Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 28, 6 Iulai 1876 — NA LUNAMAKAAINANA O 1876! Ko lakou mau moolelo pakahi i hoopokole ia. [ARTICLE]

NA LUNAMAKAAINANA O 1876!

Ko lakou mau moolelo pakahi i hoopokole ia.

HON\ IX W. KAIUE. | Molokai ame Lasaj. J O Mahoe a Kupanihi (k,) me Hooipo i ko'a makaakane, a o Kolea a Kanelaauli | (k,) me Pule (w,) kona makuahioe. Ua j hauauia uia ma ke Ahupuaa o Kapualei, ma ka iīoknpuni o Molokai, aole nae i akaka | ka manawa o ka hanaa ana, no ka naaupo | o na e kolo ana oia i ka wa i hauaia : aika lua o Kiha, ma Lahaina, hookahi ma- j : kahiki paha ia mamua aku o kahanaia ana , o ka Papu ma Lahaina, a ua hoonaau&o ia j oia nia ua kula e pili ana i kona wahi i ha- | nau ni. kona aina ponoi i h&nau ai, na 1 ao iti oia maloko o kekahi halau nui, malalo 0 ke alakai ana a Awili, ma na hua mua o ka pi-a-pa, a mahope, na komo aku i ke kuh a D. Lokomaikai, ma Wawaia, iloko o kekahi uluhala, oia iho la Jca halekula ia i wa, n ma ka M. H. 1838, hoi mai o J. Ka- 1 hema, mai Lahainaluna mai, a na hoonoho ! ia mai oia i Kumukula no ko 1 akou Apa- ; nn, nana no iao ia lakon maloko o kona : hale noho a hiki i ka wa i paa'i ka Haleku- ; la pohaku i kap-\ia o Puili, i kukuluia nia *| KumuHi, he aiuaepiii pnaname konaaina i han.lll, ua noho haumana iho li nn "J. Ka- ; hema, a hiki i ka wa i puka hou mai ai he kumu mai.Lahainaluna mai, o Kahue kona inoi. No kekahi innu makahiki, na haole 1 \»a kumu uei a lakou i ka hewa moekolohe | me kekahi haumana o ke kula.a nahoopau ; it kona noho Kumnkula ana, koe no o J. Kahema, oiai oia e ao ana i ka poe liilii, a o i lakou ka poe nunni ae, na hooneleia lrv ; kon ike kuma oie; aka, no kekahi man la , 1 hila ae, ua hoonohoia mai la ka meanona keia wahi moolelo i kumu nana eao maka- ' hi o ka mea i hoopauia a i haule hoi iloko o ka hewa. Ua manaoi.t oia kahi mea mak:«ukau iki ae mamua o na haumana e aea pnu o ia kula, nolailn kona hoonohoia ana e p:ini ia h.ikahika a hiki i ka wa e loaā mai ai ho kmnu hou na makou. O keia paha ka M. H. 1544, 110 kekahi mau malamapaha k.»"u malama ana, nie ka hoomalu mai 110 une o J. Kahema i ke kula holoukoa, he ■ opiopio wale no oia e malu o!e ai kehoouia» lu aku ; nka. mahope iho o ka hala ana ae iii.-i 11.su mabma. ua loaa la ka lakou kuniu hon oia o Gomera Nakaa, no Lahai- ; naluna niai oia. he kamaaina uonaeno Mo- ' lokaī. o keiu ka eleu o na kumu i ka u ike, malu {Krto ke kula, ikaika 110 hoi i ke ao an:i. a nmlalo «u o kana ao ana, a hiki i ka M. H. I>V~, im ka malama o Mei. ua hoouuaia aku la 1 ke Kulanui o Lahainaluna, o 0 \V. P. Alekanc\lei\> a uie Mr. llunl na kuimi o ke kulauui ia manawa, a o Mr. L. Ua ke kolu o r.a kumu, a ma ka M. H. H4!l jv\ha no kekahi mau kumu nana i hv>opihkia i ke Kulanui o ua hoonmha Jc>ihi ke kula no ka makahiki okoa a oi aku. nolaika, o ka u.ea noua keia wnhi nuv!eh\ ua hoi aku oia i ka hoomah* ma koni aiaa nanau, a oia ka nianawa e noho kihukula ana o Kah%nanui 110 Molokai, ua ho.Mioh.ua mai oi» i kumukula no ka haie kula o HaUwa' ma ka uku ekolu hapawalu 10 ka la. A h\la ka makahiki hookahi n 01 ae. ua kahea hou ia ka hoomaka hou ana o ke kula nui o Lahaiualuna, nol&ila, na waiho i ke kula o HaUwa, a ua ake hui ka mauao e hoi hou 110 Lnhainalun», a e omo hou i kona waiu aiai o ka nanuao. Ua kaohi mai o S«muel li. Dwipht ia ia e no> ho a e w*laeia pu no h>ii i koa* maUila, a « maUiua i ka halekmU m« K.aiuaaha, akv he n>«» oW i» m»«VkMlii i kvm-kvw-a4Avv e ake «o k» b hw hou no » l<ah%iaaluna. A ma m. or M paha, ma ka maUma o Me», «k hdvh«.»tt 1 l»»hainaltti<a, Am* ka nMUama o h. ua nuk» mai. Aua lo*a W jvUa(>ala hvv«uu • ajwuo ai»a i koaa Moho aua ma ia kuU, mai na k««tu W, P. Ate» a «ae J F. hmi. H* na ima no )p» k»U n«i © LakaiMiUwa komo hvx>kahi a«a «w ka Uev. M. o a me k* !K«. I* k» LaiMmakmainana o bak»iiM • noho wn k(o> feo oka AfcavM<iV l koaa Mk» «HM mai LahamaUna mai, i ka maUn» o o ia mak*hiki mv «a Uw*«Uw« «o i ka na k«m«k«U ma Am hi H. 1« hoeulu* CMU » M k» loaHia» » m* ka Uw«4»w+ ana » W» <*fc**a k*fc«k*. U ao k* o Mo)o&aiv w» kM 04. II t!o*ek» W kak«k«U A «mk »ho U>li <* ko«» #>>«»%> k«W«k«U um m» Hmmhmi. Ua om i la «naw otfc**a «t«%. Acm Ia «a KvN*k\>fea»a > l«aabM««i kpua «« a «o «a ia«W» «k« ua onihaaa «*«a. Ua«*4K»ota hnki (»* ia <vh«»a. 1 «a ki 1. R. im kaw-aW ak« u <»&*«*. Makam, «. «« > >ua mmi *«a ka«*k* «ā« w«k«Ms «*A » ■»« k» 1« W> «a Kw\a ta\a «a Wk4« kieki*» «MalwiW n|i »" k«>M |««k« ma «o b AWmM* % . kwi ka« o l:C<v IkU •«M

