Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 1, 30 December 1875 — Page 3
Ke ano ili o ka Mahina no ka Malama o Dek., 1875.
MANAWA NO HONOLULU.
[HOOMAKAUKAUIA E KAPENA D. SMITH.]
5 Hapaha mua ..... 3 24.8 PM
1 2 Mahina piha ..... 9 14.1 AM
19 Hapaha hope ..... 4 24.4 AM
2 7 Mahina hou ..... 8 32.9 AM
Ka puka me ka napoo ana o ka La.
1 Puka la... 6 25. AM. ..... Napoo la...5 13. PM
8 Puka la... 6 30. AM ..... Napoo la...5 14. PM
15 Puka la... 6 33.3 AM ..... Napoo la...5 19.3 PM
22 Puka la...6 37. AM ..... Napoo la...5 5.21 PM
29 Puka la...6 4 0.2 AM ..... Napoo la...5 24.2 PM
31 Puka la...6 41.5 AM ..... Napoo la...5 25.5 PM
Ka Latitu me ka Lonitu o Honolulu.
Ma ka hale bele pauahi, Hale Kaawai Helu 2, a i ole ma ka Hale Kilo o Mr. Filtner, penei:
Latitu 21° 18' 23" Akau. Lonitu 157° 48' 45" Kom.
Inehinei i ku mai ai he kuna papa mai na awa oki papa mai.
A keia Poakahi ae, e holo kaapuni ana ke Kilauea no Hawaii a me na awa ku-mau.
Ua manao ia, e haalele mai ana ke kiapa D. C. Murray i ka la apopo, no Kapalakiko.
Ua lilo iho nei i ke kuai ia e W. F. Sharratt, no na dala he $65,000 ka wiliko o Paholei, i Makawao, Maui.
Ua lilo iho nei ka hale holoi lole ma Kapalama ia Mr. James Renton, no na dala $6,000, pela ka lohe.
O ka mokumahu e ku mai ana i keia mau la iho mai Ausetarelia mai, oia ke Colima .
Ua maikai no na hana o ka aha mele ma Kaumakapili i kela pule aku nei. E nana ma kekahi kolamu no na mea e pili ana.
Ua lohe mai makou, ua hoihoi aku o Mr. H. L. Sheldon i kona palapala hookohu a ka Papa Hoonaauao, no ka noho alakai ana no ke Kula o Keoneula.
E puhi ana ka Bana ma Halealii ma ka la apopo la hanau o ka Moiwahine, a ma ka Emma Kuea i ka la Hapenuia, i ka hora 3½ o ke ahiahi.
I ka la apopo, oia ka la hanau o ka Moiwahine KAPIOLANI, a e malama ana ia he anaina hui aloha, no ka hoomanao ana ia la.
E kakau mai e na makamaka, mai makau. E hoouna mai i na manao maemae, hoonaauao, a me na nu hou o na ano a pau.
O ka heihei waapa pea, i hoopanee ia ai ma ka la hanau o Kalani Moi i hala, ua heihei iho nei ma ka Poaono, la Karisimaka, ma ka hora 10 kakahiaka, a ua eo ae la ia Pauline , ka waapa o W. L. Wilcox.
E malama ana na Hui Hoole Waiona o keia kulanakauhale nei, he Hui Hauoli Europa, me kakahi wahi paina, ma ko lakou kahua, ma alanui Moi, ma ka po o ka la apopo.
Ma ke kakahiaka onehinei, ua make aku la ka wahine a Alika Smith, o Malie kona inoa, ma Kikihale, alanui Maunakea. Minamina makou nona, a me Alika ko makou u pu ana.
Nani na kii mamua iho o ka Hale Leta. I kahaia e kekahi wahi opio malihini Amerika, me ka peni wale no, nona ka inoa o F. Jackson, a e wehe ana ia he kula kaha lima o kela ano i keia mau la koke iho.
Ua puka ae nei ka Alemanaka o keia makahiki ae; i paiia e H. M. Wini. He maikai, a lawa pono na mea i makemake ia. E pai aku ana makou no ko makou mau makamaka he Alemanaka o 1876 ma keia pule ae.
O ka aina o Waikapu i lilo iho nei ia Mr. H. Cornwell, ua loaa ka wai i eliia he 6 kapuai wale no ka hohonu mai ka ili honua iho. Ma keia, e pau ana ka pilikia no ka wai ma ia wahi, a ke lana nei ko makou manao e nui ana ka pomaikai.
