Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 17, 20 April 1876 — ELINA KE KOA HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE! KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

ELINA KE KOA

HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE! KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI.

! Mokun* V—Hela 16. | | TyA «wo kauinahn jhi na lioK-lu'li'iKi «i ! Dou Kito a ua hoike |>u | i m;ii no hoi ko ano o kona I<h> a ino kana I ! nian hnaolelo. j " Oia weli a« e ala, e kau , jiu aku ana 110 ia niaiuoa o ko onkon ' inau heluna a (lau.a ina he nit*a hiki, ke ■ ; liai ]Kia aku nei an iinua ou a imna hoi | 0 na ao o ka liwa, e hooikaika ana wan i »' like me ka hiki ia'u e kau akr i ka hov>- ; j«ii inalima o lakou. noka lakon mau ha- : na hoinnainoino. Hookahi wale no a'n kauoha ia 00. no ka ua maa lu»i oo ; i na ano a ni*' ko knlana o ko ano o ka noho an;v o vm |>owa, kuhikuhi ma> «h- -: ia'u i na ano a |>au o ko lakou kaliua hooimvina kf hooa aku kakou ilaUa. " i '• 1"'. hooiuan aku i ko kak«>u ilm ma koia a*wo, a hala ka jh» o ka la aj*»|n>, alail i. o ike no kaki>ti i ka Hiiia," walii a I)on Kit\x l'a lio<';nau i» aku koiā ihu malulo n ; ka Kliua leāuoha. • like hoi inr ka D»»n ; Kiioniau kuhikuhi. O kvia inau knhikuhi ana o ka jHnva. ua jn>loloi no. aka, ua k miio niai la ka manao iloko ona » ioaa nna ka nianawa kujKVno no k.ma hooikaika .iin o j«akolc niai ka iioh'"> jviahao ami iui Khua. oiai. iua oia v iilo i alukai r.o Kliua ma. ma ka holo ana aku 1 ki ia mokuj«uni o na |i*»*a. a huli akn īa lakou, iilaila, hi' moa hiki walo no iaia hookele aku i k» Z<7iVr ma īia kiunu )HK>pimipuin. a komo iwaona kouu v» ka jnv jM\va. ma i« moa o Unnkila ai oia. a t> Liwi' )<).» ia ;<i hoi o Elina ma. 1 ka |v> o ka lua o k;\ la, ua h.x>lulu ia iholana'|.x\\ o ka X<h» x, n«» ka m« ;i, hiki inai ka manawa e aiUiUM' lo;i ;iku ai lakou i na lu. 1 kai o u« vnokuj>uni īn'i ilōomakaukau iho la lakou m*i no ka h<s>uka kaua aua. h<H»j*iha iho U ua j>u knniahi nnuui iik' na }*ahu o kv .»!!<> ikaika loa. a o kola a n»v kfia kana ka. niai a Kana mai « mo na iuin », k>n waii' no ka j»o»va. Ua makaukau w;»l.' n>« m*' i'.A j>m jmu.<|vvua a in.' n i jv*hikaua l ka wa I omaka mai ai U.l kukuua o ka U m;iloko iliai o na ao |H»ni|>oni o kr knknhuka MUi. k* w.» hai ak«hi no !« xnho un k.i! ao o ];jikahiitkA inohhuklm. ua aia ae u o L!uu uiai k>.ma hianKV\ a hoai koW «ku l.i i>o i k<" ea o k« aina, a i ka alawa aua akti o kona um'.i makn ni.i k > i ik > i a vu> hikina, ik< aku U ia iii-i. K.' aku o k.« iio. i k< oj u ui.ti »»i a «»,»!; l.i.'ku U.tuii ,i\ k* Ks> u»a!u »>U t ltaaw. .i'kU ai i K. kauoha i l«a ki.ō »' ,»n.« i ka 'oaluhia <> k.t <«m ki. I ks js«n<' anA aku •'.K>a kt mi<« h mi3 ' ka mv.nso n»ai i* kakou aku . m »' haa»vi aku » Wa h» hv»a]a i ua t;i< a a jv.u, iu< k<> Uk\»u h>sm.»kauk*n :*r.' ' * l .1 h » k< k<i . k' ia ka»t "h >. a h-

