Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 39, 23 September 1875 — E ulu io ana anei ka Lahui Hawaii ma keia mua aku, a e ulu ole ana paha? a pehea ia e maopopo ai? [ARTICLE]
E ulu io ana anei ka Lahui Hawaii ma keia mua aku, a e ulu ole ana paha? a pehea ia e maopopo ai?
I kuu noonoo ana, heane makehewa ko ke komite haawi ana mai nalu ia ninau, no ka inea, ua like me ka ninau i fiaawiia mai ia'u no kela halawai malalo iho nei. j Aka nae, mamuli o ke kauoha a ka aha, e ! hoike aku no au i ka mea aVi hoomaopopo ai ma ka noonoo mau iloko o keia mau mahina i hala'e nei. Aole no he pono ia'u ke hoopau manawa ma ka hoike ana imua o onkou i ke ano nui a koikoi ano e no o keia ninau, no ka mea, ua ike pono oukou a pau 'he mea keia e pili ana i ke ola o ka Lahui okoa e noho nei. A kaawale ka okaoka, eia wale no ka manao, e ola ana o Hawaii nei, e i make ana paha ? Pehea, ke ninau kakou penei: E ōlaana ka Lahui Amenka, a e make ana paha ? Aohe mea haohao ole o kakoii a pau ia wahi ninau ! No ka mea, ea, aohe ona kumii ? He lahui ulu nui a ulu mau, wahi a kakon, a heaha la kona mea e ulu oie ae ai, a nui launa ole aku no ? A īna no ko Beritania, a ko Geremania, a no ka emi loa o na aupuni ano naanao ma ka honua nei ua ninau la, ina ua like ka haohao o kakou no ia inea hookahi no, aohe kumu e ulu ole ai, a nolaila, aohe mea e ninau ia'i ua ninau nei. Eia nae, ina no Hawaii nei ka ninau, i - pau koke ka haohao, no ka mea, he ninau ia, oia he ninau kumu. A, ke noi aku nei au ia oukou e hoike mai i ke -ano e o keia kulana lahui. No ke aha la ke kulana e loa o Ilawaii nei i ko kela mau lahui e a pau loa! 1. lle aina ku oīe anei ike ola ?naikai o Ilaioaiinei? Oia he aina make wale ? Ko hoole mai la oukou a pau ? He aina oluolu, ku i ke ola niaikai; he aina kaulana no la mea ma na wahi a pau. O nahaole o ia ano ae ia ano ae, ikaika lakou, a laha nui hoi nia keia Paeaina. A hiki inai nae maanei omaimai lakou, aole no e Huliu,lia ola ko lakou la kino a makaukau hoi.no na hana a pau ! A nohea mai la keia pilikia pio e loohia nei o Hawaii ponoi? 2. Ea, he aina ai ole keia y a o kami ka mea e tcikiwiki uei ka lahui okoa i ka lua kupa/Hiu ? Aole !he aina ai ki ia, he aina momona, a he aina akea no hoi—ai ka wa kahiko ua kwa ka ai no ka lehulehu, hiki ole ia kakou ke hoomaopopo. Ua ike maka nae kakou i na i* i aina e ahu ana mai ke kai a i ka uka, i na kuauna loi nie na mahele kihapai e kahakaha nei ka aina mai oa o. A n»a ia mau mea, na ike piv no ia'ku he aina kanaka keia, a he aina ai no hoi mai loa mai no. Aole hoi he mea pohihihi ia i na haole e noho nei; he niua ai a momona hoi o Ilawaii nei, Aole o ka wi ka mea e nelo ai oia i ke kanaka ponoi oie. Ina f>oo.ooo kanaka ma Ilawaii nei i keia la, int ua oia pono no lakt»u i ka moinona o ka aūiae u aiho im»u 3. A o ktt h(ina a Liko i m<ti e i*mo ni, oia k* 9r<a»teai n laua ku i lrf- oAi m<nkūi o k*»*k<i, <*« <m*i k;i mf« r notīO <iku n«i kria h>Airl «t halo*r<i(< ? l a ike kakou, »ok\ He nuā ka hana me ka uku nui no a ht nul ka waiwai e lako ai na kanaka a.pau, me U maluhia pu no ka h aiwai a mo k« ola, nole no he pUikia tna ia mnu mea» Ke haj>a U>a no na wahi ma ka honua nvi