Ua nani a hoehoene na leo ohe hou a na keiki eleu o ka Bana Hawaii, a ku maoli no i ka mahalo a me ke kaena ae i ka pahee pakika o na leo hoohai ma na eheu o ke kehau, i ko lakou wa e puhi ana ma Hale Alii a me Ema Kuea i ka Poaono nei.
Ua loaa mai ia makou he pane ia "Aie Miliona a me Panailike," a no ka piha i na olelo kupono ole, e hoike ana i na ano pilikino kuamuamu, ua kapae ia e makou ; oiai, aole o makou makemake e puka ia mau huaolelo imua o na kanaka ma na kolamu o keia pepa.
Eia na inoa i loaa mai ia makou i manao ia e holo balota ana no ka Apana o Waihee, Maui :—L. W. P. Kanealii, O. Nawahine, T. N. Birch, W. S. Maule, K. W. Kalawakua, S. M. P. Kaleo, D. H. Kauwa, a me J. Kealoalii.
Ua lohe mai makou no ka hoao ana o kekahi e hoohaunaele ma ka hale amara o G. West, a ua hoopaa ia ma ka Halewai. O ke kumu he aie, a mamuli o kona kue i ka bila, a me ke ano kahiohio, ua hele loa i ka lalau lima, a loaa ka hopena hilahila he noho i ka lua puhi.
Piha mau na kikee alanui i na makamaka ma keia mau la. O ka ninau nui, o ka Lunamakaainana. E hoopaapaa ana kekahi poe, e paio ano loio ana hoi kahi, e hakuepa ana hoi kahi, a e kukahekahe wale ana no hoi kahi. Ke hoolohe aku i na kakaolelo a kahi poe, he hu ka aka.
Ua hoea mai ka la Karisimaka, a ua hala aku me ka maluhia. Aole no i nui loa ka ona, aka, ua hiki no nae ke ninau ia, "Nohea ka rama e loaa nei i ke kanaka Hawaii?" Eia ae ka la Hapenuia, a ke lana nei ko makou manao, aole e loaa ke kumu e hapai ia ai keia ninau.
Ua loaa mai ka lono, ke hele la ka na kanaka i manao e holo balota ma Wailuku e hoohulihuli. Ua pau na kaa lealea i ka hai ia no na kanaka, a e malama ia ana he mau ahaaina nui. Eia ka makou, e ku maluna o ke kahua kuokoa, mai hoao e hoohulihuli ma na hana oia ano.
Ua loaa mai he leta na ka Uapeepeepuhala, o Makawao, e hai mai ana no ka hoopaa ia ana o kekahi Luna Helu a Lunakanawai hoi ma ka hale Paahao, no ka hoowahawaha i ka Aha, mamuli o ka ona i ka waiona. Heaha keia? Nani kela? Oia iho la no hoi paha! O ka hana no ia e uwalo ia aku nei aohe nae he maliu mai.
Ma ke ano ahiahi o ka Poalua iho nei, ua hoohuiia e ka Rev. H. H. Paleka, ma ke kaula gula hemolele o ka mare, o Mr. James Dwight, kekahi o na keiki a Mr. S. G. Kuaika o Pukoo, Molokai, me Miss Harriet Clark, o keia kulanakauhale. E malamaia ka lei nani, a e noho iloko o ka maluhia, a e pomaikai ke aupuni o ka Haku.
Iloko o keia pule ae e holo ai ke kuna Ne ti Mere hou no kona awa maalo mau, a ke lana nei ko makou manao, ma ka hoomaopopo aku i na hiohiona, e hookano ana ko ka Malu Ulu poe i ko lakou aliiwahine alokai hou. Aloha ae la makou i kahi nene, nona ke mele penei :
"Nana e alo nei na kai ehuehu,
Na ino nui a he ole ia."
I nehinei, i ke ku ana mai o ke kuna "Moi" mai Kahului mai, ua hele a piha kona oneki i na ohua. Ma ka uwapo hoi, ua hele a pilikia ka ula i ka hooke a na kaa holo lealea. E hookeke ana, me ke ake e nee aku a ku pono iwaena o ka poe hele wawae. No ka hookeke loa, ua hei aku la kekahi kaa me ka laau ihu o kekahi kuna, a o ka ahai wale ia aku no koe o ke kuna i kula, eia nae hoi no ka pakika o ka waniki, ua hemo hou.
