Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 42, 12 ʻOkakopa 1876 — Page 3
Ahaolelo Kau Kanawai
o ke Aupuni Hawaii
Ka Moolelo o na hana o ke Kau o
ka M. H. 1876.
Na na luna leta o Hawaii, 800 "
" " " Maui 1,000 "
" " " Kauai 400 "
Pa ana no Ema Kuea, 320 "
Kakauolelo Kiaaina Kauai 1,000 "
Koena o ka uku o ke Kuhina Kalaiaina 223 "
Uku o na luna alanui 7,000 "
Pa a me ka lanai no ka Hale aupuni hou 7,000 "
Hoopanee.
LA HANA 124—Poakolu Sepatemaba 27
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Noi o Mr. Nahaku e hapaiia ka noonoo no ka heluhelu elua ana i ka bila e haawi ana i kekahi mau aina no ka Moi. Hooleia.
Noi o Mr. Halemanu e hapai houia ka noonoo ana no ka olelo hooholo e hoihoi ia Helekunihi a me kona ohana a hoopae ma ke awa o Nuu. Hooholoia.
Noi o Mr. Halenamu e hooholo i ka olelo hooholo. Hooholoia.
Heluhelu mai o Mr Birch he olelo hooholo, e haawi ana i ka mahalo i ke Kuhina o ko na aina e, a me ka Loio Kuhina no ko laua hooikaika loa ana i ka mana hooko e hoole i kona kakau inoa ana i na bila a na lunamakaainana i waiho mai ai i keia Hale. Hoopaneeia.
Ma ke noi ua kapaeia na rula, a hoike mai ke komite hooiaio bila kanawai, ua apono ka Moi i keia mau bila malalo iho.
1 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 3 a e hoopau ana i ka mokuna 48, o ke kanawai karaima.
2 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 1420, o ke kanawai kivila i aponoia ma ka makahiki 1860.
3 Bila kanawai e hoeueu ana i na oihana kaloko o ke aupuni.
4 Bila e hoololi ai i ka pauku 1144 o ke kanawai kivila.
5 Bila e hoakaka ana i na hora hana no ka la hookahi.
6 Bila kanawai e huikala ai i ke Kuhina Waiwai.
7 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 17 o ka mokuna 41, o ke kanawai karaima.
8 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 1106, o ke kanawai kivila.
9 Bila kanawai no ke oki mare, e pili ana i ka pauku 1334 o ke kanawai kivila i hoololiia i ka makahiki 1866.
10 Bila kanawai e pili ana i na komisina palena aina.
11 Bila kanawai, ina e kuai a hoolimalimaia paha na aina aupuni, ma ke kudala e hanaia ai.
12 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 1,, 2, o ke kanawai e malu ai na paahana malalo o na olelo aelike i hoakaka ia ma ka pauku 1417 o ke kanawai kivila i aponoia ma ka makahiki 1872.
13 Bila kanawai e hoopau ai i ka mokuna 54 o na kanawai o 1874.
Eia na bila kanawai i hooleia mai e ka Moi, aole i kakau inoaia.
1 Bila kanawai, e hoololi ai i ka pauku 1493 o ke kanawai kivila, e hoololi ana, o ka olelo Hawaii oia ka olelo mana ma ko kakou mau kanawai, ina no ikeia ua kue olelo Beritania ma ka olelo Hawaii.
2 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 8 o ke kanawai e hoopau ana i ka mokuna 10 o ke kanawai kivila, i aponoia i ka makahiki 1864.
3 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 1423 o ke kanawai kivila, i aponoia ma ka 1872.
4 Bila kanawai e pili ana i na palapala aelike mawaena o na haku a me na kauwa hana.
5 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 239, o ke kanawai kivila, i hoololiia ma ka 1860.
6 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 20, o ka mokuna 43, o ke kanawai hoopai karaima.
7 Bila kakawai e hoololi ai i ka pauku 19, o ka mokuna 41 o na kanawai hoopai karaima.
8 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 16, o ka mokuna 41 o na kanawai hoopai karaima.
