Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 31, 27 July 1876 — Page 1
KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.} HONOLULU, POAHA, IULAI 27, 1876. {HELU 31.
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA, Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.
NO NA OLELO HOOLAHA.
E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.
PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)
KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ka nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1] a me ka maikai.
C. H. DICKEY, (Kale Kika,)
LOIO!
A he Luna Kepa i apono ia e ke Aupuni no ka Apana o Makawao, Maui Hikina.
E HELE NUI mai ka poe a pau i loohia ia me na pilikia pili Kanawai o ka "Ua-ukiu" nei, a no ko oukou makamaka oiaio no e kokua a e hooikaika e hoopau i na pilikia ma na ano a pau o ke Kanawai. 17-1y
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.
OLELO HOOLAHA.
MAI KA HAKUAINA C. C. HARRIS, o Kailua Ahupuaa o Koolaupoko, Oahu, ua lilo mai ia makou ka hoomalu ana i na kai lawaia o Mokulua, Ahulili a me Kea. Nolaila, ua koho pono ia o JOHN A. CUMINIS i Luna nana e hoomalu a hooponopono i na mea a pau ma ia mau wahi no ka makahiki.
E hoolohe na mea a pau iaia.
W. L. MOEHONUA.
Mei 20, 1876. [22tf]
Ama ra! Holokahana!!
UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai. C. B. WILSON,
1 1y Kale Wilesona.
G. W. WEST!
HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii 1-1y
S. B. DOLE.
LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y
J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."
HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia. 1-1y
JESUS, HEAR ME.
Royal Diadem. p. 114.
1
Kuu Iesu la, e hoolohe,
A kokua mai,
Make au ke ole oe
Mai kipaku ae,
Mai haalele, kuu Hoola,
O poino au.
Launa mai a hoopakele,
I ka make mau.
Cho. —Kuu Iesu, e hoolohe,
I ka'u pule nei,
Hoolohe, kuu Hoola,
A hoola mai.
2
Kuu Iesu la, e hoolohe,
Palupalu au,
Oe no kuu koo ikaika,
Oe kuu ola mau.
Mana ole no na hoa,
Ke make la au;
Oe no ka mea mana,
Oe wale no.
Chol —Kuu Iesu, e hoola, &c.
3
Kuu Iesu la, e kokua
I kau pokii nei;
Liilii au a hina wale,
Nau e hapai ae.
Kala mai i kuu mau hewa,
Kala a hoomaikai.
E hoolohe, e aloha,
A hoola mai.
Cho. —Kuu Iesu, e hoolohe, &c.
HAWAII.
HE MELE NO LUCY LEIALOHA.
1 He inoa no Leialoha,
Ka wahine kui lei Lehua,
Ua hala e aku oe,
I ke ala hoi ole mai.
Cho. —Auwe! Auwe!!
Aloha ino oe;
E ka nani wehiwehi o ka uka,
Auwe aloha ino!!!
2 Aloha ko leo nahenahe,
I ka heahea ana mai,
Hoolai na manu o ka uka,
Eia o Leialoha,
3 Aloha ka leo o ka makua,
I ka pane mai auhea oe?
Ua hala, ua hala me ia la,
Me ka Makua Mana Loa.
4 Aloha na hana a ka Haku,
I ka mikiala mau ia hoi,
Mea ole ia anu nui,
I ke kono ae a loko.
5 Eia makou a pau,
Na hoaluhi ou a pau,
Aloha no hoi oe,
I mio iho nei nalowale.
JOHN K.
ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
Mokuna VII—Helu 28.
