Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 11, 9 March 1876 — Page 3
Ke ano ili o ka Mahina no ka Malama o Mar., 1876.
MANAWA NO HONOLULU.
[HOOMAKAUKAUIA E KAPENA D. SMITH.]
2 Hapaha Mua ..... 11 16.6 PM
9 Mahina Piha ..... 7 41.1 PM
17 Hapaha Hope ..... 2 53.3 PM
2 5 Mahina Hou ..... 9 40.5 AM
Ka puka me ka napoo ana o ka La.
1 Puka la... 6 23.0 AM. ..... Napoo la...6 02.0 PM
8 Puka la... 6 17.0 AM ..... Napoo la...6 05.5 PM
15 Puka la... 6 11.8 AM ..... Napoo la...6 05.8 PM
22 Puka la...6 05.2 AM ..... Napoo la...6 08.2 PM
29 Puka la... 5 58.6 AM ..... Napoo la...6 10.6 PM
31 Puka la... 5 56.5 AM ..... Napoo la...6 12.5 PM
Ka Latitu me ka Lonitu o Honolulu.
Ma ka hale bele pauahi, Hale Kaawai Helu 2, a i ole ma ka Hale Kilo o Mr. Filtner, penei:
Latitu 21° 18' 23" Akau. Lonitu 157° 48' 45" Kom.
Na ke Aupuni.
KUAHAUA!
O MAKOU, Kalakaua, ma ke ahonui o ke Akua, o ko Hawaii Paeaina, Moi, ke kuahaua nei:
I ko makou makemake, i kulike ai me na hoakaka a ko makou Kumukanawai, o na Hoa o ka Ahaolelo Kaukanawai o ko makou Aupuni, e akoakoa ae ma ka Hale Ahaolelo, ma ko makou Kulanakauhale Alii o Honolulu, no ka hooko ana i na hana pono o ka lehulehu, ma ka hora 12 awakea o ka Poaono, ka la Iwakalua-Kumamaiwa o Aperila, M. H. Umikumamawalu Haneri me Kanahiku-Kumamaono.
Haawi ia malalo o ko makou Sila Alii, ma ko makou Hale Alii maloko o ke Kulanakauhale o Honolulu, i keia la Iwakalua-Kumamaiwa o Feberuari, Ma. H. Umikumamawalu Haneri me Kanahiku-Kumamaono, a o ka makahiki kolu hoi o ke Au o ko makou Noho Alii ana.
[ SILA.] (Kakau inoa ia) KALAKUA R.
Na ka Moi,
Kuhina Kalaiaina,
(Kakau inoa ia) W. L. MOEHONUA.
NA ANOAI.
Huihui a momona no hoi ka wai momona i awili pu ia me ka hau anu iniki o kahi o J. W. Crowell.
I keia po e pouli hapa ai ka mahina, e hoomaka ana i ka hora 6:51; a e pau ana i ka hora 10:16.
I nehinei ke ku ana mai o ka moku okohola Cornelius Howland me 180 barela aila spama. Laki maoli!
Ua lilo ae nei ia Mr. H. Bruns ka hale noho o Mr. Eckart, ma ke kuai kudala i ka Poakahi iho nei no $1690.
Ua hiki mai nei ka hao no ka hoopuni ana i ka Ilina o ka Moi make Lunalilo i alohaia, a he mau la paha koe a ike aku kakou ua kukuluia.
Maluna o ka moku Marama i holo akn nei i Tahiti i holo malu aku ai o J. Stilwell, oia ka haole kupa i noho iho nei mauka ae o ka hale kuai o Dilinahama ma.
Makepono loa! Mahea? Ma kahi o Henele Kupa, ma Keopuka, Kainaliu, Hawaii! O ka haawi wale mai no koe i na lako mea ai a manuahi hoi na i-a Kalakoa, i kau a mea o ka makepono. E naue ae! A e ike no oukou iho e na hoa!
I keia kakahiaka nui, ua ku mai ka mokumahu Mika do mai Kapalakiko mai, iloko o na la 7½. He mai ano puupuu ko luna, a ua ku aku la mawaho o ka nuku o ke awa. A hiki mai i ka manawa o ko makou pai ana, aole i lohe ia mai ka holo a me ka ole o ke Kuikahi.