He keu keia o na la nele mea hou loa. E ole ka makani kikiao o ka hikina e pa nei ma na alanui, me na huna lepo, ina la ua nele loa kahi poe i kahi hana ole. Loaa ka hana a kahi poe he anai i ka lepo o na maka. Ke nana'ku i ko makou Pinaau ukali aikamu, me he la o ka ulu koe o na pue uala i na papalina, he pulu lepo okoa no, hooikaika no nae kahi kanaka oia e—oia la—nou ia pomaikai e hooikaika ia nei, o ka loaa o na wahi aikamu, i mea hoonanea me ua hoa haihai olelo nei o kahi mehameha—e—oia—a.
Ua kamailio pinepine ia na hana hoomainoino holoholona a na kahu lio o na kaa holo lealea, a ua apono no makou ke kau ia ka hoopai maluna o ka poe e loaa aku ana e hana maoli ana i keia hana. Ua lohe mai no hoi makou, ua papa ia, a ua kaupale ia hoi ka huina o na kanaka e kau ai iluna o kekahi o keia mau kaa i ka manawa hookahi. Ua mahalo makou i keia, aka, pehea la na kaa kikane? Mawaena o 200 a me 400 paona ke kaumaha o na kaa lealea, a ke kau iho na kanaka eono, ua like paha me 1,200 paona; aka, o ke kaa kikane he 1000 paona a oi loa aku kona kaumaha, a kau hou iho he tausani paona ukana, ua like ia me ke tona a oi—a na ka lio hookahi e huki! Me ka hoomaha ole i ka hapa nui o ka manawa a po ka la!! Maanei he mea pono ka "Ponokaulike" ke ninau ia.
"Aloha oe ea," wahi a kekahi wahi kiure kepa kanaka i pane aku ai i kekahi. He ano kuaaina ua kanaka nei i pane ia aku ai. "Aloha oe," wahi ana me ka leo ano nawaliwali. "Pehea o mea ma?" a lolohi iho la kana mau huaolelo. "O Kamaka ma ea!" " E hoi paha, pehea lakou?" "Maikai no." "Ae, i ike mai nei au i ko noho maanei, minamina mai nei au i ka noho wale iho no, no ka mea, ua ike au ia oe he kanaka hana, he hoino i ka palaualelo, nolaila, hele mai nei au e hai aku ia oe e ka makamaka, he hana ka'u ina oe e makemake, he mea dala o ka mahina, a e mea dala haawi wale. Ia lakou no ka ai a me ka ia, a me kahi moe. Aia no hoi o mea ma, a o lakou no a pau ilaila kahi i hana ai. I aloha mai no ka hoi ia oe. I mea mai i na e ike aku ia oe e mea aku e hele ilaila." I ka wa a ke kiure e kamailio nei, ke imo malu 'la kona mau maka i kona mau kokoolua oia oihana hookahi, e noho mai ana me ke ano maalea o ka popoki. Me keia mau olelo pahee, ua puni aku la. Ku ae la laua, imo hou aku la kahi maalea ia maalea ma, a o ke keena kepa ke kahua, me na mino aka loloa ma na papalina. Loaa iho la ia makou i kekahi la ke kanaka i kepa ia, ninau aku la, a mihi mai la kela, "i ka hale kepa no mawaho mai, o ka lele e no ia o na wahi hulu, a ua koe olohelohe," wahi ana. He keu o ka maalea.
Halawai Makaainana o Ewa a me Waianae.
Ke kauoha ia aku nei na Luna e manao ana e holo balota no ka Apana o Ewa, a me Waianae, e hele mai lakou e hoike i na manao ano nui, no ka pono, a me ka pomaikai a makou e iini nei e koho aku i L. Makaainana no ko makou Apana.
Nolaila, e wehe ana ka halawai ma ka luakini Pokai, ma Waianae, i ka la 1 o Ianuari, M. H. 1876, ma ka hora 10 A. M ; A ma ka luakini Waiawa, Ewa, i ka Poakahi ae, la 3 o Ian. 1876 no, ma ka hora 10 A. M. oia la.
Nolaila, e akoakoa mai kakou a pau, e lohe, a ike, i na keiki iwikani, a aloha aina oiaio. NA NA MAKAAINANA.
Ewa, me Waianae, Dek. 27, 1875.
KE KAU AHAOLELO O 1874.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
Ua mahalo au i kou manao no ka pono e koho i mau haole kekahi no ka Ahaolelo Kaukanawai no 1876 ; a eia mai ko'u mau kumu no ko'u koho ana ma ia manao. No na hemahema o na hana o na Lunamakaainana Hawaii ma ka Ahaolelo o ka M. H. 1874. Ua kaulana ia ahaolelo no ke ano Hawaii maoli o na Lunamakaainana a pau (koe hookahi no Koolau, Oahu.)