HE ekolu malama piha ko Egemona noho ana maluna o keia mokupuni; he ano like paha me ko Lanai nui, a iloko o ia mau mahina ekolu, he ekolu a eha paha puni ana o ua wahi mokupuni nei iaia nei. O ka hua o na laau, a me ke akulikuli ko ia nei ola. Ua a ke ahi iaia nei ma ke olo ana i na apana laau elua, e like no hoi me ko Hawaii nei i ka wa kahiko. Ua ku ko ia nei wahi hale lau laau, a ua pau ka manao ana e hoea hou ana oia i kona one hanau, a ike hou paha i kona hoa o Elina. O ka mea mau iaia, oia no ka pule mau, me ka hoomanao mau i kana moeuhane a me ka helehelena o kana alii ana i ike aku ai. Ua ano kamaaina oia i ua wahi mokupuni nei, aohe ona koolua, aohe holoholona, o ka leo wale no nae o na manu kona mau hoa noho. Lehulehu wale na manu o ua ululaau nei, a he mea e ka lea o ko lakou mau leo, me he la ua hoomaopopo no lakou i ke ano o ko ia nei kulana, ua makemake lakou e hoohauoli mai iaia, a pela kona noho ana iloko o ia mau ekolu mahina me kekahi pilikia ole, a me ka oluolu o ke ola, me ke kaumaha mau no nae no kana alii, oiai, ua ano hooia iho o loko ona i na hoike a kana moeuhane.
Ano e na makamaka haihaiolelo o keia kaao walohia, ua ukali hele mai la kakou ia Egemona ma kana huakai maluna o na ale, a iloko hoi o ka pilikia, a ua pae maalahi aku la ia i ka aina maloo; ano e waiho iki kakou iaia me kona noho'na maalahi, a e huli hou aku hoi kakou a halawai pu me kona hoa'loha o Elina, ka mea hoi i ane kuapupule i ka nalowale ano e ana o kona hoa aloino.
I ka wa a na powa e lawe ana ia Egemona maluna o kahi waapa, a ua nalowale aku la iloko o ka mamao, o ka wa ia a Elina i hoomaopopo iho ai ua kau mai ka ulia poino maluna o kona hoa alokai.
Ia manawa,pau ae la ko Elina manao ano kanaka, a hoomaka aku la ia e pulumi i na enemi me kona ikaika me ka oi o kana pahikaua. I ka ike ana mai o kona mau luina i ke ano o ko lakou haku alii, ua ala mai la no hoi ko lakou mau ikaika a pau, a he mea e ka weliweli nui o ka manawa iloko o ia wa koke. Aohe kanaka ku mai imua o lakou nei, a mamua o ka hiki ana i ka hora e napoo aku ai ka la, ua neo iho la ka hauwalaau, he meha maluna o ka ilikai. He ulawena lalapa ko ke ahi e pii ana i ka lewa, o na enemi aohe lakou. Ua lanakila o Elina, ua pau kona mau enemi i ka luku ia, a o ka poe i lele aku i ke kai na na ia waha nui o ka moana lakou i amu mai. O ka moku nui, aohe kino, e noke ana ke ahi i kana hana, a ua aneane e pili aku ka ula o ke ahi i na ao o ka lewa ma ka nana aku.
Kauia'e la na pea o ka Zelina, pa mai la ka makani aheahe, a nihi malie aku la lakou maluna o ka ilikai me ke ano kaena aku i ka hanohano. He ano nani a hiehie ko ke kuna ia manawa, aka, aia maluna o ke koa Elina, a maluna hoi o na hiohiona o kona mau ukali, he ouli kaumaha, a ane kaniuhu. Ae, ua kaumaha ko lakou mau naau, oiai, ua nalo aku la o Egemona, a aia la ihea. Ua make paha oia, a ua hooleiia iloko o ke kai, a ke waiho ala paha kona kino mawaena o na kupapau o ko lakou mau enemi iloko o ke kai. Ua komo mai ka manao oia ano iloko o ka puuwai o na puuwai o na luina; aka o Elina, aole ia i haalele i ka manaolana e loaa aku ana no kona hoa mahope aku, a no ia mea, ua hooholo koke iho la e imi aku, ma kana huakai paio i na powa.