Bila kanawai e hookuu ana i na kanaka a pau e noho ana malalo o na olelo aelike aole e hoohanaia ma na la koho balota lumakaainana. Aponoia ka hoike a ke komite.
Heluhelu mai o Mr Pilipo he olelo hooholo, e kauoha ana i ka makai o ka Hale, e malama i papaaina ma ka hora 2 o ka auina la, o ka la mamua iho o ka hookuu ana, no ka hui hope ana o na hoa a pau.
Hoakaka mai ke Kuhina o ko na aina e, e malama ana na Kuhina o ka Moi, he papaaina e like me ia ano ma keia mau la iho, nolaila, ua hoihoi houia ka olelo hooholo.
Ma ke noi ua hookuuia o Dominis mai kona noho lala ana no ke komite e hai aku i ka Moi e iho mai e hookuu i ka Ahaolelo, a ua kohoia ke'lii Bihopa maia wahi.
Noi o Mr Kamauoha e hapaiia ka noonoo ana no ka bila e pili ana i ka auhau holoholona, e waiho nei ma ka papa, a ua hooholoia. Waihoia i ke komite wae.
Noonooia ka Bila Haawina.
OIHANA KALAIAINA.
Hoohoihoi oihana mahiai a me ka lawe ana mai i na kanaka o na aina e mai 35,000 Hooh.
Hoolimalima aina o mua o Aliiolani 400 "
Hoolimalima no ka hale o ka luna alanui ma Aienui 1,950.50 "
No na komi sina palena aina o ke aupuni 1,500 "
No ka mokumahu hou (ina na ke aupuni e hana 100,000 "
Uku kokua no ka mokumahu hou, ina na waho, e hana (aole e hooliloia no kekahi hana e ae) 15,000 "
Kela me keia lilo o ka Papa Ola Hawaii 1,000 "
Hooholo loaia ka oihana Kalaiaina e like meia i hoololiia iho nei.
OIHANA WAIWAI.
Huikala ana i ke Kuhina Waiwai 3,997.64 kapaeia
Koena o ka uku mua o ke Kuhina Waiwai 250 Hooh.
Uku kokua i na laina mokumahu o na aina e 20,000 "
Hoomaha ka Hale ma ke awakea.
Halawai hou ma ka hora 1 P. M.
Noi o Mr Baraunu, e hapai houia ka noonoo ana no ka uku kokua i na laina mokumahu o na aina e. Hooholoia.
Kamailio mai ke'lii Kakela ma ka aoao kue i ka haawina ana i ka 20,000 no ke kokua ana i na laina mokumahu o na aina e.
Kamailio mai ke Kuhina o ko na aina e, ma ka aoao kokua i ka haawi ana i 20,000. Ninauia a hooholoia ka haawi i 20,000.
Eia ka poe ae e uhauha aku i keia mau dala, me ka ike aku no ke hookuu wale nei ke aupuni ia ia aole e uku no ka uapo, aole e uku no ka wai, aole e uku aku no ke dute o ka lanahu, a hoolei wale aku i keia mau dala, Aholo, Kaiue, Baraunu, Kamauoha, Lilikalani, Kauai, Birch, Naili, Gay, Helekunihi, Barenaba, Halemanu, Nahaku, Naukana, Mahelona, Kaina, hui me na'lii, Leleiohoku, Kanoa, Na Kuhina, Kahanu a me Kaai.
Eia ka poe minamina dala, Kiaaina Kapena, Naili, Bihopa, Kakela makua, Kuihelani, Ake, Kamika, Kahuila, Kanealii, Pilipo, Halstead, Kalaukoa, Aiwohi, Nawahi, Mahoe, Wana, Nakaleka, Preston, huiia he 17 wale no poe minamina dala, e aloha ana ia oukou na makaainana, a e noonoo a hoomanao no ia Kau Ahaolelo aku, na ka lehulehu o oukou e noonoo mai.
Hooholo loaia ka Oihana Waiwai e like me ia i hooholoia.
Ma ke noi ua kapaeia na rula a hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i ka bila e hoopau ana i ka auhau holoholona, i aponoia ma ka 1870, e noi mai ana e waiho aku i ka bila no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka la apopo. Aponoia.
