Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 19, 12 Kepakemapa 1834 — Page 2
LAMA HAWAII
10 O lako hoi na mea e i kou maikai,
A me na hale o ka malihini i kau waiwai;
11 A minamina oe i ka hopena oia mea,
I ka pau ana o kou io a me kou kino.
12 E olelo ae oe, auwe ko'u inaina aku i ka ike,
Hoowahawaha aku la ko'u naau i ke aoia mai.
13 Aole au i hoolohe i ka leo o ka ike,
Aole hoi i haliu aku ko'u pepeiao i ke ao ia mai.
14 Mai noho au ma na hewa a pau loa,
Mawaena hoi o ka anaina a me ka ahakanaka.
15 E inu oe i ka wai noloko ae o kou kahawai.
A i na wiakahe hoi noloko ae o kou punawai.
16 I manamana ae la kou mau punawai,
A e kahe ae na auwai ma na alanui.
17 Ia oe wale iho no,
Aole i ka poe malihini pu me oe.
18 I pomai kaiia oe i kou punawai.
E olioli oe i ka wahine o kou wa ui.
19 Oia ka dia aloha a me ke kau oluolu,
I maona oe i na la a pau i kona wa ui.
I ona mau oe i kona aloha.
20 No ke aha la e ono oe, e kuu keiki, i ka malihini?
A e apo oe i ka wahine a hai i kou umauma?
21 No ka mea, kau pono mai ka maka o Iehova i ka aoao o ke kanaka,
Ua ikeia no hoi kona mau aoao a pau.
22 O kona hala iho ka mea e puni ai ka mea hewa,
E heiia hoi oia e ka hei o kona hewa iho.
23 E make oia me ke ao ole ia mai,
Hele hewa oia i ka nui o kona naaupo ana.
KA MOOOLELO NO KA EKALESIA.
I maopopo ae la ka mooolelo no ko Iesu ekalesia, ua maheleia ka wa mai kona hanau ana mai a hiki loa mai i keia wa e noho nei kakou, i na mokuna ewalu.
Eia ka mua. Mai ka wa i hanauia'i o Iesu Kristo a hiki i ka wa o kona make ana, i ka makahiki o ka Haku 34.
Eia ka lua. Mai ka wa o ko Iesu make ana, M. I. 34, a hiki mai i ka wa o ka luku ana o Ierusalema, M. I. 70. Eia ka wa o ka hana ana a ka poe lunaolelo.
Eia ke kolu. Mai ka luku ana o Ierusalema, M. I. 70 mai, a hiki mai i ke Alii ana o Konesetine, M. I. 306. Eia ka wa i hoomaauia mai ai ko Iesu ekaleia e ka poe ike ole ia Iehova.
Eia ka 'ha. Mai ke alii ana o Kenesetina, M. I. 306, a hiki mai i ka wa o ka pope, M. I. 606.
Eia ka lima. Mai ka wa o ka pope, M. I. 606, a hiki mai i ka wa i hui puia'i kona aina he nui loa, e kaua pu i ka poe ike ole ia Iehova, ma Ierusalema, M. I. 1095.
Eia ka 'ono. Mai ka wa i huipuia'i keia mau lahuikanaka e kaua aku i ka poe ike ole ia Iehova, M. I. 1035, a hiki mai i ka wa o Lutera, M. I. 1517.
Eia ka 'hiku. Mai ka wa o Lutera, M. I. 1517 mai, a hiki mai i ka wa i lanakila ai ka poe hahai mamuli o Lutera, maluna o ko lakou poe enemi, M. I. 1555.
Eia ka walu. Mai ka wa i lanakila ai ka poe hahai mamuli o Lutera, M. I. 1555 mai, a hiki loa mai i keia wa e noho nei kakou; M. I. 1834.
MOKUNA I.
Mai ka wa i hanauia'i o Iesu Kristo a hiki mai i kona make ana. M. I. 34.
§ 1. No ko Iesu hanau ana.
I ka makahiki 26 o ke au ia Augaseto Kaisara i ka makahiki o ke ao nei 4004, ua hanauia o Iesu Kristo, ma ke kulanakauhale o Betelehema ka inoa, aia no ia ma kahi kokoke i Ierusalema. O Maria kona makuwahine, ka wahine ia a Iosepa. I kona wa opiopio, noho o Iosepa, a me Maria, a me Iesu ma Aigupita no ka makau i ke Alii, ia Herode, no ka mea, imi ikaika o Herode e pepehi ia Iesu. A make aku la ke Alii, hoi mai Iosepa me Iesu, a noho iho la ma Nazareta. He keiki noho malie o Iesu. Hoolohe oia i ka leo o kona makua me ka malama aku. I mai o Luka penei: "Nui ae la ka naauao, a me ke kino o Iesu, a me ke alohaia mai e ke Akua, a me na kanaka
§ 2. No ka hiki ana mai o Ioane Bapatite.
Na ke Akua i hoouna e mai i kekahi kanaka, o Ioane Bapatite ka inoa, e hoomakaukau i ke alanui no Iesu e like me ka olelo a Isaia. Hele mai la ia i ka poe Iudaio, i ka i ana aku. "E mihi oukou, no ka mea, ua kokoke mai nei ke aupuni o ka lani." A mahope iho, ua bapatisoia eia na kanaka Iudaio he nui loa.