He ekolu o lakou la o ke kaapuni ana i ke kahua hakaka o lakou me ka moku powa, me ka hooikaika ana ma ka imi, aka aole nae i loaa. A i ka ha o ka la, ua haalele iho la lakou ia wahi me ka puuwai kaumaha, a holo aku la no ka akau, kahi hoi ana i kauoha ai i na moku ukali e holo aku a e kakali mai iaia nei. He mau la a halawai pu aku la lakou, a hoomakaukau koke iho la no na hana no ka imi ana 'ku i na powa a no ka hoouka kaua ana me lakou. Ua puni ka moana i ka hanuia e keia mau iliohae, a iloko o na mahina ekolu, ua aneane neoneo ka ilikai; a ua kakaikahi mai na moku powa. Ua kui aku la ka lono o ka Elina hana i na pepeiao o na alii powa, a ua ano kau aku la ka weli maluna o lakou.
Ua noho alii o Elina maluna o na moku powa a pau i hui pu me ia, a ua pee aku kekahi mau moku ma na wahi i maa mau ia lakou. Ua huli aku la no nae o Elina ia lakou, a ua loaa aku la no. He ekolu malama mai ka ike hope loa ana o Elina ia Egemona, aia hoi, ua neoneo loa na moku powa, a koe aku nae ko lakou mau wahi hoomoana mauka o ka aina. No ia mea, ua manao o Elina e holo pili aina aku, a e imi hoi i na wahi o na powa e noho mau ai, oiai, he nui ka waiwai, o ke gula a me ke dala ma ko lakou mau home e noho ai, a he lehulehu wale no hoi ko lakou heluna.
I kekahi kakahiaka nui, i ka wa a ka la akahi no a pii ae a omaka mai kona malamalama e holo malie ae ana ka Zelina ma ka ae one ae o kekahi wahi mokupuni uuku, a ia Elina e ku ana mahope me ka haka pono o kona mau maka i uka o ka aina, ua ike aku la ia i kekahi punohu uwahi e pii ae ana maluna o ka lau o na laau; lele ae la kona hauli me ka manao, o kekahi paha keia o na kahua hoomoana o na powa, a kauoha aku la i kona mau luina e hoomakaukau, a e holo aku i uka maluna o ka waapa. Ua hooholo ia a ua hooko ia ke kauoha, he manawa pokole, e holo aku ana o Elina ma maluna o ka waapa me kekahi mau luina, a pae aku la i uka. Ua makaukau lakou me na pono kaua, a ua makaukau no hoi e halawai aku me na enemi ke halawai io aku.
O Elina kai hele mua aku, me ke ano nihi malalo o na lala laau, a kokoke i kahi o ka uwahi ana i ike ai, nana aku la ia malalo o na lau laau, a ike aku la me ke kahaha, a me ka piha hauoli, i kona hoa alakai a hoa aloha hoi o Egemona! Me ka piha hauoli oia i puana ae ai i ka leo pihoihoi, a pane aku la: "He oiaio anei o kuu aloha o Egemona keia?" Me ke ano puiwa o Egemona i huli mai ai ma kahi a ka leo i pae mai ai, me ka maopopo no iaia o Elina keia ma ka lohe ana aku i ka leo, a pane mai la, "E kuu alii, o kau kauwa no keia!" a hui pu ae la laua me ke kulu ana o na kulu waimaka o ke aloha, a me ka piha hauoli. Haalele iho la o Egemona i kona wahi hale o ka noho hookahi ana iloko o ka inea a me ka mehameha, me ke aloha, a huli aku la ke alo no kahi a na ukali e kali mai ana. I ko lakou ike ana mai iaia nei, ua piha hauoli lakou, a ua haawi mai la i ke aloha iaia nei. Hoomaikai aku la lakou i na lani no keia pomaikai, a kau aku la maluna o na waapa, a holo aku la i luna o ka moku.
(Aole i pau.)
Ahaolelo Kau Kanawai
o ke Aupuni Hawaii
Ka Moolelo o na hana o ke Kau o
Ka M. H. 1876.
LA HANA 60.—Poaha Iulai 13.
Hoomaka na hana e like me ka mau.