Eia na hemahema : o ka Mokuna I V o na kanawai o ka M. H. 1874, ua kapae ia e ka Aha Kiekie, no ka mea, ua kue ia kanawai i ka Pauku 13 o ke Kumukanawai, no ka mea, ma kela kanawai, ua ae ia ka poe Paka i elua wahine i ka wa hookahi, i wahine Pake a i wahine Hawaii kekahi. He mare lehulehu keia, a he kue i ke kanawai o ke Akua a me na kanawai Karistiano o Hawaii.
O ka Mokuna LI, ua kapae ia e ka Aha Kiekie no kona kue ana i ka Pauku 77 o ke Kumukanawai, oiai he elua manao iloko o ia kanawai malalo o ke poo hookahi.
Oia wale no na kanawai o ka Kau o 1874 i kapae ia e ka Aha Kiekie e like me ka mana i hoakaka ia ma ka Pauku 824 o ke Kanawai Kivila ; aka, he mau hemahema no i koe. E nana kakou i ka mokuna XLII o na kanawai o 1874, penei ka olelo :
"Pauku 1. Mai ka la aku "e hooholo ia ai keia kanawai, o "na kanaka a pau," o na kanaka a pau i hookohuia i kekahi oihana loaa malalo o ka aupuni, mamua ae o kona hoomaka ana e lawelawe ia oihana, e hoohiki oia e hookupa e like me na mea i hoakaka ia ma na Pauku 430 a me 431 o ke Kanawai Kivila." Nolaila, ma na olelo lalau a noonoo ole o keia ahaolelo, ua ao ia na kanaka Hawaii i hanau ia ma Hawaii nei e hookupa, no ka mea, wahi a keia kanawai, "o na kanaka a pau," a ua pili keia mau olelo i ke kanaka Hawaii a me na Haole.
Eia hou, ma ka Mokuna L VIII o na kanawai o 1874, he hemahema nui, a penei: Ma ka pauku 7 o ia mokuna, ua hoololi ia ka pauku 2 o ke kanawai "o Iulai 29, 1862," aka ma ka Pauku 10 o keia Mokuna LVIII o 1874, ua hoopau loa ia kela kanawai o "Iulai 29, 1862," "no ka helu a me ka ohi ana i na auhau." Heaha la keia? Hoololiia kekahi pauku o kekahi kanawai, alaila pepehiia ke kanawai holookoa. Pehea la ka pauku i hoololiia a i pepehiia i ka wa hookahi?
No ka opiuma, ma ka Mokuna XXXVIII o na kanawai o 1874, ua aeia i hookahi Laikini Kuai opiuma no na Dala he Umikumamaono Tausani, aka, ma ka Mokuna LVI o ia buke kanawai (1874), ua hookapu loa ia ke kuai opiuma. Heaha la ka waiwai o ia Mokuna XXXVIII?
O ka Mokuna L o na kanawai o 1874, he kanawai ino loa ; no ka mea, ma ia kanawaii e ili ana ka waiwai o ka makuakane (i make kauoha ole) i kana "keiki kamehai," a pehea hoi na keiki i hanau ia iloko o ka mare? Ma keia kanawai lapuwale e nele ana ke keiki no loko mai o ka mare, aka o ke Keiki Kamehai, oia ka hooilina oiaio? He kue keia kanawai i ko Hawaii noho'na Karistiano.
Ina aole au i kuhihewa, o keia mau kahawaha'ui kuhikuhi ae la maluna, (koe-nawai a'u i kuhikuhi ae la maluna, (koe paha ka Mokuna IV) na ka Lunamakaainana Hawaii i kakau a i hooikaika a lilo i kanawai. Aole pela ma na ahaolelo mamua, akahi no a ike ia na kanawai ano lalau, hemahema, noonoo ole, e like me na kanawai o ke kau o 1874, i kuhikuhi ia ae la na hemahema maluna.
Nolaila, he mea pono no i na kanaka Hawaii e koho i kekahi mau Haole hookupa, na Haole paha i hanau ia ma Hawaii nei, a i kamaaina i ka olelo Hawaii, e noho ma na komite a e kokua pu ma ka hana kanawai, i ole e hemahema hou i ka Ahaolelo o 1876, e like me ka Ahaolelo o 1874.