OIHANA LOIO KUHINA.
Noi o Mr Aholo no ka uku o ke kakauolelo a ka Loio Kuhina 3,600 Hooleia.
Noi o Mr Kauai, 3,000 Hooh.
Noi o Mr Kahuila, e kapae loaia ka 8,000, ka uku o ka Loio Kuhina, oiai oia e kamailio ana, ua ku mai la o Mr Waterhouse e ninau ano, no ka pau o na minute elima, ia wa no, ua haunaele ka Hale a no ka ae ana o ka noho i kela noi.
Ua hoopii o Mr Nawahi i ka rula ana a ka noho. Hooleia.
Ninauia ke kapae ana i ka uku o ka Loio Kuhina. Hooleia.
Hooholo loaia ka Oihana Loio Kuhina.
OIHANA HOONAAUAO.
Noi o Mr Pilipo e hookomoia no na kula aupuni 13,000 Hooh.
Noi hou no oia, e kapaeia ka haawina no na lilo kaahele o na Kahukula nui. Hooholoia.
Noi o Hon. Bihopa e hookomoia uku o ke Kahukula nui, 400. Hooholoia.
Noi o Hon. Bihopa na lilo kaahele o ke Kahukula nui 800. Hooholoia.
Hooholoia ka Oihana Hoonaauao e like me ia i hoololiia.
Hoopanee ka Hale.
Ka Bila Haawina o na 1877—78
Ke waiho aku nei makou imua o ko makou poe heluhelu i ka Bila Haawina pa keu pali a keia kau Ahaolelo iho nei ; A i hiki aku kona koikoi i ka miliona a oi aku, e hoomaka ana malalo nei:
NO KA MOI PONOI.
Ko ka Moi ponoi a me ka Oihana Alii $45,000.00
Na lilo o ka Moi ma Wasinetona 20,000.00
Ka Mea Kiekie ke Alii Leleiohoku 6,000.00
Puuku me ke Kakauolelo o ka Moi 5,000.00
$76,000.00
NA HAAWINA HOOMAU.
Ka Moiwahine Emma $12,000.00
Ka Mea Hanohano P. Kanoa 2,400.00
Me thusela Mahuka 600.00
$15,000.00
KA AHAOLELO A ME KA AHAKUKAMALU.
Na lilo o ka Ahaolelo o 1874 $1,362.15
Na lilo o ka Ahaolelo o 1876 21,500.00
Kakauolelo Ahakukamalu 200.00
Lako palapala a lilo e ae 100.00
$23,162.15
OIHANA KANAWAI.
Uku o ka Lunakanawai Kiekie $10,000.00
Uku kokua Lunakanawai mua 8,000.00
Uku kokua Lunakanawai elua 8,000.00
Uku Kakauolelo Aha kiekie 4,000.00
Uku o ka Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie 3,000.00
Uku o ka Maheleolelo o ka Aha Kiekie me Hoomalu 2,400.00
Uku o ka Lunakanawai Kaapuni o Maui 3,000.00
Na lilo kaahele Lunakanawai Kaapuni o Maui 200.00
Uku o na Lunakanawai Kaapuni o Hawaii 3,600.00
Uku o ka Lunakanawai Kaapuni o Kauai 2,000.00
Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu 4,000.00
Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu no ka mahina o Maraki 1876 125.00
Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Lahaina 1,200.00
Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Lahaina no Feb. me Maraki 1876 100.00
Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Hilo 1,400.00
Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Hilo no na mahina o Ianuari, Feberuari, me Maraki 1876 125.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Puna Hawaii 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Kau, Hawaii 600.00
Koena uku o ka Lunakanawai Apana o Kau, Hawaii 75.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Kona Akau, Hawaii 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Kona Hema H. 600.00
(Ina hookahi Lunakanawai no na Apana elua, alaila $900.00)
