookele o ka Lahci Hawaii. Wm. Rosbwblu West Maui, Oeh 19, 18761.