inanawa ]»>koie, ua alft mai la na kanaka a jsau, 4 kn ana maiuna o na papahele o ka onoki nie ka makaukau " iu«>ko aku i iui kauoha a ko lakou haku. • 0 Don Kito hoi, ka powa |>aahao, ua ]»ii mai la īnaluna o ka oneki a pa»e mai la nie ka hoomaalea, e hoopihoihoi ana i kana mauikaniailio iuia, i manao ia aku ho uiau m&uao maikai walo no kona- " Auwe ! auwe 1" wahi ana, " eia kakou manum [mno o ka waha o na ]>u kuniahi a uaj eoemi, oiai aia ko lakōu ]Mi|>u mamua pt|iio o kakou, a aia no hoi ma kahi e koty>ke aua«mal&iia kahi « hoolatia niau aij ko iakou inau aumoku kaua. E pono e buli aku kakou a e holo aku m t ka ao:«o inalalo, auo, ano, mai lohi.' ■" Mui pihoihoi oe, a mai haawi i na kauoiia. E hai mai oe ia'u ina krr lana o ka kiiua, a na'u no e haa\vi aku ke kauoha, oiai aok' loa au e a< j aua « hoohaiimia ia ko'u niau koa, iua ka hoo k(» aua i ua kauoha u kekahi t*nemi }towa o ko'u Moi, ka mea hoi e noho ant malalo o ko'u maua ina ke auo he [>io, i lie |>aahao ua ke au[>uni Beritauia, " wa hi a Elina. " Mai manao oe e lawe aua kau ]«ia hao nei i ka uiana, aole pela e ke alii,' wahi a ua ]H>wa nei, " aka, ke luakema ke uei au hooj>akeie ae ia oe mai k< komo ]hk> ana aku iloko o ka ]>oho o r.f lima o ua ]>owa, a no kou aneane e ]*>i no ma i:i mea, ua aue |>ihoihoi au, a m hikilele ka manao, oiai, ua hooia inui ni iH' ma ka lawe j>io ana ia lakou, uhiila « hoo]>ake!e ia no au, a nolaila e ke uli ko'ii leunm h«>oik;iika ma ia mea, " ]>eU ilu> la koia ]>o\va me ka maalea i ]vuu liiaiai, 0 Klin», aole ia lio kauuka hiki wah no ke alukai ia me ka makemak« 0 kahi ]hh>, oiai, ua piha oia mv na noonoo akahele, a e like nie ka maalea o n; ho]ohok«u«i kikiu tiga, e kali aua ne ks hoo]>oL) me ka nalu ana iloko iho i ki ano a ike ka uianawa kupono e hooko i i ai kona man iini ana; ]iela no uia. a e li ke hoi me ka liona weli o na uaixikua ke koi o ka ]>unwai a me ka hookuu ]sii ana i ka ikaika o na a-akoni o kona kino hoWkoa, e hnlili ana kona ni.u maka \wna uie he ahi lahqv« 'ia imua < kona ma\i «nemi. |H>la noo Klina. " luu aia niannm ]>ono o kakou nei n: eneini e likr nie kau i liai mai in i. alai'.a e lioomau aku 110 i ka ihn o ka moku i: wahi, a e lu ae i na ]iea a]>an, i hikiwuwi aku ui ko kakou liolo ana. Aia mala'k ku'n inakemake, oiaij aia ilaila na meini a aole o'n niak' inake e holo aku ma k* lakou kua h<a aia