Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 18, 29 April 1875 — He mau Kumu i Emi ai ka Lahui. [ARTICLE]

He mau Kumu i Emi ai ka Lahui.

J7Ka Lahui Hawaii ; ALha oe:— E oluolu mai ia'u e waiho aku i keia Kumumanao malalo o kou ahonui piha. l r a loihi na la ihala o ko'u noonooana malalo o kekahi kumuhana paakiki i pahola.iamai maluna o ka lahui, mai o a o, a na kela. ohana keia ohana e auamo me konahokua ponoi oia hoi ka hooulu lahui. O keia ninau paakiki, ua maalo aku oia Uoko o na pahukani o ka poe īiaauao piha o ke aupu* ni, mai na alii a na makaainana. Me ka makemake paha o ka mea haku uinau, e loaa na wehewehe haua kupono naua e hoike mai i ka oiaio o ka inea i iiui aui ia, a hoopau ia ka pae aim mai o ka leo o ka enemi kihui, e pee inalu nei iloko o ua puuwai o kekahi poe kupa ō ka aiua, e kapa mai uei 4k o na Makua Misiouari k& nana i pepehi i ka lahui," O kekahi o keia mau inapuiia leo o ka euemi, uapuka mai no iauia ka waha okekahi poe i hiipoi uui ia ma ka poli <* ua makua o ka pom>, oiai ko lakou raau la ihina ke alo, o kok> hele ana i ke kahua o ka naaupo, a hiki i ua la i makaukau ai ka manu o Uukoa, a haalele mai i ka punati% o ka pouo. Eia ka ke haku mai uei i n|

manao lili kuloko; e hooneenee aku ana iloko o na puali koa o ka wa naaupo, a huna ia ke kahiko kaua o ka oibana Karistiano. Aole no au i poina i halealai manao ana a kekahi poe iwaena o ka lehulehu, | rae ka hoopuka ana i keia mau huaolelo e&emi i ka pono, me hfe poulila i maalo ae iniiia o ke olinolino o ka nmlamalama o ka la, me ka maeiao paha e »alō ana ke alina a ke diabolo i kuoi paa ai ma kona laē, e waiho nei i ka maka o ka leliulehu raai o a o, oiai paha uā enemi lā nona keia leo aloha ole, e aahu ana i jks kolokā kupouli o ka inu wai ona a me ka noho manuahi, e hoike ana i kona pulima akau ma ka aoao o ka hoemi lahui, me ka awihi ole iho iloko o ke aniani kilohi o k<> na noonoo kanaka, a ike lea iho, aia oia iloko o ke anapuni o ka hooulu manuahi,a ine ka inu okolehao. Alaila s hoopau i kona pii ana ae ma ka lapa manu ole, ana e uhiuhi lau mamane nei, i nalo ke akaku e hoike lea mai nei i ka hua' o kana mea e fulu nei iloko o kona kihapai, ka home aloha e ulu ai ka lahui, eia nae, ua kipulu ia me ka lepo panoa a make ai ka laliui, oia ka ona a me ka noho mauuahi; *ke pa e mai nei ka leo o ka pilikia ma kekahi mau apana ; ua mphai aku la kekalii poe i ko lakou mau ola makamae iloko o ka make ulia wale, mamuli o na hookikina ana a ka waiona. Aiiwe ! Aloha ino ! ! ,A hea la auanei e ike maopopo ia aku ai ka moku o ka hooulu lahui, e linohau mai ana me kona mau pea i piha pono i ka ma&ani, e kia pono ana i kona ihu iloko o ke awa malino 0 ke ola lahui; Oia hoi ke kikoo ana mai o ke Akua me kona aloha lua ole, a liuki ae 1 keia lahui mailoko mai o na kio-lepo o ka make, ke hiki i ka wa e pelu ai na' kuli o I ka lahui, a kahea pono aku ia la'la e halo mai la me koiia mau maka liiaa ole, e like la me ko Petero aneane ana e poholo iho iloko o ka opu olea moana, mamuli o kona paulele kapekepeke, e ole e lalau niai na pulima aloha ,o ka Ilaku, ina ua haalele i ka la i ka mea mehana.