Na'u na HAWAII OPIO.
Honolulu, Dek. 17, 1875.
Ke Kumukula Hoohilahila.
Ua olelo ia a kekahi poe, o ka oihana kumukula ka oihana oi o ka hanohano a me ke kelakela, mamua ae o na oihana a pau o ke ao nei, no ka mea, wahi a makou i hoolohe aku ai i kekahi mau makamaka i keia mau la iho nei, "na ke kumukula e hooikaika iloko o na hana maemae a me ka maluhia e ao i kana mau haumana, a ke hiki mai i ka wa e kanakamakua ai na haumana, e loaa ana ia lakou na oihana koikoi a hanohano hoi, mamuli o ke ao noeau ana a ke kumukula." Ke ae aku nei makou i keia, pela io no, ke malama nae ke kumukula i na loina o kana oihana ; aka, ina e haalele ke kumu i na rula o kona kulana, alaila, haule aku la maluna o na haumana ka hooikaika pauaho ole ana e imi i ka punawai o ka ike. O ke ao ana o ke kumukula i kana mau haumana ma na mea o ka ike, na hana maemae, na rula maikai ; alaila hoike aku ia ma kana mau hana i ke kulana lapuwale a me ka pelapela a me ka pelapela, ke olelo nei makou, aole kuleana iki o ia kanaka e noho i kumukula no na opio, na mamo aloha hoi a na makua makahehi keiki, e kau nui aku ana maluna o ka ike o ka noonoo kanakamakua a ka lakou mau keiki i mau koo no ko lakou mau la aoo.
Pela makou e minamina nei, e lili nei, a e kaumaha nei, i ka lohe ana aku i kekahi kumukula o keia kalanakauhale, e ao nei i ke kula malalo o kekahi hale nui laula, ma na palena akau hikina o keia kulakauhale, ma ka auina la Poaono iho nei. He kanaka nui ano puipui oia, ua uhi ia kona helehelena e ke koloka haukae o ka mahuna awa, a he leo nui okalakala kona, me na lima loloa i makaukau e lalau a e hoeha aku i kekahi mea ana i inaina aku ai. I ka pau ana o na hana hoohauoli a na kamalii ma ke kahua o Kawaiahao, ma ka la i olelo ia ae la, oiai hoi ka lehulehu e hoi mai ana i piha me na hoomanao olioli no na mea i hana ia, aia hoi, maluna ae o ka leo o ka lehulehu, iwaena hoi o ke alanui, a imua hoi o ke akea, ua lohe ia aku la ka leo okalakala o keia kumukula, i piha me na huaolelo ino a pelapela, e pahola ana ka awahia i na pepeiao o na haumana Kula Sabati, me kona mau lima e ana aku ana i ka puupuu, a me kona helehelena e hoike mai ana i ka inaina hae o ka manao kupouli i ka huhu, kamoe aku la oia i kana mau hanaino hilahila ole maluna o kekahi kaikamahine opiopio e huli hoi ana me kona mau hoa wahine. I ka hoomaopopo ana i keia, ua kuia mai la makou me ke kahaha nui, holo mai la ke anu o ka hilahila i ko makou manawa, a ane palulu ae i na pepeiao i lohe ole ia aku na huaolelo pelapela. Kaha aku la ko makou mau wawae a hele awiwi aku la ma kahi e, me ke kaumaha o ka houpo; a hooholo iho la makou i ko makou manaopaa, o ke kanaka e hoolapuwale ana iaia iho e like me keia, aole loa! aole loa no!! ona kuleana ma ka noho o ka oihana hanohano o ke kumukula e ao aku ai i ka makou mau keiki, na manaolana hoi o ka lahui Hawaii no na la e hiki mai ana. Ma ka inoa o na makua mea keiki, ke ninau nei makou, "Ua pono anei keia hana, a he kuleana anei ko keia kanaka ma ia noho?"
No ka Ehukai mai.
E KA LAHUI HAWAII ; Aloha oe:—
Ke manao nei au e hoike ma kou mau kolamu i kekahi mau mea e pili ana no Haleiwa nei. I mea e hoolana ai i na naau o na makua o keia poe kamalii.