Ma na lono hope loa mai nei, ua hai ia mai makou ke noke la no ka wahine ahi aipohaku o ka lua i ka hoomalamalama i na paia o ka uka kuahiwi o ka moku o Keawe. Nani ka ke nana aku ia uka o Mokuaweoweo mai ka oneki aku o ke Auholokai ke Kilauea .
Ia oukou e na makamaka! e nana iho oukou i ka olelo hoolaha o keia la ma ko kakou pepa! Ke kono aku nei makou ia oukou e naue aku ma na hale kuai o Ake ma, a e like me ka mea mau, e lawa ana ka makemake, a o ka maikai hoi ke loaa ana.
Ma ka lono i loaa mai ia makou, ua haiia mai, ua malama ia ke koho balota alua ana no na Lunamakaainana no Waimea, Kauai, ma ka la 1 iho nei, a ua kohoia o J. Kauai, no na balota he 166, a o J. H. Kapuniai he 128. Ma keia hana ana, aole i koho ko Niihau poe, oiai aole lakou i lohe aku mai na luna koho i ka manawa e koho ai.
I keia ahiahi e malama ana ka Bana Puhi Ohe o ke Aupuni he Aha Mele Lealea ma ka Ema Kuea, i ka hora 7½. Penei na leo e puhi ia ana:
Sprin gtime March—Schreiner.
O verture—Opera—Nabuccodonosor—Verdi.
Chorus —Ma rch and Cavatina—Opera—The Pirat—Bellini.
E dinburgh—Waltz on Scotch Melodie—Bonniscan.
Grand Selection —Ope ra—The Siege of Rochelle, new—Balfe.
Beautiful Love —Wal tz—Coote.
Fantasia —Ope ra—Boccanegra—Verdi.
A crobata Galop—Zikoff.
O ka lono hope loa i loaa mai no ke kuikahi, oia no ka hoike ana aku o ke Komite i waiho ia ka noonoo ana, i ka lakou olelo hooholo mahope iho o ka noonoo akahele ana, e apono ana i ke kuikahi, a e noi aku ana i ka hale Ahaolelo e apono, oiai, ua ike lakou, aohe wahi e poino ai ia aupuni, a he kumu kokua nui nei i ka ilihune o ka lahui Hawaii, ka makamaka hoi nona ka leo e owalo aku nei e kokua mai.
Ke lohe mau ia nei ma na alanui kekahi poe makamaka e kamailio ana, a e ano paio ana no na mea pili i ke kuikahi. O kekahi poe e hai ana i ke ano, me ka hooia, ua kapu ia keia aupuni aole e hana i kuikahi me kekahi aupuni e, o Amerika wale no. Ua oki kela, oiai, aole no kakou i ike pono i na ano o ke kuikahi.
He elua mau aha hula haole ma Kauluwela e malamaia nei i na ahiahi poeleele, a ua pau aku na kaikamahine a me na keikikane ma ia ano hana hoopaukoalaala a hoomolowa hana o na hua kepau.
Ua hoolaha ia iho nei e holo ana ke Kilauea no Nawiliwili, Kauai, ma ka la 30 o keia mahina, aka, ua noiia mai makou e hai aku, aole oia e holo ana, aka, e hoomoe ia ana no ka hana hou ana, a hiki i ka la 10 o Aperila.
Ua lohe mai makou he Aha Mele ka i haawi ia ma ka halepule ma Waialua, Oahu, i keia mau pule i hala ae nei. Ke makemake nei makou a me na mea e ae, e lohe hou mai no ua aha mele nei. Heaha ke kumu i hapai ia'i? O na loaa o ia aha, nohea? No ka Ekalesia anei o Waialua, a no ke Kula Hanai anei? Ehia la dala i loaa? A ua pau anei na hemahema? E pono e hai mai?
Ua malamaia ka halawai mua loa a ka puali koa "Hawaiian Guard" Company B., o keia kulanakauhale ma ke ahiahi o ka Poalua. O keia puali, he poe Hawaii opiopio wale no na lala, e like me ka puali Raipela mamua, a ua koho lakou i na alii ma ia po penei:
Kapena, . . . . . G. H. Dole.