Uku o ka Lunakanawai Apana, o Kohala Akau, Hawaii 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Kohala Hema, Hawaii 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Hamakua, Hawaii 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Wailuku Maui 1,000.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Honuaula, Maui 400.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Makawao, Maui 600.00
Koena uku o ka Lunakanawai Apana o Makawao, Maui $75.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Hana, Maui 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Kaupo, Maui 600.00
(Ina hookahi Lunakanawai no na Apana elua, alaila $800.00)
Uku o Okatoba, Novemaba, me Dekemaba 1875, Ianuari, Feb. me Maraki 1876 250.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Molokai 600.00
Na lilo o ka hele ana o ka Lunakanawai Apana o Molokai, e hoolilo ia malalo o ka hooponopono ana o ke Kiaaina o Maui 50.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Lanai 400.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Ewa a me Waianae, Oahu 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Waialua a me Koolauloa o Oahu 600.00
(Ina elua Lunakanawai alaila $400.00 pakahi)
Uku o ka Lunakanawai Apana o Koolaupoko, Oahu 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Hanalei, a me Anehola, Kauai 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Lihue Kauai 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Koloa, Kauai 600.00
Uku o ka Lunakanawai Apana o Waimea, Kauai 600.00
Uku o ke Kakauolelo, Aha Kaapuni Apana 2 400.00
Uku o ke Kakauolelo 1, Aha Kaapuni Apana 3 300.00
Uku o ke Kakauolelo 2 Aha Kaapuni Apana 3 300.00
Uku o ke Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana 4 300.00
Na lilo o ka Aha Kiekie 2,300.00
Na lilo o na hoike, ma na hihia hewa, (e uku ia e ka Lunakanawai, e noho ana i ke kau, ina he pono) 300.00
Na lilo o ka Aha Kaapuni Ap. 2 1,800.00
Na lilo o ka Aha Kaapuni Ap. 3 1,800.00
Na lilo o ka Aha Kaapuni Ap. 4 600.00
Kuai ana i na Buke Kanawai 500.00
Na lako palapala no na Aha a pau i hui ia me na lilo pai (a ma ka uku leta) 1,000.00
Hoolako ana i ke Keena o ka Lunakanawai Kiekie 300.00
Pai ana i ka Buke 3 o na Olelo Hooholo o ka Aha Kiekie ma na olelo elua 2,100.00
$76,200.00
OIHANA O KO NA AINA E.
Uku o ke Kuhina 8,000.00
Uku o ke Kakauolelo 4,000.00
Na lilo keena o na Luna ma na Aina e 1,400.00
Poo leta, me kela a me keia lilo 1,800.00
No na Elele i na Aina e 6,000.00
Uku o ke Komisina noho ma Wasinetona 8,000.00
Na Komisina o ka Moi ma Ladana 1,600.00
Kokua a hoihoi mai na kanaka ilihune mai na Aina e mai 1,500.00
$32,400.00
KA OIHANA KAUA.
Ke ola o na koa, a me na Puali Pualu $60,686.36
$60,686.36
OIHANA KALAIAINA.
No ke Kuhina 8,000.00
Koena uku 223.00
No ke Kakauolelo Mua 4,000.00
No ke Kakauolelo Alua 3,000.00
No ke Kiaaina o Oahu 3,600.00
No ke Kiaaina o Maui 3,600.00
No ke Kiaaina o Kauai 2,400.00
No ke Kiaaina o Hawaii 3,600.00
No ke Kakauolelo Kiaaina o Oahu 800.00
No ke Kakauolelo Kiaaina o Maui 1,200.00
Koena o ka uku Kakauolelo Kiaaina o Maui 150.00
No ke Kakauolelo Kiaaina o Kauai 1,000.00
No ke Kakauolelo Kiaaina o Hawaii 1,200.00
No ka Luna Hale Paahao o Oahu 3,000.00
No ka Luna wai a Kakauolelo Makeke, Luna Alanui no ka Mokupuni o Oahu, a me na Luna o na Hana Hou 6,000.00
No ke Kakauolelo o ka Luna Wai a me ke Kakauolelo o ka Makeke 1,920.00