E komo pu me a'u iloko o ka hale kula, hora eono o ke ahiahi. Ua malamalama maikai ke keena akea, e noho ana na keiki me ka malie loa, kela me keia ma kona wahi ponoi. Mua, ka pule ohana, pau ia hoomaka koke na hana o ka po. E nana oukou, ua ao nui ia lakou ma ka hora 9 kakahiaka, a hora 12, a mai ka hora 1½, a hora 3½, aka, ua mau ka hooikaika ana o lakou ma ka paanaau ana. I ko oukou ike ana i na hana o ka po, e hoihoi ana ko oukou naau e na makua, e like me ka hoihoi o kuu naau. Poai koka na haumana i ke kumu me na buke, papa, peni ma na lima, e hoike ana i ko lakou loaa ma ka Huinahelu. Ikaika ko lakou hai ana. Lele na lima ma ke kahakaha ana i na helu hewa. Holo lakou i na papa eleele e hooponopono. Ia manawa holo mai kekahi poe, e noi ana, "E mama! Ko makou papa heihei e pela!" Ku kaawale aku na aoao elua. Ia manawa nana i na maka, oiai, e imoimo ana me ka manaolana e puka ana no. Nana i na lima e pai ana iluna. Ka minamina o ka poe haule ma ke pela ana. Pau ia, hoomaka koke na papa heihei hoonui a hiki i ka 25, puunaue, a pela aku. Mai ka mea liilii a hiki i ka mea nui, piha na naau a pau me ka hauoli iloko o ka imi i ka ike. Owau e ku ana, a e hele ana iwaena o keia poe aloha; ke hoomanao nei au i na keiki e auwana ana ma Hawaii nei, e lohe, a e ike ana i na mea pono ole. Aloha ino lakou!
O kekahi mea au e ike ai ma na kula hanai, oia no ka mohala nani ana o kekahi poe keiki, ua kapa ia lakou i ko lakou komo mua ana, he molowa, he nanea, he noonoo haukae. O na kino o kekahi poe he nawaliwali, aka, mahope aku, ua loaa ia lakou he ano puipui, he ano hou loa. Oia paha kekahi kumu o ka lealea o keia poe. Hikiwawe ka loaa o na mea uuku i ka olelo Haole, a me na aoao he nui wale e pili ana me na haole maikai. Me na kaikamahine nui kekahi, ke waiho nei au i kuu mahalo loa no ko lakou hooikaika mau ma keia olelo paakiki. O keia poe, ua akaka lea he nui ko lakou hoomanawanui, a me ko lakou hooikaika ana ma ka imi naauao.
E na makua keiki o na kula hanai, mai paupauaho ko oukou manao. O ke Akua pu me oukou. WAIALUA.
"An sel Rose."
E KA LAHUI HAWAII ; Aloha oe :—
Ma ka nana ana i na mele a pau i mele ia ai maloko o Kaumakapili i ka po aku nei o ka Poaha, Dek. 23, ua nani wale no, a ua oluolu na pepeiao i ka hoolohe aku ; aka o ka oi loa nae o ka anoi ia, oia no o Ansel Rose; Ma kona solo he ano aheahe kehau, ka huihui i ka puuwai ; a ma kona chorus hoi, he kulana hoihoi me ka hiehie.
I ka wa i mele ia mai ai ua wahi mele nei, e paa ana kekahi wahi kaikamahine i kekahi wahi pua rose ; eia ka, he wahi rose Ansel ia, a ma kona inoa i hoopili ia ai kela mele Ansel Rose. Ma ka pauku hope loa o ua wahi mele nei, ua lawe mai la ua wahi kaikamahine uuku nei i ua wahi pua rose nei, a waiho iho la maluna o ka laau paku o mua mai o ka anuu e ku ai ka poe himeni, oiai oia e mele ana me kona wahi leo nahenahe, me neia mau lalani—penei:
"Eia no hoi ua wahi pua nei,
Ua mau no ia me kona ala,
Ina no hoi he mea makemake.
E kii mai no ia a lawe a ki ss iho no."
Ia wa, ua kii koke mai la kekahi mea i ua wahi pua rose nei, a lawe aku la me ka hauoli nui o ka lehulehu ; i ka wa i hoi aku ai, o ua poe mele nei, ua hoomau aku la no ke anaina i ka paipai ana me ke ake e puka hou mai, a pela no lakou i puka hou mai ai a mele hou, a hoi aku me ka piha o ke anaina i ka hauoli.
Ma ka hookuu ia ana o ke anaina, ua aumeume ia ua wahi pua rose nei, a lilo ia wai la hoi? No ka loaa ole hoi o ka inoa o ua wahi kaikamahine nei i kekahi poe, nolaila, ua kapa aku no lakou i kona inoa o Ansel Rose.
