Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 16, 1 August 1834 — Page 4

LAMA HAWAII.

waiho mai no ka pauaho koke mai, no ke ahonui wale no kela mea ana i waiho mai ai. A mahope o ia mau mea kakou e hoomanao aku ai i loaa ia kakou ke ahonui, a me ka mahalo noloko mai o kona mea lako, mai ka lani mai, a ke hai mai nei no hoi i ka mana, aole oia i huna, aole i haina i ka aha iki. Ua hoakaka mai kela i ke akea, ua lohe na kanaka a pau a me na Alii o ka honua nei, ua lohe ouka a me kai a me nae a me lalo.
            Ua apo mai ka mana o ke Akua i ka honua nei, ua paa loa, aole he wahi koo iki, aole hoi i kaawale ae, ua pili pu wale no ia ia, mai ka hookumu ana mai o ka honua a hiki wale mai nei i keia manawa a kakou e ike nei. A i hoomau ka hana a ko ke ao nei me neia, aole loa e loaa ka malamalama hou.
            Aloha ino ka hanau ana mai o ka Haku i Makua no kakou no ka poe hoino a no ka poe pepehi. Aole paha e hiki ia kakou ke manao aku, e hiki i ke ao pau ole, no ka mea, ua hai mai la oia ia kakou i ke kumu e hiki ai, a no ke aha la hoi kakou e pale aku nei?
            Ua haawi mai oia i kana keiki ia Iesu i ke ao nei, a ua make ma ke kea, oia ke kalahala no na kanaka a pau o ke ao nei. Oia ka mea nana e hoomaemae mai, no ka mea, ua kahe mai kona koko hala ole i ka honua nei, nona mai ke ola o na kanaka. No ia mea la ea, e huli oiaio aku kakou i mua ona me ke aloha aku, me ka naau haahaa a pau, me ka minamina a pau. Malaila kakou e manao aku ai me ka haalulu o ka naau ia ia.
            O keia mau mea a pau loa, a i oiaio ka kakou hana ana, alaila, ua pomaikai ka noho ana o ka uhane i kela ao pau ole. Eia no kekahi, o ka hoonahelehele i ka ke Akua mahinaai a mahakea alaila mahi aku, aole he pono o kela hana ana, no ka mea e ulu auanei ke kakalaioa, a me ka puakala, a hiki ole ke kua aku; ua noho mai ke kakalaioa me ka oi a me ka puakala, oia ka hewa o ka mahakea ana o kona kihapai, ke hooulu ia kela mau mea ino loa i loko. A e pono ia kakou e paipai i na lala o ka hewa a me ka make mau malalo i ka po, oia ka lua o ka hewa. O na lala o ka hewa, o ka manao ino i loko o ka naau, o ke kuko i na mea poino a me na mea pono ole; oia ka hewa no ka uhane. No ke Akua kakou, o ka mea i ike i ke Akua, oia ke lohe mai ia makou; o ka mea e, aole no ke Akua, aole ia i lohe mai ia makou. No ia mea, ua ike no kakou i ka uhane o ka oiaio a me ka uhane o ka hewa.
 

No ka pono o ke noi a me ka hewa.

            Ma ka lohe kekahi noi ana, a ma ka ike kekahi, a ma ka nele kekahi, a ma ka ilihune kekahi, ma ka loaa ole kekahi. Ina paha lohe kekahi kanaka, ua hiki ae la ka waiwai a na 'lii; alaila, i aku la ia i kekahi, e hele kaua ma kahi alii, ae, e haele kaua, a ike akula e haawi ana ka ia a me ka ai, a me ke kapa, a me kela mea keia mea. I aku la kekahi i kekahi, e hele kaua i ke alii. Hele aku la laua a nonoi aku la, i aku la, e ke alii, i hele mai nei i wahi ia, i wahi ai, i wahi kapa, ae mai la kela ia laua, i aku ia i kekahi, e hele oe me laua nei a i ka puuku, e i aku oe ia ia i ai i wahi kapa, a loaa mai la, hoi aku la laua me ka olioli, a kuko no ko laua naau. I aku la kekahi i kekahi, e, auhea oe, o ka haku no keia nana na iwi. Eia na noi pono i ka wa mamua, i ka wa e kaua ai na 'lii, o ke 'lii, o ke kahuna, o ke kilo, ku iho la ke kahuna i ka pule a ninau ae la i ke 'lii, pehea kuu pule? ua maikai, nonoi aku la ke kahuna, i aku la, i pa ka aina ia kaua i kakahiaka, na kaua e ai o mea, ae, nou ia. A hiki i ka la i kaua'i, he nui ka poe e nonoi ia la, nonoi aku la ke 'lii i na kanaka, e na pokii, i nui ka ikaika, i aku la ke kilo me ka nonoi aku. Eia ko la aina, a i hee ia kaua, na kaua e ai o mea, ae. I mai la na koa me ka nonoi mai i ke 'lii, he pono kilo wale no kana na hai e luku. Nonoi no lakou i ke 'lii ia la, mai la, i hee ia kakou i keia la, na kaua e ai o mea, ae, a i ae la hoi kekahi, o ka wahine a mea kau, ae, pela no na kanaka e noi ai ia la. Eia na noi pono i ke 'lii, o ke noi ma kahi mehameha, a he kukulu i ka lima kekahi, a me ka laau kekahi a he hookiekie ae kekahi i ka leo a nonoi aku i ke kanaka, e haawi ana i lohe mai ai ke 'lii, oia na noi e pono ai i na ilamuku, a me na 'lii, a me na kanaka. A o ka inoa o kekahi mau noi, he makilo, a he komopuka. Ua olelo no na kane, a me na wahine, a me na kamalii, i ke noi ana, a nui ke kamapuka ana i kahi alii ola. Eia na noi hewa, O ke noi a loaa ole, alaila hoi mai ohumu, no ke noi pono ole, nolaila ka hoi wale, like me ka Iakobo, ma ka Mokuna 4, 3. "Ke noi nei oukou, aole i loaa, no ka mea, ua noi pono ole oukou, i pau ai ia mea ma ko oukou mau kuko.'' A pela no na kanaka e noho nei i keia manawa, ke hoomau nei no i ke noi na kanaka e noho nei. Ma ka aie kekahi e noi nei i ke alii, ma ka dala kekahi e noi nei i ke alii, ma ka aina kekahi e noi nei i ke 'lii, ma ka lio kekahi e noi nei i ke alii ma ka lole kekahi e noi nei i ke alii. Ke hoohua nei ke noi a na kanaka i kela mea i keia mea. Auhea oukou e na hoahanau, ke olelo iki aku nei au ia oukou, no ka mea ke hoohiala ai nei oukou i ka hewa i loko o oukou iho, a ua puua hoi oukou i ka pono i ka mea e ike mau ai oukou i na lawalu ono. Ke hoike aku nei au ia oukou e na kanaka malalo iho o ke 'lii. Mai noi oukou me ka hoomaewaewa, aka e noi oukou me ke aloha, no ka mea, na oukou ke 'lii, he pomaikai ko makou. Eia kekahi. Ua ike no oukou i na'lii o kakou mamua iho nei, o Liholiho laua me Poki. Ma ke noi no ko laua mau kanaka a hala aku laua. A pehea oukou e noi nei i ko kakou Haku me ko aloha ole. Eia ke noi e pono ai. O ke noi me ke aloha, a me ka oiaio, a me ka haahaa o ka naau, o ke noi me ka u, a me ka mihi.