Lu tanela I . . . . . D. W. Clark.
" 2 . . . . . W. S. Brash.
Kakiana Hoomalu . . . . . C. Bent.
" Hoohana 1 . . . . . W. J. Maxwell.
" " 2 . . . . . J. Sheldon.
" " 3 . . . . . S. Thompson.
" " 4 . . . . . R. E. Wilson.
J. Sheldon . . . . . Kakauolelo.
W. S. Brash . . . . . Puuku.
Ma ka Poakahi o ka pule i hala, oiai i kekahi poe kamana moku, e hoohuli ana i kekahi kuna ma Ainahou, aia hoi: ua loohia ia iho la o John Colburn me kekahi ulia, a pepe kona lima akau, a pau i ka hakihaki kekahi mau iwi manamana. Ua hauoli nae makou i ka hai ana ae, ke oluolu maikai nei o ia, a he manawa wale no paha, a hoi hou aku o ia e hoomanawanui ma ke ao ana i ka oihana ana i makemake ai, e lilo i makua no kona noho ana.
Ua lohe mai makou, ke kuai nei o Mr. Thos. G. Thrum, (Taramu) i na poo leta kahiko o Hawaii nei. Ua ike makou i kekahi mau poo kahiko o kakou nei. O ke poo huahelu mua loa, ua hoowehiia o hai me ka lauhihi pua, a o na poo hope mai, aole i hoonaniia o hai, a hoea i na poo kii o na Moi. O na makamaka mea poo leta kahiko, e pono e lawe ma kona keena, ma Alanui Kalepa, a e like me ke kahiko o ke poo, pela no e mahuahua ai ke kumukuai. Mai manao na makamaka, o ke poo i kuni ole ia ka mea i makemakeia, aka, ua makemakeia no na poo i kuniia a i kuni ole ia.
Ma ka hora 2 paha o ka wanaao Poalima, oia hoi ke kuna Active , e moku ana mawaho ae o ke awa okou nei, na Ko ia mai la oia e ka au, a kau ana iluna o ke akoakoa, maloko mai o kunanalu. Ilaila oia kahi i ili ai, a pa mai la ka makani makai mai, paielewa ia mai la e ka nalu, a i ke kakahiaka Poaono ana ae, aia hoi, ua pau loa i hola i ka nahaha. Mai Kamaalaea mai kona holo mua mai, he 23 tona kopaa, iloko o na eke, mai ka mili mai o Waikapu, ua pau loa nae i ka poho. Ua hoopaa ia ka moku ma kekahi hui uku poho no $3,000 ; a o Mr. Mark P. Robinson ka ona.
MAKE I WALOHIA.—Ma ka la 20 o Feb. iho nei, ua make ma Waimea, Kauai, kekahi wahine i aloha nuiia e kona kini a me ka lehulehu a pau olaila, o E. Lualei kona inoa, he makamaka hookipa maikai oia no na mea a pau e hiki aku ana i ona la, a me he la, o na haawinu ka i ka hoopono a me ke aloha kai haawiia iloko ona i na la a pau o kona ola ana. He wahine oia ua hoonaauao ia, a he hoahanau hoi o ka ekalesia ma Waimea nei. Ua make oia i ka piha ana o kona mau makahiki i ke 45. Ua haalele iho oia he kane, he mau keiki,a me na moopuna. Ua lohe mai hoi makou, he kaikuahine ia no ko makou hoaaloha S. K. Kuapuu, a ua hoi aku la i kahi o ke kino i kuhikuhi ia ai i ke ahiahi o ka la 21. Mahope iho o ka hoopau ana o na kini i ka pule ola ole a ka waha, a me na waimaka. "O ke ao, ke panee aku nei no ia, aka, o ka mea hana i ko ke Akua makemake, e ola mau loa oia." WAIMEA.