Heluhelu mai o Mr Aiwohi he olelo hooholo i $2,000 no ke awa a me ka palekai o Honoipu ma Kohala, Hawaii. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ke kanawai e kauoha ana i na mea a pau e lawelawe i ka oihana aupuni, e hookupa ia.
Noi o Mr. Birch, e heluhelu akolu ia ka bila ma ke poo wale no. Hooleia.
Heluhelu akolu ia ka bila a hooholoia.
Heluhelu akolu ia ka bila e papa ana i ke Kuhina Waiwai aole e haawi i kekahi dala o ke aupuni i kekahi luna aupuni i hele i na aina e ma kona makemake iho. I ka ninauia ana no ka hoopanee loa, ua kakau ia na ae me na hoole. Eia ka poe e makemake ana e hoopanee loa i keia bila: Leleiohoku, Kanoa, Kapena, Green, Moehonua, Walker, Kakela-opio, Parker, Waila, Kuihelani, Kahanu, Martin, Ake, Kamika, Kaai, Isenberg, Komauoha, Barenaba, Halemanu, Wana,—huiia he 20 poe e uhauha wale ia mau dala no ka ole. Eia ka poe e ana ana ia mau dala, aole lu wale aku: Kakela-makua, Aholo, Kahuila, Kanealii, Kaiue, Pilipo, Lilikalani, Kauai, Birch, Naili, Halstead, Gay, Helekunihi, Kalaukoa, Aiwohi, Nawahi, Mahoe, Waterhouse, Nahaku, Naukana, Nakaleka, Preston, Mahelona, Kaina—huiia he 23, nolaila ua hooleia ka hoopanee. Noi mai o Mr. Birch e noonoo pakahiia na pauku. Hooholoia.
Heluhelu ia ka pauku 1 o ka bila. Noi ke'lii Kakela e waihoia keia pauku a me na pauku e ae o ka bila ma ka lima o ke kahi komite wae.
Noi ke Kiaaina Kapena e kapae loa i keia pauku.
Oiai e kamailioia'na ua hoomaha ka hale a halawai hou i ka hora 1.
Halawai hou ma ka hora 1.
Hoike mai ke Komite Pai, ua paiia kahi mau bila, aponoia ka hoike a ke Komite.
Mahope o ka noonoo loihi ana, ua waihoia i ke Komite Wae: Green, Kanealii, Aholo, Walahauki, Pilipo—
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ke kanawai e hoohaiki ana i ka lawe ana mai a me ke kuai ana aku i ka opiuma i aponoia ma ka la 8 o Augate, 1874.
Kamailio loihi mai ka Loio Kuhina ma ka aoao e kokua ana i ka hoopanee loa i ka bila.
Kamailio loihi mai hoi o Mr. Birch, ma ka hooholo loa aku i ka bila me ia e waiho nei. I ka ninauia ana, ua hooholoia ka hoopanee loa i ka bila.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 673 o ke Kanawai Kivila. Hooholo ia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akolu ia ma ka Poakahi.
Heluhelu aluaia ka bila e hoopau ana i ka mokuna 50 o na kanawai o 1874.
Noi mai o Mr Birch e hoopanee loa ia keia bila. Hooleia.
Noi mai o Mr. Preston e hooholo loa ia keia bila no ke kakau poepoe, a e heluhelu akolu ia ma ka Poakahi. Hooholoia.
Noi mai ke'lii Kaai e hapai hou ia ka noonoo ana no ka bila e pili ana no ke koho balota Lunamakaainana. Hooholoia, e kakau poepoe ia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i ke kanawai e kau palena ana i ka manawa e
koi ai no na aie i ka waiwai o kekahi mea i make, a e hoololi ana i ka pauku 1274 o ke Kanawai Kivila i hoololiia.
Noi ka Loio Kuhina e hooholoia keia bila no ke kakau poepoe.
Noi mai o Mr Birch e noho ke Komite o ka Hale no ka noonoo ana ano. Hooleia.