No ka Luna Leta Nui 5,000.00
No ke Kakauolelo Mua, o ka Luna Leta Nui 2,400.00
No ke Kakauolelo Alua o ka Luna Leta Nui 1,200.00
No ka Luna Leta o Hawaii 800.00
No na Luna Leta ma Maui, Molokai a me Lanai 1,000.00
No na Luna Leta ma Kauai 400.00
No na lawe Leta 7,126.00
Kela a me keia lilo o ka Oihana Leta 2,380.00
No na Luna Alanui o na Mokupuni a pau, koe o Oahu $7,000.00
No ke Kiai Hale Ilina Alii 600.00
No ke Kiai Hale Ilina o Lunalilo 200.00
Na lilo o Hale Ilina Alii 250.00
No ke kuai ana, a me ka paa ana i kekahi apana aina i Ilina no na kanaka Hawaii 1,000.00
Na Elele 2,080.00
Kela a me keia lilo o ke Keena 2,000.00
Kope ana i na Buke moolelo o na Luna Hoona Aina 3,000.00
Kuai ana i na mea hana alanui 1,000.00
Na poho alanui, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 1,000.00
Na Alanui me na Alahaka no Hawaii 7,000.00
No Maui, Molokai, a me Lanai 6,000.00
No Oahu 5,000.00
No Kauai 2,000.00
Na hana hou i mea e hoohana ana i na Paahao, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 10,000.00
No ka malama ana i na Lepera 55,000.00
Na Kauka me na malama mai kaahele 12,000.00
Kela a me keia lilo o ka Papa Ola 12,000.00
Kela a me keia lilo o ka Papa Ola Hawaii 1,000.00
Halemai Pupule 10,000.00
Kokua i Halemai Moiwahine 21,000.00
Ana Aina Aupuni 13,000.00
Pai Palapala Aupuni 2,000.00
Ke ola o na Paahao 9,000.00
Oihana Kinai Ahi o Honolulu 10,000.00
Maheleolelo me na Unuhiolelo 300.00
Na lilo o ka Oihana Wai 3,200.00
Hooholo mokumahu pili aina, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 10,000.00
Mokumahu Pele, na lilo no ka hooholo ana 7,500.00
Hana hou ana i ka mokumahu Pele 5,000.00
Na Heleuma me na Mouo 2,000.00
Eli ana i ke Awa o Honolulu 5,000.00
Hana hou ana i na Uapo, ma Honolulu 8,000.00
Ma Lahaina 1,000.00
Ma Makena 1,000.00
Hale lamalama ma Honolulu 1,500.00
Hana hou ana, Hale lamalama ma Honolulu 800.00
Hale lamalama ma Lahaina 500.00
Hale lamalama ma Hilo 400.00
Hale lamalama ma Kawaihae 300.00
Hana hou ana i na Hale Aupuni 15,000.00
Pa no Ema Kuea 320.00
Pa a me ka lanai no ka Hale Aupuni hou 7,000.00
Hale Makeke ma Lahaina 2,000.00
Hale Makeke ma Wailuku 1,200.00
Hale Makeke ma Hilo 1,200.00
Kokua o ka Oihana Eemoku mai na Aina e mai, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 35,000.00
No ka hookaa ana i na ae-like i hana ia e ke aupuni, no ka lawe ana mai i na lima hana 22,000.00
Ka Agena o ka Hale Leta ma Kapalakiko 800.00
Kele garapa o na moku ma Honolulu 832.00
Oihana Wai o Honolulu 25,000.00
Na Buke Aupuni 500.00
Uku hoolimalima o ka apana aina ma ke alo o Aliiolani Hale, a hiki i Maraki 31, 1878 400.00
Uku hoolimalima o Aienui, a hiki i ka la 31 o Maraki 1878 1,900.50
Kokua i ka moku-mahu holo pili aina, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 15,000.00
No ke kapili ana i moku-mahu holo pili aina, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 100,000.00
No na wahi e pae ai na waapa no na mokupuni a pau koe o Oahu, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 5,000.00
Na lilo malalo o ke kanawai e waiho aku ai i na palapala hooia palena aina ma ke Keena Kalaiaina $1,500.00
538,981.50
OIHANA WAIWAI.