AHAHUI PAIO O KAMOILIILI.—Ma ka po Poalua nei, ua paio ia me ka ikaika e ka ahahui maluna ke Kumu Paio penei: "Ua pono anei ka hooliloia ana o ka olelo haole i Olelo poo no ke Aupuni nei, aole paha?" I ke kamailio ana o na hoa i keia, ua ku i ka naauao ka wehewehe ana a na aoao elua; a i ke oki ana, ua waiho mai ka Lunahoomalu i ka Olelo Hooholo no ka aoao i pono, a oia keia: "Aole pono o ka lilo ana o ka olelo haole i olelo poo no ke aupuni nei; a no ka mea hoi, wahi a ka Baibala,o ka mea olelo i kona hoa'loha ma ka olelo e, ua haiiliili aku no ia ia Iehova," &c. Ua mahalo au i ka wehe ana a na hoa, a me ka olelo hooholo, a me ka aha a pau. He anaina nui ka i piha ae; a ua apo mai ka aha i na malihini e kuka pu me lakou no ia kumu. He hana hooulu noonoo keia, a ua pono i kela poe pepa a inu awa olaila, e hoomahui ma keia hana maikai. J. W. M. KEPAU.
[ E Kepau, mai mahalo kuhihewa oe no kela olelo hooholo, a me ka aoao i aponoia; oiai he kahua paa, a he kumu oni paa kahi i kukuluia'i a lilo i olelo poo no ke aupuni nei, aka, anoai paha aole i wehewehe pono loa ia aku la e ikea'i ka oiaio. L. H.]
I keia la, ua manao ia e ku mai ai ka moku mahu lawe leta mai Kapalakiko mai, me na nu hou e pili ana i ke Kuikahi Panailike.
Iloko o keia mau la iho nei, ua ku mai ke kialua Levuka mai Samoa mai. Ma ona la i loaa mai ai ka lono no ke kuee mawaena o Colonela Steinberger, ka mea nana i kakulu mai nei ke aupuni malalo o ka Moi, me na Kanikela o na aupuni e e noho ana malaila. Maluna mai o ua moku kialua nei i ku mai ai he Komisina mai ka Moi mai o Samoa e lawe ana i ka Peresidena o Amerika. Aole i haiia mai ke kumu o kiea kuee, oiai, ua ninau aku makou i ua Komisina nei, a ua hoole mai nae kela, aole oia e hai mai. Ma ka hoomaopopo ana nae, he kuee ano like keia me ko Hawaii nei i ka lawe ia ana o ke ea, a hoihoi hou ia mai malalo o na hooponopono ana a Dr. Judd, (kauka i make iho nei) a e like me na olelo a ka nupepa kalepa Advertiser o keia pule iho nei, "o Kauka ko kakou Steinberger ia mau la," no ka mea, aia malalo o kana mau hooponopono ana ke aupuni o Samoa.
Maloko o ka nupepa kalepa P. C. Advertiser, o keia kaona, ua ike iho makou i keia mau lono mai Lahaina mai, penei: "O kahi kuna uuku, o Kauiki kona inoa, nona na tona ehiku paha, ua haalele iho ia anei i kekahi o keia mau la no Molokai, me 11 poe oluna, he mau kanaka maoli, a hookahi haole, o Mr. Eugene Bal. I ka hoea ana mawaho ae o Kaanapali, ua hoomaka mai la ka makani hikina e pa me ka ikaika; ua kau na pea a pau o ua wahi kuna nei; ua hoomaka mai la na kanaka maoli e makau, a hiki ole ia lakou ke hana i kekahi mea, o ka pule wale iho la no; a e aneane ana ua wahi kuna nei e kahuli. Hoolei aku la ke Kapena i kahi waapa iloko o ke kai, a lele aku la ia iloko a hoomaka aku la oia e hoe me ka hooikaika no ka aina. Aole no he luina o Mr. Bal, aka, he manao hoomaopopo koke kona, a hookuu iho la ia i ka pea hope, a o ka pea mua, ua paa aku la iluna. Ua hoomaka oia e oki i ka likini, aka ua kahahaia oia i ka ike ana iho he likini uwea. Mahope iho ua malie ae la ka makani, a hookau hou ia mai la e Mr. Bal ke kapena mahuka me kona waapa, a no ka piha loa o ua wahi kuna nei i ke kai, ua huli hou aku la ia no Lahaina, a ku maalahi aku la ilaila, me ka hoomaikai no ka pakele ana o kona ola. Ua holo ae oia maluna o ke kuna Neti Mela , me ka paa o kona manao aole e hoao hou e au i ke kai ma na moku liilii." Ua ano makau io paha ke kapena, ka mea ia i kau ai maluna o kona waapa a hoi ino aku la me ka nana ole mai i ka pilikia o kona mau hoa aukai, aka, onoai paha ua paio hope aku la kela me ka hoomanawanui, a i kona hoomaopopo ana i ka nu a ka makani a haalele wale, i ka hele o na ale hauliuli a kohu kuahiwi; a kokolo ae la ka hoomanao ana ia Ak— pake i make mai nei me na mano, a o ko ia la lawe koke no ia i na olelo ao a makou i lohe ai, "o ka mea e paio ana a holo aku, e ola ana ia no ka paio hou ana'ku."