i«i> laki u ilaila >• l>on Kito. «- iike hoi me kau niau knhikuiii ; a.io pilioihoi i hai niai iui, alaila, < liuī ;u;a kakon iik lakou niannia ok, hnli ana a<- o ka la inakai. t£ hvn>tua k.ikukan i na nua a no ka InnMik.i kaiui uuu> a mai hoj-o a kueuii lu>|x ko kahi, o l;e kanaka mna e h«-ike mai an; 1 kona auo ho]H>ho}H> a makau, na ka o o knumakakil i e lKH>kaa\\«lo ue i kou: pimiii mai ke kino. a inawi aku hoi i k. e'ele oka luakupi\]iiui he inako. K uha mahoj<e o'u, r hvH>K>hf i ka il uiau olelo a e ike ia aueiu i ka ula o ka moana keia la lue ke koko o iis enemi. a e wvK lanakila ana ka hae naui o IW nlAnia Nui maiuna o ke kahua |>owa, nona hoi\« iii«k'K4o weliwi-li e |>«-e iiuiu nei iiu us |H-a o ko kakou faftue o»u- hanan, h iiu ka m.uia o na iaui, u me ke aK<lm i k> one oiui, a uie ke kv«ii aua o na aa kv*kv o nn;u kupuua o «a mauio Sokoti.i. uo ka ]h>i»o a lue k« )<.>UMikai o ki> »i 111.111 h>s«kan«ka o ka lahui }uH»knhi. h\H>htki |Kia nei a>i iuiua o i«a Uni. < h»H>ik.«;ka ana wa«». a e lilo i ]4o i loei.i l,i. a i ol«< e uoho alu a Uuakil.i hoi uhiluna o lui iiuuiiim ae o ka ana «ku o ka U m*lalo o na ilikaī m* U koniohaiui." a h.i|>ai ae V* ua Kli»;a iH'i \ kaua a 04au ae U nu kr \u ia o k«m« u:uaunM, * hulili koua nMi« v>uohi maka, 1 k > ]<n i au.i o k.i KS»»a iwau .U> K\,ui ! *e U ua Inma i na K\> huv,> eU«Jn a haalnl i iln» U ua ]vq**h K v o ka a \\Au.tK> hr)e aku U uuhuw o ka ilstai iii k. ,AU > iwe. e hv|*ve aiM Iko UliOli m*u mauao ]ua a iw ka iuaiiM. u*»i kj i ua v4\4> no ka b«H\ko 4m a n«e ka «k*ii aua o ko Uta| haku o|*> * hiki i k* uiake aua f v> Kin» hoi. m iko ilv.» U U i h a >m K>v»e«»iiV.A n»\s U «•

ika ma fea hoopunipuoi ana i book>be 'ku w o £Hna i kana, a bolo aku iwue»a o na powa, aka, «a |>aiie hon aku o Elina, i ka i aua aku : " Ma kahi o «a enemi e noho ana, tualaiU au e hele aku ai. " He luauawa ]<okole wale no, iia kokok« loft aku lu lakou nei e )ōli aina, a īne na ohe uana o Elina i kau aku ai i kona mau maka, aole uae he iko ia aku o kekahi tuea e hooiaio loai āi i ua oielo a ke kanaka powa. Ia inanawa i hooniao{»opo iho ai o Elina i kona maaao a kauoha aku la e lawe in aku ua powa nei ilalo, me ka hoo[»aa ia o kon<t inau luna i ka hao, uie ka |uta o koua inanao e j>ailaka ponoi aku no i konn moku, a ina e loohia ia lakou iue un ]H>iuo, he nani j»iino ana no ia iuv k«»na inau liina ]wnoi 110, a aoU' e hiki ke olelo ia ua jmni wale oia i na lKM>punijiuai ana u koua enemi, a uianuilL oia j»uni aua i poino ai lakou. Kaalo ae lii ka he inau lae, a ike aku la he uuiliwai nui, e waiho ii.i--īuaina mai ana kona waha mainua ]»ouo o lakon nei, a hoo]>ololei