Ninauia ka hooholo e kakau poepoe a heluhelu ekolu ma ka Poakahi. Hooholoia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i ka pauku 239 o ke Kanawai Kivila.
Noi mai o Mr Kalaukoa e hoopanee loa. Hooleia.
Noi mai o Mr Birch, e waihoia i ke Komite Wae nana e noonoo nei kekahi bila e pili ana ia pauku hookahi. Hooholoia.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 61—Poalima, Iulai 14.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Hoike mai ke Komite Pai, ua paiia ka bila e kauoha ana ina e kuaiia ana na aina aupuni, alaila, e kuaiia ma ke keai kudala. Aponoia.
Heluhelu mai ke Kuhina Kalaiaina he olelo hooholo, e hookaawale i $7,000 no ke kope ana i ka moolelo o na Buke Moolelo a na luna hoona kuleana. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Heluhelu mai o Mr Kanealii he olelo hooholo, e hookaawaleia i $125 no ka lawe leta mawaena o Waihee, Wailuku, a me Kahului. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina.
Ma ke noi, ua hookuu ia o Mr Nahaku no ka pilikia o kona ohana i hookahi la.
Hoolaha mai o Mr Birch he bila e hoololi ai i na pauku 1, 2 o ka mokuna 53 o ke Kanawai Hoopai Karaima.
Hoolaha mai ka Loio Kuhina he bila e hoololi ai i ke kanawai e pili ana i ka lawe ana mai, a me ke kuai ana aku i ka opiuma.
Heluhelu mai o Mr Kahuila he olelo hooholo, i ka wa e noonooia ai ka Bila Haawina ma na Poakolu a me na Poalima a pau, e hoemiia ka 1—5 o ka uku o na luna aupuni mai ka Moi a hiki aku i lalo. Hoopanee loa ia.
Ma ke noi, uo kapaeia na rula, a hoike mai la ke Komite Waiwai no ka olelo hooholo e kauoha ana e hlu ia na dala e waiho ana ma ka waihona, a e hoomaopopoia ko lakou waiwai io, a me ka mea nana i hoopae mai ma keia aupuni. E hoahewa ana i ke Kuhina Waiwai no ka helu ana o ke Kuhina Waiwai he $35,000 o keia ano dala emi he 90 keneta ua helu ia e ke Kuhina he 100 keneta.
Kamailio loihi mai ke Kuhina Waiwai no kekahi mau mea maloko o ka hoike, a oiai oia e kamailio ana, ua hoomaha ka Hale a halawai hou ma ka hora 1.
Halawai hou ka Hale ma ka hora 1.
Mahope o ke kamailio ana o ke Kuhina Waiwai, ua waihoia ka hoike ma ka papa a noonoo ma ka Poakahi me ka hoike a ke Komite a ka Papa Kalepa.
Noi mai o Hon. Kaai e hapai hou i ka noonoo ana no ka bila e pili ana i ke kuai hou ana i ka opiuma. Hooholoia.
Noi mai o Hon Kaai e heluheluia ma ke poo. Hooholoia.
Noi ka Loio Kuhina e hoopanee loa ia keia bila.
Kamailio mai o Mr Barenaba ma ka hooholo loa i ka bila, a hoike mai, he kanaka puhi opiuma au iloko o na makahiki 2, a he inu rama no hoi no na makahiki he 20 a oi aku, aole nae au i ike he mea make ka opiuma, a nui aku kana mau mea i olelo ai. I ka ninau ia ana no ka hoopanee loa, ua kakau ia na ae a me na hoole—he 25 ma ka hoole, a he 15 ma ka ae, nolaila ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu akolu. Eia ka poe ma ka hoopanee loa i ka bila: Green, Moehonua, Walker, Kakela-opio, Kakela-makua, Parker, Waila, Kamika, Isenberg, Kahuila, Gay, Helekunihi, Aiwohi, Nawahi, Waterhouse—huiia he 15. Eia ka poe e makemake ana e hoopae mai i ka opiuma: Leleiohoku, Dominis, Kanoa, Kapena, Kuihelani, Kahanu, Ake, Kaai, Aholo, Kanealii, Kamauoha, Lilikalani, Kauai, Birch, Naili, Halstead, Wana, Barenaba, Kalaukoa, Halemanu, Mahoe, Naukana, Nakaleka, Preston, Kaina—hui ia he 25.
