Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 35, 26 ʻAukake 1875 — No ke Aha la? [ARTICLE]
No ke Aha la?
He mau mahina i hala ae nei, ua ike pono makou i kekahi poe manuwa maluna 0 na lio e holo ana me ka ikaika nui ma na alanui o ke kaona nei, me ka noonoo ole i ka poino e loaa mai ana ma ia mea; a no ko makou ike ana i na makai i ke ku nana wale aku no, ua ninau makou ike kumu, aua pane ia mai penei: "He makehewa ka hopu ana, no ka mea, ina e lawe ia i ka halewai, o ka hua mua i na manuwa e pane aku ai, oia no kona ike ole i na kanawai o ka aina, a o ka hookuu ia mai la no ia me ke ao ia mai nae." Ke kanaiua nei makou i keia hana, olai, aole 1 wae ke kanawai a i ka poe wale no i ike i na kanawai o ka aina, aka, 'o ka poe a pau e hana ana ika hewa. Ame he la o ka manuwa kekahi o ka poe kukonukonu loa ma ka hewa holonui noonOo ~ole ma na alanui oke kaona nei. Ina eao ia'ku, e ae mai ana no, aka, i kona wa e kau ai maluna o ka lio, oka hookuu aku la no ia i ka lio, a nalowale aku la ma na huina me ka paukiki. Oka hewa holonui, aole ia he hewa ike ole no ke kanaka, ua maopopo no i na mea a pau i loaa ole i ka mai pupule, o ka holonui ana ma na alanui o kekahi kulanakauhale i piha i na kaa me na kanaka helewawae, he hoopilikia ana ia a ku hoi i ka hoopoino i ke olao ka lehulehu. Ao ka manuwa, aole lakou i nele ia ike a noonoo. Ua maopopo ia lakou ia mea, aka, ua kapae ia. Ma ke ahiahi Poaono nei, ua ike ia'ku kekahi manuwa e holo mai ana mai nka mai ma ke Alanui Nuuanu, e moe ana imna, e holo ana fea lio e like me ka ikaika o kona kino a me ka mama o kona mau wawae, aka, iloko no oia holo ikaika launa ole, e noke ana no ka menemene ole maluna o kona kua i ka hili me kekahi pauku laan, a i ka hiki ana i-ke' kihi 6 opuaua, ua huli ino ae la ka lio a kaha aku la me ka hikiwawe ma ke Alanui Beritania e holo ana i Kaumakapili, ahookui aku la ka lio me kekahi o kona mau hoa luina, lele ae la iluna a haule hou iho la i ka honua me ka olokaa ana he mau kapuai, a i ke ku ana ae, ua poniniu kona poo, a ane hiki ole ke kai aku kona mau wawae me ka uwe ana ika eha. Ua hala aku la ka mea hewa me ka mino aka, a e ku akn ana no hoi na makai me ka nana aku. Wela ae la o loko o makou no ka hookuu wale ia o keia lawehala i ku maoii i ka hewa, a i ike maka ia hoi e ka lehulehu, a i ka hoomaopopo ana'ku i ko ku mu o ka hookuu lanakila ia'na o kela lawe hala i ane like me ka pepehi kanaka, ua loaa hou mai la no ka haina, "He makehewa, o ke ao wale ia mai no & hookuu ia -nokaikeole i na kanawai o ka aina. n Pehea la keiahana? Klali ana anei k© kanawai a paa pono i ke kanaka kana mau kuhikuhi ana, aiaila hoopai aku ? Ina pela he hiki wale no i na maiihini ke hana i na hewa, aihue, pepehi kanaka, holonui a pepe kanaka, a e pakele ana lakou malalo o ia kumu hookahl