Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 32, 5 ʻAukake 1875 — Na mea hou o Maui Hikina nei. [ARTICLE]

Na mea hou o Maui Hikina nei.

E Ka Lahui Hawaii; Aloha oe:— E oluplu oe e ka LunaboopoudpoDo e* hoouaa aku i keia wahi apaoa ilialani, mawaena o na makanieha a me na kai ewalu, i ike mai ai o'a hoa "Kuilima, aio naknkalahale, noho ana luanā o ka ua puanaiea, lililehua pa-u laukoa o Luakaha, pau paowa ma-u ka ihu i ka pua o ka ahihi, he hekiii aweawe leiehuna i ka waikolii, he lolii i ka pane 'poo o ke aloha." No ka loaa ana mai o keia mau wahi hunahuna mea hoo malalo iho nei: Ko Kipahulu.-—Mai ko'u la i hiki mai ai mai Honolulu mai, a hiki i keia ia a'u e kakau uei, oia niau ka ua, e ua ana i kahi manawa a po ka la a ao aekapo, ae malie ana i kahi maoawa, a pau aku nei ka malama o lune, a ke mau mai nei no ka ua a komo i keia mahina. ' No na mea pili i ka noho ana 0 na kanaka. Ua ike aku au i ka noho aha o na kanaka i kt'ia manawa, ua pii ae mai ke kulana mua a i ke kulana hoe ae, ua pau ka iK»ho peiapela a»a, ua ano hou ka noho ana, ua nni na haleiaau, ke aneane aku nei e pau na halepili maoli, no ka mea, 15 halelaan, 2 halekuā; aole pela keia makahiki i hala aku nei, he oia mau ka noho | ana o na kanaka ia manawa, aka, i keia | manawa, ke nei ke au o ka manawa ' imua, no ke au hooulu lahoi paha o Kalakaua> nolaila, ulu na halelaau, pela paha. No ka ai a me ka i-a, nni ka ai ma Itipalmlu hei iloko o keia mau !a, aole wi, a pela me ka i-a; nui ka malolo, ke hele 'la a "piha pouo ka uka 0 ka nenelu." Eia ma Kakalahale e kukulu hou ia nei, he luakini hou uo ka poe a Bisiinaka i kaiehu malnei, (oia ka poe pope), he hale iuaikal i oi ae mamua o kahi hale mua, a ma ka lohe wale i kekahi poe oia hoomana, e hana ia'na a liinuhinu e llke me ka hinuhinu o ka "aahu o Palila," pela niai kahi poe. Aka naē, i ka nana aku e maikai ana no, loaa oae ka hale noho o Diana, ka "Alahe" o ko Bpeso poe; aole ona iloko o keia mau la, ua maluhia, no ka malama o ka mea iaia ia wahi, ka makua o keia mau moku eha. Na mea pili i na hana a ka Haku—ma keia a'u o hai aku n«i, aole i komo mai ko'u mau manao mah«Jo, aol« au i ike i ka helo nui mai o tia kanaka i ka puU, h emi mai na hana pono, pela me na kale halawai; aole nae hoi i etni loa mki, aole hoi i holo loa imua, aka, na nee malie e like nie ka honu; aole hoi i wela loa, aole i anu ino, ua "pumehana wale 00 i ke ahi aiaka." Aola peja k* mak*liiki 15<4,1« ka l»ua o ua hana a ka Hakn, na ka ma« o aa Hina ma na hale o na hoakanau, nni mai ka hele md; (Hia manawm nae, aole pela, M Ua kyt b pool ka ulnna, o Kulu ka poo WM«h ipalama." kn U4 WH mi Ml ka Uia Hei« hoa o makoa nei Dl K«AmmiloKo, ao ka loalu Uln mal o Lela, w MU mai oia *# KipaMu «oi I ka la 11 o Mi makMaa, m 001 ka maHalo o a* kaoaka wa w ka|>lnola, kaiau«ap« mkiMi i liN ol# .4t kook IinIMMH kHnaka fco* pono, na uf>i aku ka poo ma» a mo ka poe