Heluhelu mai o Mr Waterhouse he olelo hooholo e hilinai ole ana i na Kuhina o ka Moi no ka hoolilo wale ana i kekahi mau puu dala o ke aupuni me ka ae ole o ka Ahaolelo, a haiolelo loihi mai malalo o kekahi mau kumu ana i kakau ai.
Kamailio loihi mai o Mr Preston ma ka aoao e kokua ana i ka olelo hooholo, e hoahewa aku ana i na Kuhina no ko lakou kupono ole e noho ma ka oihana.
Noi o Mr Nawahi e waihoia keia olelo hooholo oia ka hana no ka Poakahi mahope iho o ka noonoo ana i ka hoike a ke Komite Waiwai. Hooholoia.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 62—Poaono Iulai 15.
Halawai ka Hale e like me ka mau.
Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo ana i na bila elua e pili ana i ka Papa Ola Hawaii, e noi mai ana e waihoia ua bila ma ka papa, a waiho mai he bila hou, aponoia ka hoike a ke Komite, a waihoia ka heluhelu alua ana o ka bila ma ka Poalua e hiki mai ana.
Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo
ana i ka bila e pili ana i ko na mai lepera kuleana hope loa, e noi mai ana e hoopanee loa ia ka bila. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me kekahi mau bila.
Heluhelu mua mai o Mr Helekunihi he bila e laikini ai i ka poe e kukulu ana i na hale kuai puaa. Waihoia no ka heluhelu alua.
Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo ana i ka olelo hooholo e haawi aku ana i $2,214 no ka uku ana ia S W Severance, ke Kanikela o ke Aupuni Hawaii ma Kapalakiko, e noi mai ana e hooholo loa i ka olelo hooholo.
Noi o Mr Nahaku e aponoia ka hoike a ke Komite.
Noi mai o Mr Pilipo e hoopanee loa i ka hoike. I ka ninau ia ana, ua kakauia na ae a me na hoole—he 31 ma ka hole i ke kapae loa i ka olelo hoike, a he 10 wale no ma ka ae e hoopanee loa i ka hoike. Nolaila ua aponoia ka hoike a ke Komite.
Heluhelu mua mai o Mr Birch he bila e haawi ana i kekahi mau pono i ka oihana koa o ke aupuni. Waihoia no ka heluhelu alua.
Heluhelu mai o Mr Pilipo he olelo hooholo, e kauoha ana i ka Peresidena e koho mai i Komite Wae e huli a hoike mai i ka moolelo o na Ahaolelo a pau mai mua mai, a hiki i ka moolelo o ka la 29 o Iulai 1875. Hooholoia. Pilipo, Moehonua, Dominis, Kapena, Martin, Komite Wae.
Hoolaha mai o Mr Helekunihi, he bila e ae ia na waiwai o na aina e mai e kuaiia maanei ina $200 kumupaa, 10 dala ka laikini.
Hoolaha mai o Mr Kaai he bila e hoololi ai i na pauku 1278 a me 1279 o ke Kanawai Kivila.
Hoolaha mai o Mr Nahaku he bila e kau ai i dute maluna o na dala e emi nei.
Heluhelu mai o Mr Helekunihi he olelo hooholo e kauoha ana i ka Papa Ola e hoolako mai i na hoa o keia Hale, i na pepa liilii e hoike ana i na rula e pili ana no ka mai lele i ikeia ma Kaleponi. Hooholoia.
Hoolaha mai ke'lii kaai he bila e pili ana i na kaa hoolimalima.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 798 o ke Kanawai Kivila. Waiho ia i ke Komite Wae: Pilipo, Aholo, Barenaba, Wana, Birch.