loaa'i ka hapalaa uku la 110 ke kauaka, e like me ko Hawaii nei e noho nei, oiai ka uku no na lako oia kino, he haahaa bo ia, me kakoa e hoomaopopo nei. Mai »a keneta 8 a i ka 18 ka uku la no ke kanaka ma ka hapnnui o na aina, oiai boi he- kiekie pono ole ke kumukuai o na mea e kuonoono ai ke ola o ke kanaka. Eia nae, he ulu a laha loa kolaila mau lahui. Ea ! heaha la ka mea e nele ai a e nalo aku nei ka lahui Hawāii ? 4. Oka kewa no, wahi a kekahi, aka, ma Hawaii nei wale no anei ka hewa ? Aole anei he nui loa o na mea ino ma na wahi a pau ? Owai la ka aina nele, a ku hemolele imua o kakou ? Aole no. Ua poino na aina a pau i ka hewa, aole o llawaii nei wale no ! Eia nat, he laha a nui ko lakou la, a ke emi wale aku nei no i ka make keia. Pohihihi anei ia ia kakou ? Ea, e nana mai oukou, a e wehewehe aku no au ia mea, a maopopo like ia kakou. A eha ka manamanalima o ke kanaka, aole no ona wahi pilikia a muwale ia mea, he eha no nae kona a hemahema iki hoi i kana hana. A nui aku ka eha o ua'kanaka la, a pau paha ka wawae okoa ia mai, he nui io no kona piiikia, a he nui hoi ka hemahema ma kona lawelawe ana. Malia nae paha, he pilikia pili ole i ka make kona,a he hiki hoi iaia ke hoomanawan ui, a pono iki no kona kino okoa. Ina nae he mai ko ua kanaka la a puni kona kino, mai ka welau o na manamana a i ka piko 0 kona poo, pehea la e lana ai ka manao nona ? Ika nana'ku, e pili ana kona mai i ka inake. O kela mau lahui nui a kakou e kamailio nei, he mai io no ko lakou la—ua kamaaina ka aihue, ka pepehi kanaka, ka hookamakama a me na hewa like ma ia mau aina. Hp mea pili nae ina lala, aole 1 ke kino lahui okoa ; a o ka hapanui, kue lakou ia niau moa ino. a ke kinai mau la no. • I Ma Ilawaii nei nae, ua ulu a puni ke kino lahiu okoa i keia mai ino—a oia ka pilikia —ka mea hoi e nawaliwali ai ka manao lana no neia mua aku. Oka hapanui, ua lilo mamuli o ka hewa e make ai—o ka hapa uuku wale ilio no e noho nei mamuli oka pono lahui, oia ka pilikia. Ma na aina koe na pono ohana—ua maluhia na muo a me na pulapula lahui—aole i lilo, a nolaila mai ke ola hou e laha mau aku ai oia. Oiai nae ma Hawaii nei, he malu ole ka ohana—hc mimino ka muo, hepe[>e hoi ka pulapula oka lahui! a pehea hoi ia e ulu hou aku ai ? Ke ninau mai nei oukou ia'u, "Euluio ana anei ka Lahui Ilawaii ma keia mua aku? v A owau hoi, ke ninau aku nei au ia oukou, " E ulti hon anei ke kawowo ke nele ia i ka muo ole e opuu hou aku ai Oia hoi e ulu hou aku anei ka lahui ohana j ole ? Ea, he mea hiki no ka uln hou aku o ka Lahui Hawaii, o ka makemake ole nae oka hapanui, oia ka mea e ole ai. Ua pau pu ka imi mamuli o na hewa e make ai. Oka haalele ia mau hewa e make ai a ola—o ka hoomau a make, oia ka ninau ano koikoi imua o ka Lahui Hawaii e noho nei. E, Bond.