Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 25, 26 December 1834 — Page 2

LAMA HAWAII.

            Heaha kana hana ana maluna? Pehea kona makuwahine? He mea e pono ai anei ka ekalesia, keia poe moneke? Ua mahalo ia anei lakou? Pehea na 'lii a me kanaka waiwai?
            Heaha ke ano o ka nui o ka poe moneke? Heaha kekahi mea maikai a lakou i hana'i? A make Konesetio, owai ke Alii hou? Pehea ia i kona wa opiopio? Pehea mahope?
            Pehea kona manao a me kana hana ana i ka poe haumana? Pehea ka hana nui ana i manao ai e hana? Pehea kona make ana? Heaha kana olelo i ka wa e make ai ia? He olelo hoowahawaha anei?
 

SOLOMONA.
Mok. 10.

1          Na olelonane a Solomona.
            O ke keiki akamai, hoohauoli mai oia i kona makuakane,
            A o ke keiki lapuwale, hoouluhua mai oia i kona makuahine.
2          Aole mea e maikai ai ma ka waiwai o ka hewa,
            O ka pono hoi ka hoopakele ae i ka make.
3          Aole e hoopololi mai o Iehova i ka uhane o ka mea pono,
            A o ka manaolana o ka poe hewa, e nele ia.
4          He ilihune ka mea nana e hana me ka lima molowa,
            Hoowaiwai mai no ka lima ikaika i ka hana.
5          O ka mea hoiliili i ke kau, he keiki naauao ia,
            O ka mea hiamoe i ke kau ai, he keiki hoohilahila ia.
6          He mai pomaikai ma ke poo o ka mea pono,
            O ka waha o ka poe hewa, huna no oia i ka ino.
7          O ka hoomanao o ka pono, he mea ia e pomaikai ai,
            A o ka inoa o ka poe hewa, e palakahuki ia.
8          O ka mea akamai ka naau, e loaa ia ia ke kauoha,
            A o ka mea lapuwale ka lehelehe, e hina oia.
9          O ka mea hele ma ka pololei, e hele ola no ia,
            A o ka mea hookekee i kona aoao, e ikeia oia.
10         O ka mea imo ka maka, hoeha mai oia,
            O ka mea lapuwale ka lehelehe, e hina oia.
11         He punawai hoola ka waha o ka mea pono,
            A o ka waha o ka poe hewa, e huna oia i ka ino.
12         Hookonokono ka inaina i ka hakaka,
            Hoopio mai ke aloha i na hewa a pau loa.
13         Ma na lehelehe o ka mea naauao, e loaa no ke akamai,
            A he laau hahau no ke kua o ka mea manao ole.
14         Ke hoiliili nei ka poe akamai i ka ike,
            A o ka waha o ka mea lapuwale, kokoke ia i ka make.
15         O ka wiawai o ka mea waiwai, oia kona kulanakauhale paa,
            O ka ino o ka poe ilihune, o ka nele no ia.
16         O ka hana o ka pono, no ke ola no ia,
            O ka waiwai o ka hewa, no ka make no ia.
17         Loihi ke ola ana o ka mea malama i ke ao ana.
            O ka mea hookuke i ke ao ana, oia ke hele hewa.
18         O ka mea huna huhu i na lehelehe wahahee,
            A ahiahi wahahee aku, oia ka lapuwale.
19         I ka nui o na huaolelo, aole loa e ole ka hewa,
            O ka mea e paa ana i kona mau lehelehe, e naauao no ia.
20         O ka waiwai o ke kala, oia ke lelo o ka mea pono,
            O ka naau o ka poe hewa, he mea uuku ia.
21         O na lehelehe o ka mea pono, hanai oia i na mea he nui,
            O ka poe lapuwale, no ka noonoo ole e make ana lakou.
22         O ka hoomaikai o Iehova, oia ka hoowaiwai mai ai,
            Aole hoi mea e eha ai ka manao malaila.
23         He akaaka i ka lapuwale, ke hana kolohe,
            O ke akamai, na ke kanaka ike no ia.
24         O ka weliweli o ka mea hewa, e loohia mai ia ia.
            O ka manaolana o ka poe pono, e haawiia mai nana.
25         E like me ka hele ana o ka puahiohio, o ka mea hewa, aohe ia, loa no.
            O ka mea pono, ua oni paa ia a mau loa no.
26         E like me ka vinega i ka ihu,
            A me ka uwahi i na maka,
            Pela ka molowa i ka mea i hoouna aku ia ia.
27         O ka makau ia Iehova, oia ka hoonui ai i na la,
            O na makahiki o ka poe hewa, e okiia na.
28         O ka manaolana o ka poe pono, he hauoli ia.
            O ka manaolana o ka poe hewa, e make no ia.
29         He mea e paa ai ka pololei ka aoao o Iehova,
            He wahi make hoi no ka poe hana hewa.
30         E mau ana ka mea pono, aole ia e nawe ae,
            O ka poe hewa, aole lakou e hooili i ka honua.
31         O ka waha o ka mea pono, hoike mai ia i ke akamai,
            A o ke lelo hoinoino, e okiia ae la.
32         O na lehelehe o ka mea pono, ua ikeike i ka i ka mea oluolu,
            A o ka waha o ka poe hewa, i ka inoino.
 

