Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 12, 2 May 1834 — Page 2
LAMA HAWAII.
kekahi a no hope kekahi. A hala na hora hookahi haneri a me kanakolu kumamakahi, (oia na la elima a me na hora he umikumamalua,) ua maopopo ka hooenene o ke keiki ia ia iho, ke nanaia'ku. A i ka pau ana o na hora hookahi haneri a me kumamawalu, (oia na la elima a me na hora he umikumamawalu,) alaila, ikea mai na haupo a me ka opu. I ka pau ana o na hora 142, (oia na la elima a me na hora he iwakalua kumamalua,) ua ikea mai ka naau, a me ke aluna. A i ka hiku o ka la, paa iki ae la ka lolo ka i heehee mamua. I ka 190 o ka hora, (oia na la ehiku a me na hora iwakalua kumamalua,) o ka hoopunana ana, wehe ae la ka nuku, a ikea mai la ka io ma ka umauma. I ka 194 o ka hora, (oia na la ewalu a me na hora elua,) ikea mai ka iwi umauma. I ka 210 o ka hora, (oia na la ewalu a me na hora he umikumamawalu,) puka mai no na iwi aoao mai loko mai o ka iwi kuamoo; maopopo loa ka nuku, a me ke au. I ka pau ana o na hora 230, (oia na la eiwa a me na hora he umikumamaha,) omaomao mai la ka welau o ka nuku; a ina i nahaha ae la ka hua a wehe ae la ke keiki; hooenene ae la ke keiki ia ia iho. A hala na hora 240, (oia ka umi o ka la,) ulu mai la na hulu, a paa iki ka puniu. A hala na hora 264, (oia na la he umikumamakahi,) ua ikea mai na maka. I ka 288 o ka hora, (oia na la he umi kumamalua,) ua paa na iwiaoao. I ka pau ana o na hora 355, (oia na la he umi kumamaha a me na hora he umi kumamaiwa,) wehe pinepine ae la ka nuku. A hala na hora 451, (oia ka umi kumamawalu o ka la,) ioio mua mai la ke keiki. A mahope mai ikaika mau ae la ia, a mahuahua ae la hoi, alaila hemo aku la iwaho.
Nani ke akamai o ke Akua. Nana i hana liilii mai a lilo ka mea ola ole i mea e ola ana. Ina i hana e kekahi lala o ke keiki a i ka manawa e paha, ina ua ano e no ke keiki aole e lilo ia i moa. Pela ka malama mau ana a me ka ike mai i na mea a pau loa. Oia kekahi mea e maopopo ai ka mana a me ke akamai, a me ka maikai o Iehova.
KA MOOLELO.
NO AIGUPITA.
1. I ka makahiki 525 mamua o Iesu, i ke kinohou o ke alii ana o Pesamanito, hele mai la ko Peresia a hiki i Aigupita, a kaua iho la i kekahi kulanakauhale o Pelusia ka inoa; o Kamebuse ka alihi kaua o ko Peresia. A ike ae la oia i ka poe akua o ko Aigupita, o ka ilio, o ka popoki, o ka moo a ia mea aku ia mea aku, a ua laa loa ia mau mea i ka manao o ko Aigupita; alaila, hoakoakoa mai o Kamebuse i kekaki o ia mau mea a hoonoho aku la ma ke alo o kona puali, alaila, hele oia i ke kulanakauhale. A ike mai ko Aigupita, makau lakou o eha kekahi o ko lakou poe akua, ke kaua aku lakou, nolaila, lanakila ae la o Kamebuse me ka hoole ole aku. A mahope iki mai lanakila ae la o Kamebuse maluna o Memepi, a hoolilo iho la oia i Aigupita a pau i panalaau no ke aupuni o Peresia.