Heluhelu aluaia ka hooloi no ka pauku 20 o ke Kumukanawai. Waihoia no ka Poaha.
Heluhelu aluaia ka bila e hooholi ai i ke Kanawai e pili ana i ka Papa Ola Hawaii, a e hoonohoia i mau Papa Ola ma na mokupuni pakahi. Hoopanee loa ia.
Ma ke noi, ua kapaeia na rula, a heluhelu mai o Hon Kaai he olelo hooholo e hoike mai ana he 153 mau kini opiuma, nona ka waiwai he 2,375 dala.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 63—Poakahi, Iulai 17.
Halawai ka Hale e like me ka mau.
Heluhelu mai o Mr Mahoe he mau hoopii mai Hilo mai. 1 E hoihoi ia na mai lepera helu 1 a me helu 2, ma ko lakou mau home. 2 E laikini ia na mea naauaua ia ma ka apana o Hilo. 3 E hookaawaleia i $2,000 no ka uwapo o Wailuku ma ka apana o Hilo. 4 E kuai aku na kanaka e noho hoolimalima ana maluna o na aina lei alii i na ia a me na kanaka e aku. Waihoia ma ka papa.
Heluhelu mai o Mr Kauai he hoopii mai Waimea, Kauai mai, e hoopauia na Komisina o na aina Leialii. Hoopanee loa ia.
Heluhelu mai o Mr Birch i ka hoike a ka hapanui a ka Komite Wae, no ka noonoo ana i ka bila e pili ana i ka laikini hookamakama, ua hoopanee i ka bila mua, a waiho mai he bila hou. Waihoia a hoike mai ka hapa uuku.
Heluhelu mai ke Kiaaina Kapena i ka hoike a ke Komite no ka bila e pili ana i ka Papa Ola Hawaii, ua hooponoponoia ka bila mua, a noi mai e hooholo loa. Waiho ia imua o ke Komite o ka Hale ma ka Poaha.
Heluhelu mua mai o Hon. kaai he bila, aole kohoia kekahi i Lunamakaainana ina oia he luna aupuni, aole loaa kekahi oihana aupuni, ina he lunamakaainana oia.
Noi mai o Mr Aholo e hoopanee loa i ka bila.
Noi o Mr Pilipo e hooholo aku i ka bila no ka heluhelu alua, i ka ninauia ana. ua hooholo ia.
Heluhelu mai o Mr Aholo he olelo hooholo e noonooia ka Bila Haawina ma na Poakahi a pau. Hooholoia.
Heluhelu mua mai o Mr Aholo he bila e hoololi ai i ka pauku 2 o ke kanawai e hoopau ana i ka mokuna 10 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i ka oihana no palapala i aponoia ma ka la 1 o Ianuari, 1865. Waihoia no ka heluhelu alua.
NA HANA O KA LA.
Hapaiia ka noonoo ana no ka hoike o ke Komite Waiwai e pili ana i na dala o ka waihona aupuni i hoemiia ko lakou waiwai io.
Noi o Hon Kaai e waihoia ka hoike mai ka papa. Hooholoia.
Hapaiia ka noonoo ana no ka olelo hooholo a Mr. Waterhouse e hilinai ole ana i na Kuhina o ka Moi, no ka hoolilo wale ana i kekahi mau dala o ka waihona aupuni, me ka ae ole o ka Ahaolelo.
Kamailio loihi mai ke Kuhina o ko na aina e ma ka aoao kue i ka olelo hooholo.
Kamailio mai hoi o Mr Halstead ma ka aoao e kokua ana i ka olelo hooholo.
Eia ka poe i kamailio ma ka aoao kokua i na Kuhina : Kaai, Kauai.
Eia ka poe i kamailio ma ka aoao kue i na Kuhina: Waterhouse, Halstead, Preston.
Mahope o ka noonoo loihi ia ana, ua hoopanee ka hale a noho hou ma ka hora 10 kakahiaka apopo.