No ka la hookolokolo,

            O Ierome he kahuna pule naauao ia a me ka maikai loa. Manao nui ia i ka la hookolokolo, a makemake ia e noho makaukau no ka hiki ana mai o ia la. Eia kana, "Ua lohe mai loa au i pu o ka luna anela i ka i ana, e ala oukou, e ka poe make, e hele mai i ka hookolokolo." Kakaikahi ka poe noonoo pono ia la nui. Mamua, aia no ma Hunegari kekahi Alii haipule. I kekahi la, ua kulouia kona maka; no ia mea, olelo mai kona kaikaina, he kanaka noonoo ole, "heaha kau mea e kulou ai kou maka?" I aku ke Alii, "ua kaumaha au, no ka mea, ua nui ko'u hewa i ke Akua, pehea la e hiki ia'u ke ku imua o kona alo e hookolokoloia'i? I mai la kona kaikaina, "aole pono kou noonoo ana pela." Mumule ke Alii, aka ia po iho, i ke aumoe, hoouna aku ke Alii i kona ilamuku e hookani i ka pu make ma ka puka o kona kaikaina. A lohe kona kaikaina, makau loa iho la ia, lelepau ia i ke Alii. Kukuli imua ona me ka haalulu i ka i ana, "heaha ko'u hewa ia oe i make ai au?'' I aku la ke Alii, "aole oe i hewa mai ia'u, aka, ea, e pono anei oe ke makau i ko'u ilamuku, aole pono anei au he kanaka hewa, ke laweia aku imua i ka noho hookolokolo o Kristo"?
 

No ka pouli o ka mahina.

            Ua oleloia, i kona wa pouli, ninau aku ka mahina i ka la, i aku la, "No ke aha i hoomalamalama ole mai oe ia'u, e like me ka manawa mamua? "I mai la ka la," aole anei au e hoomalamalama ana ia oe"? I aku la ka mahina, "kahaha, ke ike nei au i ke ano o ko’u pouli, aia no kela ao lepo, o ka honua, mawaena o kaua."
 

No kekahi mau luakini nani,

            Aia no ma Europa elua luakini nani loa. Ma Ladana kekahi. O Sana Paulo ka inoa. Eia ka nui: O ka loa 510 kapuwai, o ka laula, 282 kapuwai, a o ke kiekie mai lalo a hiki i ke kia maluna lilo 340 kapuwai. Ua hoomakaia ua luakini nei i ka makahiki o ka Haku 1675, a ua paa ia i ka makahiki o ka Haku 1710, a ua lilo na kala i ka uku no ke kukulu ana £747,954, g 2, 3-12 d, $3,290,789,77, ekolu miliona, elua haneri me kanaiwa tausani, ehiku haneri, me kanawalu kumamaiwa dala, a me na keneta kanahikukumamahiku.
            O kekahi luakini, aia no ia ma Roma. Aole mea e like ai me ia. O Sana Petero ka inoa o ia luakini. Eia ka nui: o ka loa 720 kapuwai, o ka laula 510 kapuwai, a o ke kiekie 500 a hiki iluna i ke kea. Ua hoomaka ia i ka makahiki o ka Haku 1506 aole paa ia a hihi i ka makahiki o ka Haku 1621. Ua lilo ka waiwai nui loa i ke kukulu ana i keia luakini. Ua olelo ia £12,000,000 na dala 52,800,000 kanalima kumamalua miliona, ewalu haneri a tausani, ka i lilo. Manomano ka lapuwale me ka haaheo o kanaka.
 

No ke ku e ana o na kanaka o Lahaina i ka pono.

            Eia ke ano o ko lakou ku e ana. I ka hele ana mai o kekahi poe kamalii Olowalu e hoolimalima pepa, (he one ka lakou e haawi aku ai na ka haole.) Pii aku la