Mahope iho nei Dek. 25, ua hui ae la kekahi poe, aloha i keia wahi pokii liilii, a houluulu i wahi makana nana, no kela wahi pua rose hookahi, a ua haawi ia na makana, he mau dala me hookahi ie, i hoopiha ia i na mea ai, me na buke himeni—Song King, Song Queen, Song Crown, a me ka Alpine Glee Singer, me he la ua aneane no e piha ke $20.00 i makana ia ke hoolawa ia mai na mea i koe. Ua makana ia keia, i mea e hoohoihoi ai iaia ma ka imi hou ana aku ia lala o ka ike.
Ua lohe ia no hoi, ua apono na hoa luhi a pau o ia Hui, i ka hoolilo ana ia inoa, i inoa no ko lakou Hui, oia hoi Ansel Rose Company.
He mea hou no paha keia, o ka ike iho, he $20.00 ke kumukuai no ka pua rose Ansel hookahi!
Me ka mahalo, a me ka eehia, ke hoomanao mau nei makou i ua wahi pua rose nei. NA HOAALOHA.
Honolulu, Dek. 25, 1875
MAKE.
Dek. 27—Ma Kapalama, H. O. make o Kenoi I. M. He opio i aloha ia, a ua make emoole.
Na Make o June 21, 1875. 21 Kila k 28, Kaahu k. July 8, Kalawao k 4 Kalama w 12 Kiu k 15, Waiamau k. 16, Keanini w 16 Ekela Kenui 20 Kanelaauli w 26, Hueukane w Aug. 2, Mahiliaua k 5, Akahi w 7, Koani k 11, Kahananui w 12, Wahinealii w 26, Pahoa k 27, Kapela w 27, Makole k 30, Nakoko w Sept. 3, Kaniu k 3, Hanaia k 5, Williamson k 6, Kaaua k 6, Maria w 10, kaiehu k 13 Kahookui k 13, Makanui w 13, Hoopii w 13 Haumea w 14, Kaninau w 15, Maalea w 16, Kalili k 17, Ohule w 18 Kalua w 18, Haae k 20, Kupaulu k 28, kaowai k 25, Keohokapu w 26, Makakoa w 26, Maiopili w 28, Lauwahine w 27 Keloha-u w 28, Kale Keo k 28, Amau pake k 29, Kalua w 29, Kahele k Oct. 3, Nakooka w 4, Keawe 1 k 5, Keawe 2 k 6, Kapulona k 6, Kualakai k 8, Beniamina k 10, Kaluhea w 11, Kaohlmauna k 12, Kamana w 14, Pualaau k 15, Popoki w 15, Alapai k 20, Lepeka w 21, Kalaulaula k Nov. 1, Napoe w 3, Kauhaikuaana k
William Wenner,
AIA KA HALE HANA KULA PEPEIAO A me na Komo o kela a me keia ano—na komo i kuniia "Aloha nui, &c." Ma Alanui Papu, ma nae iho o ka Hale Mu. 1 6m
E. STREHZ,
[AILUENE]
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. 1 1y
J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).
AIA MA ALANUI MOI, MA NAE IHO O KA Hale kahi umiumi. Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha me na kiaha waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio. 1-3m
Ama ra! Holokahana!!
UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai. C. B. WILSON,
1 1y Kale Wilesona.
HE MAU WAA KUAI.
E IKE auanei oukou e na kanaka a pau, mai Hawaii nei a hiki aku i Kauai; eia ma ko maua hale Kalaiwaa, ma Ponahawai, Hilo, Hawaii nei, na waa e waiho nei, mai ka nui, a ka liilii, mai ka elua anana me ka iwilei ka loa, a hiki aku i ka elima anana. Eiwa ka nui o na waa i paa e waiho nei, i hanaia no, me ka mikioi maoli, me na kui ka u keleawe; e hele mai no i ike pono i ka nani a Aipo. E hiki no i ka mea e manao ana e holo mai i Hilo nei, a hoi no ma ia moku, nolaila, e wikiwiki mai, i wae ana ia a ka mea i ku i ka iini lawe aku. He nui no na kaele waa i koe e hiki ai ia maua ke hoopiha mau i ko maua hale hana. Me ka mahalo. T. G. KAMIPELE, J. AKI.
Dekemaba, 14, 1875. 2t
HOOLAHA HOPE LOA!
OHI AUHAU O M. H. 1875.
MA KA APANA O HONOLULU.