No ke Kuhina $8,000.00
Koena uku o ke Kuhina 250.00
No ka Luna Buke Helu 4,000.00
No ka Luna Dute Nui 6,000.00
No ka Hope Luna Dute Nui 3,600.00
No ka Hope Luna Dute Nui 3,600.00
Kiai oihana a me ke awa 2,400.00
Luna Hale Papaa 2,400.00
Kakauolelo Buke Helu 2,400.00
Na kokua Kiai ma Honolulu a me na awa e ae, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 1,800.00
Kela me keia lilo Oihana Dute aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 1,500.00
Uku Luna Dute ma Kawaihae 300.00
Uku luna Dute ma Kealakekua 880.00
Dala Halemai (na loaa i manao ia) 4,000.00
Uku o na Luna Helu, aole nae i oi aku i ka 5 p. c. 14,000.00
Uku o na LUna ohi, aole nae i oi aku i ka 5 p. c. 12,000.00
Aie Aupuni e uku ia ana aole e hoolilo no kekahi hana e ae $90,000.00
Uku panee o ka aie aupuni 87,000.00
Kela a me keia lilo oihana waiwai 2,000.00
Uku kokua i na laina mokumahu o na aina e 20,000.00
Na lilo o na Komisina hooponopono ana i na Kanawai Kivila e hoolilo ia e ka Moi iloko o ka Aha Kukamalu 2,000.00
Na kuni a me na hoailona pai, aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 2,000.00
266,630.00
OIHANA LOIO KUHINA.
No ka Loio Kuhina $8,000.00
No kona Kakauolelo 3,000.00
Uku o ka Ilamuku 6,000.00
Uku o ka Makai Nui o Hawaii 4,000.00
Uku o ka Makai Nui o Maui 4,000.00
Uku o ka Makai Nui o Kauai 2,500,00
Uku o ke Kakauolelo o ka makai nui o Hawaii 1,000.00
Uku o ke kakauolelo o ka Makai Nui o Maui 1,000.00
Uku o na makai o Hawaii 10,100.00
Uku o na makai o Maui 9,024.00
Uku o na makai o Kauai 3,408.00
Uku o na makai o Oahu $43,408.00
Hopu ana i na lawehala 2,000.00
Kela a me keia lilo o ka oihana 1,000.00
Na lilo o na Aha Koronero 600.00
98,716.00
OIHANA HOONAAUAO.
Uku o ke Kahukula Nui $4,000.00
Na lilo kaahele o ke Kahukula Nui 800.00
Uku o ke kakauolelo o ka Papa 3,600.00
No na kula Hawaii me Beritania 38,000.00
No na kula aupuni 13,000.00
No ke kula hoopololei ma Keoneula 10,000.00
Mau hale hou no ke kula Hoopololei 4,500.00
Kukulu ana a me na hana hou ana i na Hale Kula 1,000.00
Kokua haumana ma ke kula nui o Puna hou no na keiki Hawaii 360.00
Malama ana i na mea ano e (Museum) aole e hoolilo ia no kekahi hana e ae 1,000.00
Lako palapala a me kela me keia lilo 700.00
$76,960.00
KA HOULUULU ANA.
No ka Moi ponoi 76,000.00
Na uku hoomau 15,000.00
Ahaolelo a me ka Ahakukamalu 23,162.15
Oihana Kanawai 76,200.00
Oihana no ko na Aina e 34,400.00
Oihana Kaua 60,686.35
Oihana Kalaiaina 538,981.06
Oihana Waiwai 266,630.00
Oihana Loio Kuhina 98,716.00
Oihana Hoonaauao 76,960.00
$1,264,736.01
NA ANOAI.
Ma ke Kilauea o ka Poakahi nei, i huli hoi aku ai na Mea Hanohano Jos. Nawahi, o ka "paia paoa i ke ala," a me S. K. Mahoe, o ka "ua kanilehua." Aloha!
O Adimarala Penoka, o Amerika, i hiki mai ai ia nei mamua aku nei, ua make mai nei, ma ka la 20 o Sept., i ke 62 o kona mau makahiki, ma ka mokuaina o Nu Hamakia.
Ma ke ahiahi Poakahi iho nei, i ku mai ai ka mokumahu ke Kulanakauhale o Kikane, iloko o na la holo he 17 mai Kikane mai, a ma ke ahiahi o ka Poalua iho nei i holo aku ai no Kapalakiko.