MEA HOU.—Ma ka Ahahookolokolo apana o Koolaupoko, ma Kaneohe, imua o ka lunakanawai W. E. Pii, ma ka Poaono, Mar. 4 i hala iho nei. Ua hoopaiia o J. K. Kaaia, (kumu kula o Kaneohe) no ka hewa hoeha ia S. K. Pokea, he $6.00 me $2 koina. Ia manawa no, ua hoopai hou ia no o J. K. Kaaia a me F. R. Kahao, no ka hewa he ona rama, he $6.00 a me $1.50 koina pakahi ia laua. Ma ia la no, ua hoopai hou ia no o J. K. Kaaia a me F. R. Kahao, Makaila, Kia, Kaneakauhi opio, no ka hewa pepa pili waiwai, he (10.00 me $50 koina pakahi ia lakou.
S. K. POKEA.
Kaneohe, Mar. 4, 1876.
HALA AKU LA :—Ma ka la 7 o Maraki nei, hora 9¾ A. M. make i hola o Kaohumu, he kamaaina no Honomalino Kapalilua, Kona Hema. A mai ilaila mai oia i ee mai ai ma ke ano ohua oneti maluna o "Jenny" (Kini) ua ee mai me ka manao no Honolulu, eia nae, aole i ko kona makemake, a ua hala aku la. A e waiho ana na iwi o Kamahele i Kawaiahao. A ua ike maka wau. iaia maluna o ka oneti, a me ke ano o kona mai fiva, a ma ia ano mai o ia ailiili ai a haalele ia iho nei ke kino, a ke waiho nei maluna o ka oneti ma waho koke iho no o Waikiki:—Eia ka mea kupanaha, aole kekahi mea i haukae ia ka papalina e na wai maka, aole no hoi kekahi leo kaniuhu. No ke aha la?
Ua ee mai no o Kaohumu, me ke ano huhululoloa, ua ike no ia. A heaha no la ka mea o ka ae ana mai?
J. S. KUKAHIKO.
Moku Jenny, Mar. 7, 1876.
He Moolelo Baibala
[HAKUIA E REV. C. B. ANERU.]
Helu 4.
Aloha ino o Adamu laua me Eva! no ko laua ike mau i ka pahi wakawaka, e hookapu ana i ko laua hoi hou iloko o ka Paredaiso. Aloha ino hoi kakou! no ka mea, i ka laha ana o ko laua manao, laha pu ko laua hewa, hoolohe ole i ke Akua. Penei ka moolelo.
Hanau mai la o E va i kana hiapo, o Kaina, a i kona kaikaina hoi, ia Abela.
He kahu-hipa o A bela, a he mahiai o Kaina. Lawe aku la o Kaina i kekahi hua o ka honua, i mohai na Iehova, a lawe aku la o Abela i kekahi o na hanau mua o kana poe hipa, i na mea momona hoi.
A maliu mai la o Ie hova ia Abela a me kana mohai, aka, aole ia i maliu mai ia Kaina a me kana mohai.
O ke kumu o kona maliu i kekahi, a maliu ole i kekahi, wahi a Paulo ma Heb. 11: 4; no ka manaoio o Abela. Huhu ihola o Kaina, a kulou ihola kona maka ilalo. Ninau mai la o Iehova iaia, "Heaha kau i huhu ai? No ke aha hoi i kulou iho ai kou maka ilalo? A i hana pono oe, aole anei oe e maliu aku? A i ole oe e hana i ka pono, ke hoohalua nei ka hewa ma ka puka."