bo kekai» i e laas atof ba ole o k» 1» 13 o Fdb»pam. M» ka v. b. 3B7di aa kH» wai ia» wai k» «ty Kiekie h«B palapala hookoha ioio, «a keka* hi a»a e l&welawe nei, a<4e nae i ki£a»ka ma s» a|ta Kiekie. Ma aa makahiki 1874 a me 1875, oa hookohaia a nā «aalama hoi i na haoa o ka eihana Lana Heiu malalo oke aapani. Aen paha ka hope o kona moolelo a pau keia, mā ka -makaīnki 1853 aa mama oia i ka wahlne no W«alna, Molokai, ao ke kaiknahine hoi o kl Hoa. L. Aholo e noho nei i ka Ahaolelo, ke ola nei laua eiua, aa hanaa mai na laua he 14 maa keiki, aka, he mea kanmaha i j ka hai aka ma keia moolelo, eono oia poe j keikt aa hala aku ma kela aoao o ka mali- j wai eleele o ka make, a ewaia e ola nei, | ekola keikikane, elima kaikamahiae, o ke keikikane aaa loa aia m& ke kala keikikane o Haleakala ma Makawao, a o na keikikane e ae elna aia ma ke kula hai o LahalU na ma ka malama ana a ka Hon. L. Aholo.; Ma ka 1871 na hookomoia kekahi kaikamahine ma ke knla kaikamahme o Makawao, a no ka nawaiiwali na laweia mai, a eia no ke noho nei ma ka poii o ka makua. ota haina ona la o ka Hon. D. W. Kaāne, he 46 aoi iki na makahiki; he ola maikai i kekahi manawa, he mai me ka nawaliwali i kekahi wa; o ka manaolana ame ke kaumaha ke hni pa nei iloko o na la o k«ia ola axta, no ka maaao nai i ka pono o ka noho ohana ana. Noiaila, na laweiawe ma na hana iima a me ka mahiai, a oia no ke ola o £a noho knaaina ana ; ma Molokai wale no ka hapa nai o kona man ia, aole ia 1 kipa akn i ka mokn kapa o Keawe, a kiei aku hoi ia Kauai o Mano, i Molokai nai a Hina wdie iho no.