ia aku 11 ka ihu oka moku no iaila. He inanawa poko-le-wak4 no, a komo aku la lakou uia ku vraha o ka nuiliwai, a holo loa aku la iloko. Ike kokoke ana i kahi «■ liooinakii ai ka mnliwai, no ko lakou ik*- kanak:i ole, a ike oh' aku hoi i kekahi mea e hiki ai ia lakou ke h<N»uiaop\»})o iho he k;i hua lioouu>aim ia no ka |<oe |wwh, nolaila, na kuu iho la ko lakou heieuiua, « hooinaka iho la e hooluolu no keknhi mau hoea, no ka mwi, ua tiuio|to]tu 110 in lakou, iua e hui |iu :uia iakou tue na ]*> \va, e hahaua ana ke kaua, a e loihi a«w) ka mauawa maiuua o ka ]«u ana. He man hon: walv no, a huki hon ii ae la ka heleuma, a ha&lele iho la lakou ka nulimi O I» ttf 1 ia ii);>na\vA, ak;t, inamiKe o ko lakou kaa io jx.mo ana ma kekahi aiv\o o na lae e waiho maī ana inanuia, ua ike ia akn la kt-kahi inoku nui me kv>na mau )<oa ;; j>au e iho j>olol< i m.ii auu io lakou lioi 0 ko Elina niak«'iiiiike i.i, aole »• luhi i ka luH)]iii|tii ana aku. Kauoha aku la < Elina e liuki ia ma k«> kia nuia ka ha» \v<>lo. a ine ka liojv hoi ka hae o ko aupuni Ht'i\'tuiii;i l'a hooko ia k«'ia kauoii.i me k.-i « l«'u a ui>' ka hoiiioi «> na luiua A iioiio iho I i kela a ui<' keia nh ka lia in.una «> ko l.ikou niau j«'|*i.u\ no k.i i:h<ni ,-uia mai i na olt ]o kauoha a ko la ko>i haku oj>i.\ a uii' ka niakauk:ui h<»i < h-».'ko aku i,i niau ka'ioliA. He inan.n\a »»]«■ i.i a h«»«»lulu ana ui<»ku uui ii« i n»a kahi e kokok«' uvaī an; ia l;ik«-.u iii i. a h«K»ni iojs.j«o k«»k»' .iku la i>o irtk«»i n« i h » moku | ■oiwu Aoho on a ««>h*' 1«>» |»«nv «> luna «» ka X-J'H '. a !•« le- ia aku i » ka l<>> bh ;i >> kekahi i:h-.H Ika |vu>«* ana i>iai ute k.i nui: " Ma ka īium o P«-*h.» J«a l'nu-i. k* Haku Alii Moi «> kr anj»uni iuU k»»k«» «' h.iawi j>i«» mii auo. a <■ kuu i!to i na lue- h«x>hilahil;i e kau ae la ma nn kia . kv»na moku ] a i i4«\ alaila. wa h i o na |»u knniahi v haawi aku i na ka t:oha I»ojh' Uta ! " E like iu»' ka hikiwawe o k»' kaui aiw «> ka wjiti, j«t-la ka «im«.«lv o ka w aua ae o na ]»uka ]»u k«u«iahi iim tt* a»v<«. «> kft Zrli* « nu*Ui«>«» kv kau«4iaa kv> k«w Klin.u a \m!i aku la i ka iuana«a h«>»Ou hi na walia «l«vlv minui a w>4iwvli i>« Ih»ī o na ]»n i h«s»j>ih.i i* iih' na ]*»ka u«i nni Ku aku kt «> Kliua tua ka a»v*o > ka )«u itui o h« |*» hvv a ]«am akn I * " lia ka o ka lioi o k*4a lUMani a iue IU-hWuiU Xui, a «nainuli Ikm 0 ka iu.«im i luui«i m HMt iim ka |*4*>«» k\» u liiuA. kv kanaha aku au ia or> kau i k\>a h« tvtthwu v )»u a i k\ai umu ]k«, «i ni.i ka w.vu «» u* ]»u kuuiahi e kali nvt i ka hua«\l\4o kauoha,. e li<»olohv inai i k.i lHoi«i uwdnua o lV\h>» l.* lVnu a nv k«»n » «vau ukalī a *