I kekahi manawa, ia laua ma ka waena, ku ae la o Kaina me ke kue ia Abela, pepehi iho la iaia a make.
Ninau mai la o Iehova ia Kaina. Auhea la o Abela o kou kaikaina? I aku la oia, Aole au i ike. Owau anei ke kahu o ko'u kaikaina.
I mai la kela, ke hea mai nei ka leo o ke koko o kou kaikaina ia'u mai ka lepo mai.
Ma keia hope aku, e hoohewa ia aku ai oe mai ka honua ae, i hamama ae kona waha e ale i ke koko o kou kaikaina, na kou lima aku.
I kou mahi ana i ka honua, aole ia e hua mai ma keia hope i kona momona, a e lilo hoi oe i kanaka aea a me ke kuewa wale maluna o ka honua.
I aku la o Kaina ia Iehova. He nui loa kuu hewa, aole paha ia e hiki ke kala ia; ua kipaku aku oe ia'u i keia la mai ke alo aku o ka honua nei, a mai kou alo aku. E lilo ana au i kanaka aea me ke kuewa wale maluna o ka honua, a i loaa au i kekahi e pepehia mai ia ia'u a make.
I mai la o Iehova ia Kaina. Nolaila, o ka mea nana e pepehi ia Kaina, e pahiku ka hoopai ana i kona hewa. A kau o Iehova i ka hoailona maluna o Kaina, o loaa ia i kekahi nana ia e pepehi a make.
Ko ke Akua ao mai no ia ia kakou, aole pono i ka lima kanaka ke hoopai hewa; mahope aku, e ike kakou, ua haawi ke Akua i ka lima o ka mea nana e hoomalu i ka lahui, oia hoi, ke Aupuni e hoopai i na hewa.
Hele kuewa aku o Kaina me kana wahine, a noho kaawale laua ma ka aina, i kapa ia ia manawa, o Noda, ma ka hikina o Edena, a malaila i hanau ai ka laua keiki o Enoka, oia hoi ka moopuna mua a Adamu ma. Malaila lakou i hookuonoono ai iloko o ko lakou kauhale i kapa ia mamuli o kela moopuna, o Enoka.
Eia ko lakou kuauhau. Na Enoka i hanau mai o Irada, na Irada hoi o Mehuiaela; na Mehuiaela o Metusula; na Metusula o Lameka.
Lawe o Lameka i elua wahine nana, o Ada laua me Zila. Hanau ae la o Ada ia Jabada. Haalele oia i ka noho kauhale, a hoomaka no ia i ka noho hale lewa, me ka holoholona. A o kona kaikaina hoi o Iubala, oia ka maka mua o ka poe hookani i ka lira a me ka ohe.
O ke keiki a Zila i hanau ai, o Iu balakaina, oia ka amara mua ma ka honua nei; ua akamai i ke kui ana i ke keleawe, a me ka hao, a o Naama kona kaikuahine.
Hai mai o Lameka i kana mau wahine elua. Ua pepehi no au i ke kanaka opiopio no kona hoeha ana mai ia'u. Ina, mai ke Akua mai e pahiku ka hoopai ia no Kaina, i pepehi wale i kona kaikaina, he pakanahiku me kumamahiku hoi no Lameka, ke pepehiia. Ua pololei paha keia manao o Lameka, aole paha.
Malama paha, ua hoowalewale keia kanaka opio i kekahi o kela mau wahine a ke kanaka mua i lawe palua i na wahine nana.
Mahope o Lameka ma, aole kakou i lohe hou ia ka hanauna o Kaina, ke keiki mua a Adamu laua me Eva.
Hanau hou o Eva i ke keiki kane, a kapa aku la i kona inoa o Seta. Hahai aku la ka Baibala i ko Seta kuauhau, a hiki ia Noa ma, penei ia:
Maia Adamu a ia Seta 130a i kona make ana he 930 makakahiki.
M. H. M. H.
Seta a ia Enosa 105 make ana he 912
Eno sa ia Kainana 90 " " 905
Kainana ia Mahalabelu 70 " " 910
Mahala belu a ia Iareda 65 " " 895
Ia reda ia Enoka 162 " " 965
Enoka ia Metusala 65 " " 365
Me tusala ia Lameka 187 " " 968
Lameka ia Noa 182 " " 777
Noa ia Kekaiakahinalii 600 makahiki, (Mok, 7: pauku 11.