Aka, elua mahele nui o ko'u manao, a maluiia o lailalau e kukulu paa ai i ke kaliua o ka'u kiamailio aua ma na mea pili i keia Kumumahao. 1. O ka inuiwai ona, ke uln nei iwaena o ka lahui melka lanakiia, a kc hoopalalialaha aku lui i kona mau |>alena mai ka loa a ka laula o ke aupuni. Ile «ui na home a me na ohana i noho aloha ia e keia kupu ino; uft pepee ka mana o ke kanawai ma o kona mau luna hooko 'la, a mamuli no o keia kupu ino; he uui ka poe e kai huluhulu ia nei i ke kae o ka lua mihi ole. Pehea la auanei e pau ai ka laha aua o keia anoano a ke diaholo, e kanu nei iwaena o ka,lahui, me kje ale aku i kekahi hapa o ka lahui iloko o ka make weliweli, a hoolilo i kekahi poe iloko o ka nha«ha a mo ka palaualelo. Oia», ua huikaii na makau a ka lawaia i Wailua. Ina paha ua waiho ia ke kauawai ma ka lima o ka poe hoopouo, ā hana pololei, aole an&nei e nele ka pepehi ia o keia hewa ino e make ai ka lahni. Eia kekahi, ma kekahi mau apana, na wt i he akea ia ka puka o kekahi mau halo imai awa, me ho lua ininiilo la e ale awa i kekahi poe iloko o ka hooamhai wai oua, a malaila i hoolawa man ia ai ka ko o ka poe pakela inu wai oua, Oiai, i na makahiki i hala» aole i hoea mai kaona mo koua kino lioleokoa. Aka, i keia mau la ua hooa mai oia me ka hoiko ia iwaeua o ka lehulelm, e kioh i ko ola o ka la» hui iloko o ka |>alakahnkL 1L O na hoiao o ka poo maouahi, ua lilo m i pmifeanua no kekalii po*, ua hoohaiki k ka mana o * kinai nna I km wa malalo o na kuhikuhi a ko kawawai, ke ok k e Ww ka laaua hopu mai ka mea uiai nonaka aiua,«Mi pak% i kokuapeia Hdi e Mahi manawāna o kauawai A ko noho nei kekahi poe ka lanakila» lws pa kaua la e maluhis ai ka lakou mau hamu Ke h<H\n aku i k* eapaiak kMlma o l!o> nd!uhi, e iko ia akti tio Mdihi e nt4io

pn mai ana, he kane, a lie waliine, no nā makahiki loihi, na kani-moopuna iloko o ka manuahi, ua hoopiha ia kona mau poai e ka poe oia ano, (mamiahi.) Ake aui ac hoi ma o a maanei o kona mau pipaalanui* e ike ia aku no ka hamama mai o na puka 0 kekahi mau haīe i hoopiha ia kona wau keena e nawai hoomaUilo kino, me iia.liua , palapala i kau ia me he lā « hea mai a»ia i ka poe makemake e kipa aku ana ma kona ipuka penei: ■' "E ka malihini, e ) kipa mai oe i o'u nei, ana'u no e pakaha i na dala maikai mailoko mai o kou pakeke, a hoolilo au (rama) ia oe i malihini iiihune ma keia wahi, a ina i lawa ole ko\i make--1 , make, e alakai loa aku no au ia 6e iloko o ka.hale paahao." Ake olelo mai nei hoi kekahi poe, aole no e pau anaka laha ana oka ona ma Hawaii nei. Oiai, ua ae ia kekahi poe e kuai awa, a e puhi rama ma na mahi ko, malia he puuwai io ia o ka hooulu wai ona, A o kekahi inau pa hale hoi ma na taona kaulana o keia aupuni, ua hoolilo ia i kahua mokomoko no ka poe noho manuahi, a he wāle o ka poe opiopio e kuu lala nei ma keia mau hana ino, e mohai nei i na kino ui no ka lua kupapau. Eia hoi keia, i ka wa o kekahi poe ma na kn'aaina, aole i liaalele ka wahiue i kana kane ponoi, eia nae i ka hiki ana aku i Honolulu, ua haalele mai la i ka pili, lilo aku la i Puna ikeau a ka wawae. Ena puuwai aloha lahui, na kupa hoi o ke one hanau, e ala a e kinai aku i keia mau hewa e make ai ka lahni.—A na ke Akua e kokua ia oe e Hawaii. Are ka Mahalo, H. K. Kaiiopukaiii. Kohala Akau, Ilawaii.