Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 37, 9 September 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

H» Xanc-a no m Am I Hala.—Hela 10. AOLE anei oe e wiwo e keia kanaka leo hookano a kalakala no hoi? aole anei oe e noonoo iho a hoomaopopo hoi i kou kulana i keia manawa? Aole anei oe i ike aiā oe imua o na alii f na haku hoi o keia hale honua ? A ua nele anei oe i ka manao maikai o ke kanaka naauao ? Heaha la kou mea i hoo--1 kiekie mai ai, oiai o kou haawi ana mai " no ia i kumu no makou e kau aku ai i na hoopai weliweU maluna ou. He minamina makou no īa mea, no ka mea, ma ke ano o kou ieo, ua hiki ia makou ke hoomaopopo aku he kamika opio ui oe, a he kanakn koa ho», nolaila, ina oe e hookxi)i a lohe ole i Va makou noi e hoihoi hou mai i ko makou onohi, alaila 0 minamina ana makou i ke kau ana aku 1 ka hoopai maluna ou ; a ina hoi oe e

hoolohe, a komo mai ka manao maikai iloko ou, alaila, o oe' kekahi o na koa nana e hopbsnoUano ko makon hale alii nei," a ua mau luahi&e nei.

<f Qe mea makeliewa ia ōakou ke ka* mailio walē ana mai e na lnahine i hoonele ia me ka Onohi ; $o ka īaea, aole ao i nele i ka noonoo maikai, a o.ko oukou hooko koke ana mai i ka T u noi t oia wale no ke kumu o onkou e ike hou ai i ka malamalama o kā la," pela o Nieda i pane aku ai me ka hehene o kana aka*

" Aole anei e komo iho ke aloha pamehana o kou makiiakane a i hoolawa ia hoi e ka puhaka maemae o koo makuahine aloha iloko o kou puuwai ? Aole anei oe e maoaonao mai i neia man luahine i aoo a ano nawaliwali ko lakou man lala e hele waie aoa me ka hapapa ana no ka nele i ke knkui ka mea nana e alakai ko lakon man kapuai wawae mai na kikee poino o keia noho ana? Auwe oe e keia kanaka opio kino ikaika» aote no oe he mea e ; o oe no ka makou jnoopuna hiwahiwa, ka mea hoi a makou i moeuhane mau ai; nou keia hale alii a me na mea e ae a pau ; e loaa ia oe kou makemake ; e haawi mua maj nae oe i ko makou onohi i hiki ai ia makou ke mpo iku ia oe a hoope aku i kou mau papalina me na kulu wai-maka onaona a ke aloha," wahi a lakou.

" Ha ! Ha! Ua akamai io no oukon t a ua maalea no hoi, aka, i na oukou e makemake ana e puni aka o Nieda, pono oukou e ala kakahiaka nui ae o keia mau kakahiaka a oukou e ala a e hoomaamaa a oi paksJa a§ ke ak&mai. Aka, i mea e ai i ke kamailio ana, ke hai paa aku nei au k oukou. ano, ina aole e hai ia mai iu 7 u ke ala e hiki aku ai imua o ke kupua jGrogona Madusa, alaila, e hoo ana au i ko oukou onohi maka maloko o ko'u pake* ke, & huli hoi aku. Nolaila, o ko qukou nele ia mea, a o ka hai mai i ka haina o ka u noi, oia na moa elua imua o oukou. Anp.e pane mai a mai hoolohi," wahi a Nieda. M Aawe ! ko makou pilikia nui e! 0 ke kupua a« o kamaiiio mai nei aole makou i ike, a o ke ala hoi e hoea aku at inrua ona, aia la mahea. JEīe malihini loa makou i kau e kamaiiio mai nei. He | mea hikiole i kekahi ka hai ana aku i | ka mea i ike ole ia," - " Ano e aloha oukou, a me oukou hoi na lokomaikai o ka lani; e huli hoi ana wau, a me a'u e huli hoi pu ai ko oukou onohi/' wahi a Nieda« " Alia! Alia! Ano ke hoomanao ae uei makou no kekahi mea « pili ana i ke kupua Maduaa au i kamailio mai uai. E ku iki a e houiohe mai/ 1 wahi a na luahine. u Ue manawa pokola au e ku ai maa* nei; ano e hai mai." " E lalau ae ko lima i lrak ki nui e kau ae ia maluna o ka ipuka au i kcm»o mai nei, a e wehe aku i ka ipuka iki«. Hele aku oe ma ke alae waioo laai aua mamua ou, a o ke ala ia nana oe e Uwe a ioaa ia oe ka ipuka e hemo ioa ai ma