A damu 1656 " "
O Enoka wale no ka mea o lakou i kaulana. He kanaka i hele pu me ke Akua, a no kona ano haipule loa, aole ia i make, lawe ola aku o ke Akua ia ia. I ka nana aku nae, he hanauna haipule no ko Seta a pau, i kuauhau ia maluna nei, aka, lawe no lakou i na kaikamahine o ka hanauna i haalele i ko ke Akua pono, i mau wahine no lakou, ko Kaina ma hanauna paha, a laha loa ka hewa, a puni na kanaka holo okoa. Penei ka olelo. Mok, 6: p. 8. "A ike mai la ke Akua he nui ka hewa o ke kanaka ma ka honua, a ua hewa wale no ka noonoo ana o kona naau, ana i manao ai i na la a pau."
He kupaianaha loa no kona lahui o ka honua, a hiki i keia la, i haalele i ka pono o ke Akua, oiaio, a hahai i ka hewa. Ia manawa i laha mua ka hewa, mihi iho la o Iehova i kana hana ana i na kanaka maluna o ka honua, a ua ehaeha kona naau. I iho la o Iehova. E luku auanei au i na kanaka a'u i hana ai, mai ke alo aku o ka honua: i na kanaka a me na holoholona, a me na mea kolo, a me na manu o ka lewa, no ka mea, ke mihi nei au i ka'u hana ana ia lakou.
Aka, he kanaka pono o Noa, he hemolele i waena o na hanauna ona, a ua hele pu o Noa me ke Akua. E like me ka olelo ia no Enoka, i lawe ole ia i ka lani. Olelo mai la o Iehova ia Noa, no ka piha o ka honua i ka hoino, a ua hiki mai i ko'u alo nei i ka hope o na mea ola a pau, e luku auanei au ia lakou a pau ma ka honua. E hana oe i hale lana nou, me na keena maloko, a e hapala ae i ke kepau maloko a mawaho.
Penei kau e hana aku ai. Ekolu haneri kubita, (75 anana,) o ka loa o ka hale lana, he kanalima na kubita (12½ anana) ka laula, a he kanakolu na kubita (7½ anana) o kona kiekie.
E hoopaa i ka puka malamalama maluna he kubita, a e kau oe i ka puka komo o ka hale lana ma kona paia, a he papalolo, me ka papawaena, a me ka papaluna kau e hana ia maloko o ia mea.
Ke manao nei kekahi poe, he haneri me iwakalua makahiki ko Noa kapili ana i keia moku nui okoa. E nana i ka Mok. 6: p. 3 He mea ano e no ia i ka manao o kona poe hoa noho, i hoohenehene iaia, oiai, kona hooululu i na laau nui, a kalai ia na papa, a hoolimalima i na kamana, a akaaka ia, a kapa aku ia ia he pupule. Aole hookahi o lakou i manaoio i ka Noa wanana, a komo pu me ia iloko o ka hale lana. Ekolu wale no o kana mau keiki ponoi i ola pu me ia o Iebeta ka hanau mua, o Sema kona kaikaina iho, (Mok. 10 : p. 21.) a o Hama ka muli iho, (Mok. 7 : p. 24.) O lakoa eha, me na wahine eha a lakou, ewalu wale no uhane i komo, a pakele iloko o ia hale lana.
Noho hoomaloka pu ka lehulehu, kamana pu, a hoohenehene i ka hana nui a Noa i hoolimalima ai ia lakou, a kuai aku ia ia ka ai a nui loa, no na holoholona e hoola ia ana me ia, i ka wai nui a Noa i wanana ai ia lakou.
William Wenner,
AIA KA HALE HANA KULA PEPEIAO A me na Komo o kela a me keia ano—na komo i kuniia "Aloha nui, &c." Ma Alanui Papu, ma nae iho o ka Hale Mu. 1 6m
J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).
AIA MA ALANUI MOI, MA NAE IHO O KA Hale kahi umiumi. Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha me na kiaha waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio. 1-3m
KUAI A KA ILAMUKU!