2. Mahope mai kaili aku la o Alekanedero i ka aina o Aigupita mai loko ae o ka lima o ko Peresia. A make iho la oia, lilo o Aigupita i kuleana no Petolemai, a i kona alii ana a me kona poe muli mai, loaa hou o Aigupita kona nani kahiko ma na naauao, a me ke kalepa, a oi aku no i na aupuni a pau ma ia mau mea.
No ko Poinikia.
1. Oi aku no ko Poinikia mamua o ko na aina e ma ka haalele ana i na aoao naaupo. Ua paa i ka wa kahiko loa ko lakou mau kulanakauhale nui elua o Turo laua me Sidona. He mau kulanakauhale waiwai loa, oi aku no hoi ka lakou hana akamai ana a me ko lakou kalepa ana mamua o na kulanakauhale e ae a pau loa. Ma ka olelo a ke Akua, ua kapaia na kanaka o Poinikia, o ko Kanaana, a he poe kalepa no i ka wa o Aberahama.
2. Ua oleloia, na ko Poinikia i loaa mua ai ke aniani, a me ka ulaula, a me ka hana moni. Olelo mai no hoi kekahi na lakou i loaa mua ai na hua palapala, a olelo mai no hoi kekahi, na ka poe Aigupita i loaa mua ai. Na Kademu e lawe mua ai i na hua palapala mai Poinikia a i Helene. Ua manaoia, o na apana olelo i palapalaia e Sanekoniato, (a koe no a hiki i keia manawa,) o ka mea nana i kakau i ka mooolelo no Poinikia, ua manaoia o ua mau apana la ka mea kahiko loa o na palapala a pau, o ka Mose wale no i koe.
3. Hoouna aku la ko Poinikia i mau panalaau a hiki i Kupero, a i Rode, a i Helene, a i Sikilia, a i Saredinia, a i Sepania. Ua oleloia, na Dido ke kaikuwahine o Pugamalio ke alii o Turo i hookumu ia Karetage, he kulanakauhale ma Aferika. Ua kaulana o Turo i na pio ana elua. Na Nebukaneza ka mua, na Alekanedero ka lua o ka pio ana.
NO ASURIA A ME BABULONA.
1. No Asuria mai ka inoa o kela aupuni o Asuria. O Sema ka makuakane o Asura. Ua manaoia, oia ka mea nana i hookumu ia Nineva i ke kulanakauhale nui o Asuria. Ua manaoia hoi, ua hookumu ia o Babulona e Nimerodo, oia hoi ka moopuna a Hama, ua kapaia hoi kona inoa e ka poe nana i kakau i ka mooolelo kanaka o Belu. Ua manaoia, ua hookumu pu ia mau kulanakauhale i ka manawa hookahi, a maopopo iki mai no hoi o ka puehu ana ma Babela. Aole paha oiaio ka nui o ka lakou mooolelo, a hala mai na hanauna he nui mai ka manawa i hookumuia. Ku e aku kekahi mooolelo i kekahi, nolaila, maopopo ole.
2. Ua manaoia e kekahi, okoa ke aupuni o Asuria, okoa hoi ko Babulona, a hiki mai i ka manawa o Ninu, nana i lanakila maluna o Babulona a huipuia me ke aupuni o Asuria a lilo laua i aupuni hookahi. Manao ae la hoi kekahi, hookahi wale no aupuni i ka manawa hookahi, ua kaawale no nae i mau wa nui ekolu. Mai Nimeroda mai kekahi, a o Babulona ke kulanakauhale nui o ia wa. A mai Ninu mai ka lua, a o Nineva ke kulanakauhale nui. A mai ka make ana o Sadanapala ke kolu, a lilo hou o Babulona i kulanakauhale nui. O Ninu ke kane, a o Samirami ka wahine, olua kekahi mau mea kaulana loa ma ka mooolelo kahiko no Asuria a me Babulona. Aole oiaio ia mooolelo. Okoa ka manao o kekahi okoa hoi ko kekahi no ka manawa i hanaia ai kekahi mea.