Ua loaa mai ia makou, mai ka lima mai o L. D. H. Kaua, he wahi moolelo no ka make ana o Mrs. Kaipupau, ma ka la 6 o keia mahina; o ka nui o kona mau makahiki he 40; hanau ia i ka 1836, a make i keia 1876.
A komo loa mai i keia pule, ke mau mai nei no ka pakuikui ana mai o ka makani makai mai, a na keia makani i pahola iho maluna o kakou i ke kunu me ka nalulu, i huipu ia iho hoi e ka ikiiki enaena a ka la, oki ka hana; he auau hou wale no.
Ua hala'ku ka Pua Alii Liliu Loloku, i ka hoolanalana ma na paia ala o Hilo, i ukali ia'ku e kona mau hoahele, no ka luana kui pua lehua, a kapi wai waonahele pu ana. E maalahi ka huakai, a e huli hoi mai me ke kino i leiia e na pua mohaha o ke ola maikai.
He ahi kai pahola ae ma Piladelepia, i ka mahina i hala iho nei, a pau kekahi mau hale e kokoke ana i ka hale hoikeike keneteniela, a ua pakele mai pau. Ina i loaa lihi aku ua hale nei, ina o ka loaa ana ia o kekahi poho nui, aole o na waiwai kumukuai nui wale no oloko o ka hale, aka, he mau tausani ola o ka poe makaikai.
Ma ka po Poakahi nei, ua komo kolohe ia ka hale waiona o Lenehan ma, ma Alanui Moiwahine, a ua lawe aku ke kolohe, he 18 pahu omole palani, a me 2 huewai ie vinega, 5 galani pakahi. He keu no ka ikaika o keia piko pau i ka iole. He loaa aku koe o ua kolohe la. He puni laau make ka!
Ma ka Poakahi i hala, Oct. 2, ua hoohuiia ma ke kaula maemae o ka mare, e ka Rev. M. Kuaea, ko makou hoa lawehana o keia Oihana, oia o John Kaulahea no Honolulu, Oahu, me Miss Sarah Ohia no Wailuku, Maui. Ke hauoli nei makou i ka puana ae, e ukaliia ko laua noho ana me na pomaikai, a e lei laua i ka lei alii o ka maluhia.
Ke hoopuka aku nei makou i keia la he mau kii, ma ka aoao eha o ka kakou pepa, he mea e pono ai a e pomaikai ai na ohana, a he koo ikaika hoi e holomua ai ka kakou pepa. Nolaila, ke poloai aku nei makou i na ohana a pau, e hooikaika e lawe nui i ka LAHUI HAWAII o keia 1877 ae, i ike ai oukou i na kahoaka o ka mea a oukou i lohe wale ai; nolaila, imua kakou e na opio, e apo a lulu lima aloha pu me ko kakou makamaka ka LAHUI HAWAII.
Nui a weliweli ka mai piva omaomao ma na mokuaina o ka Hema o Amerika, i keia mau la mai nei. Ke nee 'la imua me ka hahana, a ke holo la na kanaka ma o a maanei o ka aina, e imi ana i wahi e pakele ai i keia mai luku. Ma kekahi wahi he 266 ka make i ka la hookahi. Ke loaa i keia mai, ua oleloia, aole no e pakele. Aloha ino lakou, a e hoomanao kakou no ka pomaikai i ka maalahi, mai keia mau pilikia weliweli.
Ke pahola aku nei makou i ka leo paipai i na makamaka e hoomanao iho, ua hoea aku kakou i na la hope o ka makahiki, a o ka manawa hoi e hookaa pau mai ai i ke ola o ka pepa. E hoomanao no hoi oukou i ko makou rula, o ka poe i hookaa mua, he $1.75 ka auhau, a o ka poe i hoomoe a ka hopena, he $2.00. Nolaila, e hoomanao kakou, aole e ola ka pepa ke nele i ka mea nana e hoolawa i na lilo. Ua loaa ka oukou mau pepa, a ua hooikaika nui makou, a nolaila, he mea pono e hoomanao iho.