MAMULI O KA PALAPALA OHI I HOOpuka ia e ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ka la 12 o Feberuari 1876; I ka pono no Z. Y. Squirea kue ia Ikalia (k) me Aila (k) no na dala $78.45. Nolaila, ua ohi au, a e kuai ana ma ke akea ma ko'u wahi ma Waialua Poakolu la 29 o Maraki hora 12 awakea i keia mau mea malalo nei.
1 Paa bipi kaua maikai
1 Kua bipi
1 Hoki (k) maikai
Aia wale no ke koe a hookaa e ia mai keia mau dala, a me na lilo a me na koina o keia hoomalu ana. W. C. PARKE Ilamuku.
na J. AMARA, Luna Makai.
Waialua, Feb. 28, 1876. 11 4t 14
Makana Hou! Makana Hou!!
Ke Pahola Hou Ia Aku Nei,
—HE—
MAKANA ANO NUI!
No na Makamaka a pau, mai ka
Lokomaikai mai o
AKE MA,
E like me ko laua ake mau e hoopomaikai, a e hoolako hoi i ko oukou hemahema i na
AAHU HOONANI a me
KAHI DALA UUKU,
i ane like me he
MAKANA 'LA;
Nolaila, ke hai ia aku nei ka lono,
E KUAI EMI LOA
hou ia ana na waiwai o na ano a pau, ma
ka Hale Kuai o
AKE MA,
MA MONIKAHAAE,
e hoomaka ana mai ka
Poalima, Maraki la 10.
Aia no ke Oki he Pau no ka Lole.
AKE ma.
Kihi o Alanui Papu me Hotele, Honolulu, 11 4ts 14
Ke Kuai Makepono Loa Nei!
—o—
HEN RY COOPER
(Hane re Kupa.)
MA KEOPUKA A ME KAILUA!
O NA MEA A PAU O NA KANE, WAHINE, A ME NA KAMALII E MAKEMAKE NEI NO KA AI ANA A ME NA LOLE NO KE KOMO ANA.
11. 1m. 15
S. B. DOLE.
LOIO a he alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y.
$5.00! MAKANA!
E HAAWI IA NO KA MAKANA MALUNA ae i ka mea nana e haawi mai i ka lono hoike i hiki ai ke hopu ia ka mea a mau mea paha nana i komo kolohe ka rumi o kuu mau kauwa Iapana, a aihue mai la i ko lakou mau pono, ma ka po o ka la 5 o keia mahina.
W. D. ALEXANDER,
Honolulu, Feb. 8, 1876. [4t 7] Alekanedero.
E. STREHZ,
[AILUENE]
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. 1 1y
G. W. WEST!
HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii 1-1y
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.
741 1yr 792
J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."
HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia. 1-1y
Ama ra! Holokahana!!
UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai. C. B. WILSON,
1 1y Kale Wilesona.
HALE INU COFE HOU.
KNELEE (Nile.)
Helu 29, Alanui Nuuanu, Honolulu, makai iho o ka Hale Kuai o A. S. Cleghorn & Co, (Ake ma.)
O ka maemae ke kahua.—Ko keokeo o ke ano maikai loa no ke ti, a o ke ko ula maikai no ke cofe.
He Keena Inu Cofe a me na mea Hoonoono.
O ke ano Cofe maikai loa, na Mea Ono, na pai, a pela aku, e hoolako ia i na wa a pau ke kauoha ia.
Na Paina, Hame me ka Huamoa, Bipi Paakai o ke ano maikai loa, e hoolawa ia no me ka emoole i na manawa a pau o ka la.
Ka Aina-awakea—Supa, na Roke, Hame, na Launahele Hoono ai, na Mea Ono momona, &c.
No ka Paina Ai ana,—25 keneta.
E wehe ia ana ka ipuka i keia kakahiaka Poaono ae. A nolaila, e wiki, e hoao. 8 1m.
WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)
AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE!
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na lako Kukulu hale
O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKAANIANI,
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI-LIILII,
AMI-LOLOA
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Na Balak Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna ae e kuai makepono loa ia aku no ke DALA KUIKE 1-1y