§ 3. No ka bapatiso ana o Iesu.
I ka makahiki kanakolu o kona noho ana ma ke ao nei, ua bapatisoia o Iesu e Ioane i ka muliwai o Ioredane, alaila, iho mai la ka Uhane Hemolele, a kau iho la iluna iho ona. Pela no, ua makaukau Iesu e hana i ka hana a ka Makua i hoouna mai ai ia ia.
§ 4. No ka Iesu hana ana.
Akolu mea nui a Iesu i hana, i kona noho pu ana me kanaka ma ke ao nei. Eia kekehi. Hoakaka aku la ia i ka makemake o kona Makua. Ua make oia ma ke kea i lilo ia i Kalahala no ka poe hewa, Eia kekahi, a ua hookumu oia i ka ekalesia, oia ke kolu.
Ma ka palapala a Mataio, a me Marako, a me Luka, a me Ioane, oia no na mooolelo no Iesu. Ua pololei wale kona ao ana, a ua maikai loa kana hana ana a pau loa. Aka, no ka inaina wale, ku e ka poe Iudaio ia ia, a pepehi aku ia ia a make. Aka, aole hiki i kona poe enemi ke lanakila maluna ona; aole hiki i ka lua ke hoopaa ia ia i pio. I ka po akolu mahope o kona make ana, lanakila Iesu maluna o ka make, a me ka lua, a me kona poe enemi a pau loa. Ala mai la ia mai ka make mai, e like me ka olelo ana i olelo aku ai i kana poe haumana mamua.
MOKUNA II.
Mai ko Iesu make ana, M. I. 34, a hiki mai i ka wa o ka luku ana ia Ierusalema, M. I. 70.
§ 1. No ka oiaio o ko Iesu ala hou ana mai ka make mai.
I ka makahiki 18, o ke alii ana o Tiberio Kaisara, ala hou o Iesu mai ka make mai. Ua akaka lea ia kona ala hou ana. He poe hoike ka poe lunaolelo ia mea. Ua nana pinepine lakou ia ia i ke ao, a me ka po. Ua lohe lakou i kona leo. Ua kamailio pu lakou me ia, ua, ai pu me ia, a ua haha no hoi lakou i kona kino.
§ 2. No ko Iesu pii ana iluna.
Mahope iho o kona alahou ana mai ka make mai, noho pu Iesu me kana poe haumana kookahi kanaha la. Kauoha mai la ia ia lakou e kali ma Ierusalema i ka hiki ana mai o ka Uhane Hemolele. Alakai ia ia lakou a hiki i Betania a i kona hoomaikai ana ia lakou, ua hookaawaleia'e la ia mai o lakou aku, a laweia'ku la ia iluna i ka lani.
§ 3. No ka hiki ana mai o ka Uhane Hemolele.
Ua hala ae la kekahi mau la mahope mai o ko Iesu pii ana iluna, ua nininiia mai ka Uhane Hemolele maluna iho o ka poe lunaolelo. A hiki mai la ka Uhane Hemolele, pau ae la ka pouli, a me ka makau, a me ke kanalua ana o ka poe lunaolelo. Na ka Uhane Hemolele i ao mai ia lakou e olelo maopopo aku i na olelo ano e a pau loa, alaila, hai aku lakou i ka Iesu olelo me ka wiwo ole, a me ka hoonawaliwali ole. A lohe na kanaka ma Ierusalema i kela mau mea kupaianaha, hoakoakoa iho la lakou me ka mahalo nui. Alaila, hoakaka loa aku o Petero ia lakou i ka nui o ko lakou hewa i ko lakou pepehi ana ia Iesu, i ko lakou Mesia. A lohe lakou, walania iho la ko lakou naau, mihi koke lakou i ko lakou hewa, paulele lakou ia Iesu, a ia la, ua huipuia me ko ka ekalesia ekolu tausani kanaka. A mahope iho, i ko Petero hoola ana i kekahi kanaka oopa, paulele aku la ia Iesu elima tausani kanaka, a huipuia lakou me ka poe haipule.
§ 4. No ka hoomaaoia mai o ka ekalesia.
A ike ka poe kahuna nui, a me ka poe Parisaio i ka mahuahua ana o ko Iesu ekalesia, huhu iho la lakou. Papa aku la lakou i ka poe lunaolelo, "Mai olelo iki aku, aole hoi e ao aku ma ka inoa o Iesu." A mahope iho, no ka hooikaika ana a ka poe lunaolelo i ko lakou ao ana i kanaka, hahao aku la ka poe Parisaio ia lakou iloko o ka halepaahao. Aka aole emi iki ka poe haipule, mahuahua no i kela la, i keia la.
§ 5. No ka wae ana o kekahi poe puuku ekalesia.
Mamua, ua kiai iho ka poe lunaolelo maluna o ka waiwai o ka ekalesia. Malama no lakou i ka poe ilihune, a hana lakou i kela mea keia mea e pono ai ke kino: aka i ka wa i mahuahua nui ai ka ekalesia, aole hiki ia lakou ke malama hou aku, no ia mea, wae aku la ka poe hauma-