Ua holo aku ka moku leta no Kapalakiko i ke ahiahi Poalua nei, me na ohua lehulehu o Honolulu nei. Ua haalele mai no kekahi mau mahina pokole, ko makou peni makoua, ka Rev. H. H. Parker, (Paleka opio,) no ka Hikina loa; o J. T. Waterhouse me kana lede, no ka home Beritania; o E. P. Adams, Thos. G. Thrum, Capt. T. H. Hobron, (Kapena Hopena) me kana lede, a me kekahi poe e ae no Kapalakiko, a me kekahi mau wahi e aku. O ka lokomaikai o na lani ka makou e uwalo ae nei, a halawai hou i ka home nei.
Ma ke ku ana mai o kekahi moku mai Kapalakiko mai i ke ahiahi Poalua nei, me 400 Pake e holo ana i Kina, ua loaa mai kekahi mau palapala i pai ia, mai na haole kalepa mai o Kapalakiko, e noke mai ana i ka nuku i na ona mahiko o Hawaii nei. Ua lohe aku nei lakou, ua pau loa iho nei na mahiko i ke kuai ia a lilo i na hui hoomaemae ko o laila, a pau loa ke ko ia lakou, a he mea hiki ia lakou ke kau i ke kumukuai kiekie maluna o ke ko. E ao mai ana, ina e kuai na mahiko o onei, alaila, i keia halawai hou ana ae o ka Ahaolelo o Amerika, iloko o Dekemaba, alaila, e hooikaika ana lakou e hoopau wale i ke Kuikahi Panailike.
Ma na makahiki i aui e aku, o na malama o Sepatemaba, Okatoba, a me Novemaba, na la e paia kuli mau ai na pepeiao i kahi oeoe o Pele ma kana hana mau o ka hoohikihiki ana mai i na moku Okohola iloko nei o ke awa. A he mau la ulu aoa keia o ke kaona i na keiki o ke kai anu o ka Atika. Aka, ano i keia wa, ua mehameha ke awa i na moku lawaia o ia ano, a ke kau aku nei ke aho o na wahi Poola ma na wahi mokuahi. O ka oihana lawaia i pipili nui mai i o kakou nei kekahi mea nana e hoopuipui mai i ke dala i ko kakou nei awa, aka, ano, auhea la lakou? Owai, a i ke au owai e hoi hou mai ai ia ano; ka lilo ana o ko kakou mau awa ku moku i home maalahi no na keiki lawaia o ka Atika.
OLELO HOOLAHA.
MAKEMAKEIA
Elua mau kanaka opio!
I ELUA MAU KEIKI MAIKAI, I HIKI AKU na makahiki i ka 15, no ke ao ana i ka Oihana Tela Humu Lole. O ka loihi o ka manawa no ka noho ao ana, eha makahiki. I mau keiki makaukau ma ka olelo haole. E ninau ia WM. JOHNSON.
Tela Humu Lole, Alanui Kaahumanu. 40 3t 43
O KA UKU WAI mai Iulai 1, 1876 aku a hiki i Ianuari 1877, (he uku mua wale no) eia ka manawa, nolaila, o ka poe he mau uku wai ko lakou aole i hookaa, e hele mai lakou ma kuu Hale hana e hooponopono ai, mamua ae o ka la 30 o Sepatemaba. O na wai aole i ukuia mahope o ia la, e okiia no me ka hookaulua ole. H. S. HOWLAND,
773 4ts 776 Luna Wai.
OLELO HOOLAHA.
I KA POE a pau e makemake ana i na Pila a me na Ogana no na Halepule a no na hale e ae. Hookahi wale o ano Ogana maikai loa, oia na Pila i hanaia e BURDETT. He kaulana loa kana mau Pila no ka maikai o ka leo a no ka ikaika no hoi, a no ka loaa ana no hoi o na ano lea a pau.
Kumukuai.
Mai ke $50 a i ke $1,000, e like me ke ano o ka Pila i makemake ia. E ninau ia D. D. BALWIN ma Lahainaluna. Oia ka Agena no ka Paeaina Hawaii. [23. 3m.]