KE HOIKEIA AKU NEI KA LOHE I NA mea a pau i ku i ka Auhau, e paniia ana na Buke a me na puka o ka Hale Ohi Auhau, o ka mea nona ka inoa malalo iho, no ka Ohi ana i na Auhau o keia makahiki, ma ka Poalima, Dekemaba 31. A o ka poe a pau i uku ole i ko lakou mau Auhau ma ia la, e hoopiiia e like me ke Kanawai. Nolaila, i mea e huikau ole ai a me na hoolohilohi ano ole, a oiai o ka la 30 o Novemaba ka la pau e kuku ai, hoololohi wale mai kahi poe i ka uku a na la hope.
GEO. H. LUCE.
Luna Ohi Auhau o Kona, Honolulu.
Keena Ohi Auhau, Honolulu, Dce. 14, 1874. 733 3ts
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!
Poakahi Dec 27.....hora 5 pm.....Hilo
Ianuari 3.....Kaapuni ia Hawaii
Ianuari 10.....Kona
Ianua ri 17.....Hilo
Ianua ri 27.....Nawiliwili
Ianua ri 31.....Kaapuni ia Hawaii
Feberuari 7.....Kona
Feberuari 14.....Hilo
Feberuari 21.....Kaapuni ia Hawaii
Ma raki 2.....Kaapuni ia Kauai
Ma raki 6.....Hilo
Ma raki 13.....Kona
Ma raki 20.....Kaapuni ia Hawaii
Ma raki 30.....Nawiliwili
I ka huakahi hoolele pipi ole a Kilauea i ka Maalaea, alaila, e hoaoia ana e hiki i Honolulu i ke ahiahi Poaono.
Ma na huakai a pau a Kilauea e hoi mai ai mai Hawaii mai, aole e haalele ana ia Kaalualu a hiki i ka hora 9 a. m. a mahope iho paha; Makena a hiki i ka hora 6 a. m. a mahope iho paha ; aole hoi ia Maalaea a hiki i ka hora 8 a. m. a mahope iho paha.
Uku Eemoku mai Honolulu aku
A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai.....$ 5 00
" Lahaina, " " ..... 6 00
" Maalaea, " " ..... 7 00
" Makena, " " ..... 8 00
" Mahukona, " " ..... 10 00
" Kawaihae, " " ..... 10 00
" Kailua, " " ..... 10 00
" Kaawaloa, " " ..... 10 00
" Hilo, " " ..... 12 50
" Kau, " " ..... 15 50
Uku kaapuni ia Hawaii,..... 22 00
A hiki i na awa o Kauai,..... 8 00
Uku kaapuni ia Kauai,..... 12 00
Uku ohua Hawaii oneki,..... 2 00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
E hoaoia ana ka Mokuahi e hiki i Honolulu, ma ke ahiahi no o ka la e haalele ai ia Maui.
SAMUEL G. WILDER, (Waila),
A gena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine. 696 3m 709
J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."
HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia. 1-1y
S. B. DOLE.
LOIO a he alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y.
J. M. Degle,
E KAHI IA NA UMIUMI A E OKI IA NA lauoho me ka eleu a me ka maemae e lawa ai ka anoi. He kanaka Hawaii ka hoa e kohu ai, e kipa ae a e hooko ia ka makemake; aohe uku o ka balati ana i ke kamaa. Ma Alanui Papu, ma nae iho o ka Hale Mu. 1 1y
E LOAA NO I KA POE E
MAKEMAKE I NA
INIKA KAKAU,
PENI, PEPA,
WAHI-LE TA,
BUKE,
MA KAHI O
TARAMU.
Manae iho o Kini Hana Wati.
KAHI HOI E LOAA AI IA OUKOU
NA BUKE!
Oia hoi na nupepa i humuia, a e kuniia ka inoa mawaho o ka buke, a ka mea makemake ana, eia no ma kahi o
TARAMU.
KAHI E LOAA AI KO OUKOU MAU
Papa Kuni Inoa!
No ke kuni ana i na Lole,
Na INIKA a me na BALATI,
NO KA
$1.50 NO KE KUNI KELEAWE,
2.00 NO KE KUNI DALA.
MA KAHI O
TARAMU.
NA KII a me na LAKO MAKANA
Paani hoohauoli no na Kamalii.
Na HAE LIILII,
No ka HOONANI ana.
MA KAHI O
1-3m TARAMU.
PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)
KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau.
Na Kui mai ke nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau.
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA'KU NEI KA LONO
i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau Hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1] a me ka maikai. [3m