i hala na makaliiki 50, u& hookiia k kft poe mal, tia boopaoia ka hele aoa o keka* hi pqp ika hwwLalanni, no ,ka la«» o-|a. makAiki, a mdia la 19 aAna ttel« iA oiaeiaoe ma IMa hale. Jgi. ka i JoH mai ai faū iaia £»1 mai jj/ um\ liookahf ona po 1 moe pono ai,l kaloa mai 0 ka po, na kipaka maoli ia iuai oia eka Haku mea hale, «a hele aku oia a tna keMii hale okoa aku, me ka heie pu me Kona maa hoahele ame kona mau wahi ukana iwaenakonu o ka po; nolaila au i puana ae ai i keia mau wahi lalaoi melc 9 penei: , aku la ka auamo moe a loko, Mamaka okoa no i ke aumoe, hale—e. w AutSo'st āWbi lapowale a kamaaina, aole au i manao e hoolaha no keia, e Hke mekakaHakn olelo, "Onaenemi o fea hale, »o kona" hale iho no ia.'* Afca, i kumu e ike mai ai; ! ka po<e i hoonaauao ia ;-a me ka poe i noho 1 i keia au malamafem&, no keia hiana lapnrmle. He potio anei i īkēkshi leanaka i I hoonaauao la». o keia au e noho nei kakon, e kipaku aku i kona hoa kanaka? Aole.' Nolaila, ēna makamaka ~ mai Hawaii a Niihau, mai hoohaliH e like me keia, no ka mea, he.mea nrti*ka inaiihiin iwaena o ka poe naauao, a he olelo kaniana hoi i puana ia mawaena o kakon, " E ike ia kakou hookanakai o kipa hewa ke aloha i Ma ilio." Eia ma Ko'uko'uai kekahi wahine, ua nahu iho nei i ka pepeiāo o kana kane, ua moku kekahi pepeiao, o ka ke aiii puaa paha ia la, kemokn ia ka piepeiao. Ko Kaupo.—O ka aina keia hona ka olelo ana, i ike ia tio na'lii O' Kaupo i ka momona ona pepeiao, a me keia kekahi olelo ana, i paa i ka haku ia i ke mele e ka poe kahikow " Ku i ke a ka hale o Kanpo, I hooh#like me ka hale papohaku, Paa ole ka hale a ka lauwili—e, He lan wili, He lauwili ka makani he Kauaula, Ka pii loa aku a Naiwi, Eiala—e," Ma keia aira he olnolu no ka nolio ana, o ka uala ka ai nui o keia aina, he hapaioa ke kalo, nui no n* halelaan ma keia aina. A ma kn la 6 o keia nwlama, ua hiki mai na komiie i hooholoia e k& Aha Enanelio ona moknpwni o Maui nei. E hele mai e hoohui ia Kaupo a me Kipahnlu malalo o ke kahu lK>okahi, oia hoi oD. Puhi. Amaka la 7 ae, na hoonohoia iho la o Rev. D. Pnhi, i Kahu Ekalesia no keia man ekalesia a elua, eia na komīte i hele inai e hookohn. Rkv. W. P. Kahauk, ) Rey. O. Nawahink, y Xa Rkv. L. Kaiwl ) O lakon na komite i hele mai e hooko ia hana, a pau ae ia hana, alaila, hele loa Aiai tna ilana e hana i ka hihia mawaena o na hoahanau a liaeßev. Rlfttelftmihi. Aoie nae i hiki i r.o ka k«la aia i KNohali' la no fa mani/? ka ehu, hapapa wale iho no kamann hulu ole." He mele kahiko no ia e i%. nei penei: K hala Kapimlena aia i Hilo, Ua imi aku la ia Paj>alanahi. n Ko Nana*—He aina kanlana keia i V» wa kahiko, nona ka <U*ta ma, "O !!tni aka ia iki v w he aina i makemak.e jtiii / na Ai, «k> lea a»a, keia aina, he nui ua k*ne a me na wahine e mahi ana 1 ka paka, aheuie 3 A» kake> kahi a aku ka kiekahL a #km mi kekttrt, k makāhiki kua nui keiā o aā kanaka o Hana i kā uiki, «tmhU> he niaa hslpkßai>Ka S haMtnai KaW no ka haole, he wiliko maanei na A.Unna, f*alak a M k«ki o Kuropa maiunao na I*fio mumoni ? > wwwi ka pna «• kela* kela kaalana « Mani Uikina nei MMkaoMoMa. " 0«» • Ma KanikU ka «alia, H« la oo ka Noiot«bu, n , y' oo»x> o ka B«a MhaW * « V. K. Kakaai. Lnaakaa*vai « K«Kpaknla, Kan* a «• KaW knwi-J>««looia maikai»o Unaol* kia*. A(a aaa Koolanhe « Mhi ikt k& hoo*n« ak« «W> aa, «ae ke' IMM k«ikt kaanak» kna khtw* *k P*pa pal *ewn«H*>leiSi K. Walloa, M. IL, Inlai M, Wi,