kela aoao. t kou hoea ana i waho, e ike aku ana oe he moana/a i kou hoea ana

ma kapakai, e Hoomaopopo aku oe be Wahi mokupuni auku iwaena-konn. Aia ilona oia wahi mokupuni kupua Gogona Madusa. oka waapa nani au e ike aka ana,.o kon waapa ia. E kau oe maluna oia waapa, hookuu mai i ke kauJa,a nana no e lawe ia oe a pae ilaila. Aofye ikaika o keia kupua ke hoolohe oe i ka inakou. E malama loa oe mai nana aku kou mau maka i kooa, no ka mea, o kou wa e nana aku ai a hui pu ko olua man ike, alaila o kou lilo ana no ia i pohaku. Ina oia e hoomaka'uka'u mai me na naheaa okona poo, mai wi<vo oe, no ka me«, aohe ona ikaika i koē. Ēia kema ikiika a pan ia makou, a nele ae no mak'ou, o kona nele loa ana no ia. I koa wa e hahan ai i kona a-i. mai hoo|>onopono oe, e hahan me ka ikaika, ina e kaawale ole i ka uhau mua ana, alaila o koo pilikia ana no ia, aka, inae kaa* wale i ka uhau mua ana, alaila o kona pio ana no ia, alilo oe i alii maluna ona. Aoo, ua hai aku la makou i ka makou Aiea i ike no na mea e pili ana i kou makemake."

" Oia wale no ko'a makemake e na luabine kino aoo, naai manao oakoa na hele mai au me ka manao e hana ino wale aku, no ka mea, aole loa au e haiia ino ke ole e hana ino ia mai."

Haawi aku 1& o Nieda i ka onoLi maka ia lakon, a i ka ike aoa mai o lakou iaia nei. ua kukuli mai la lakou a pau ilalo, apane mai la.

(< E .hpomaikai ia ke alii ko makom Moi opio ! Ano, ke haawi aku nei m&kou i na hoomaikai ana ioiua ou e ka haku."

"Ee haohao nei au i ka oukou mau kamailio. Ke kapa mai nei oukou ia'u he alii a he haku 110 oukou, ahe mea malihini loa ia imua o'u. Pehea la wau i alii ai?" wahi aNieda.

" Ano, mai keia manawa aku enele ana makou i na mana a me ka ikaika hoi, no ka mea, aia wale no ma ka huna ana i ka mea a makou i hai aku nei e mau ai ko makou maua, a i ko makoi* wa e hai ai, o ka pau ana no ia. Ina e lanakila oe ma kau huakai, alaiia, aia i kou lima ko makou ola a me ka make, aki, ina oe e poino i ke kupua, o ko makou pan koke ana no ia i ka make* A oiai o ka manaw* hiki keia» nolaila, ke pahola e aku neimakou i hoomai* kai a»a. ma ka lana o ka mauao no kou )adakilf ana, a huli hoi mai o* % ooho Moi ae maluoa o keui h«le aiii i o ka hohoon hoaua," wahi % lnahioe. u I lanakila wae, alaile, e hoopel m no wae i kela a me kei* e Hke me ka hewa i haua ia; aka I poino «m» e poiooanaaumekamaoaopaaa wiw* o)eb M «ehi %Kiedk. W« Mlao Nieda ihkiiih pei ana>okana kamailio %«*, i% hemodra la £* ipeka, a e hei* Im mki alaliiii a na luahine i hai mai aL Aole | nol liulin ko ia nei hele im hiki ikili'

iiana la keia ahoepi ak® ilippa qka ,Hu|i naai lf keia ibop& i ka.' Wjdiho hamama akn o ka ipijka o ke la. " Nani wale ko y o pakele aiia mai aa poino he. lehpleh.u wale o loko o kop opu e ka ]aa kopapau hoojnaainoii?Q. Ua hoomakā mai ko*u maa ami e nawaliwali, poniniu na maka, a ano e hoi ka noonoo ana mamuli o na ea kupanaha oia wahi,a ano, iko'n hui hou ana me ka hau anu huihui o oa knahiwi, he ! mea e ka piha o ko'u kino me ha pana ano hauoli. Ano he paahao au i hoolanakila ia—ae he kanaka i hanau hou ia." (Ade % pau.)