Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 11, 25 ʻApelila 1834 — Page 3

LAMA HAWAII.

ku o kohola; o Victory ka inoa; o M. Mathew ke alii no Nu Bedefoda, 22 malama ma ka moana, 1200 barela aila.
            Aperila 17. Ku mai ka moku, James Maurv ka inoa; o H. Bigelow ke alii; no Salema mai, 11 malama ma ka moana, 400 barela aila.
            Aperila 18. Ku mai ka moku, o Caledonia ka inoa, o P. Smith ke alii, no Nu Ladana mai, 33 malama ma ka moana, 2300 barela aila.
            Aperila 19. Ku mai ka moku, o Franklin ka inoa, o E. Davis ke alii; no Nu Bedefoda mai, 10 malama ma ka moana, 500 barela aila.
            Aperila 21. Ku mai ka moku, o Boy ka inoa; o H. Champlain ke alii; no Warena mai, 8 malama ma ka moana, 400 barela aila.
 

NO KA HIAMOE.

            Ua hanauia, o ia holoholona ano e, e noho ae la, a make, ma na lala o ka laau. Kakaikahi ka loaa, a noho mehameha loa ma na ululaau o ka nahelehele loa ma Amerika hema. Malaila kona wahi i noho ai. Ua loihi kona wawae mua, kokoke like ke ano me na lima kanaka, aole kapuai, ua loihi na maiuu e like me na manamana lima. Pokole na wawae hope. Nolaila, aole hiki ke hele ma ka honua, o ke kolo lohi wale no kana hele ana. Nolaila mai ka inoa o ka Hiamoe. I kona noho ana ma ka laau imi no oia i ka lala e moe ana e like me ka ili wai, a malalo ae o ua lala la kona makemake nui. Ai iho la oia i na lau o ka laau, aole i iho ilalo. Kolo no oia ia lala aku ia lala aku, malalo ae o ka lala ke kolo ana, aole maluna. Pela no i ka po a me ke ao, i ka wa i maka ala ai a me ka wa i hiamoe ai. Ma kela noho ana, ua oluolu oia, aka, ina i waihoia oia ma ka honua, maopopo kona eha i kona kaniuhu pinepine ana. Ua ono kona io, nolaila, aole pakele ke ike mai ke kanaka. He pono ke mahalo i ke akamai o ka mea nana i hana. Okoa ke ano o kekahi holoholona, okoa hoi ko kekahi pomaikai io lakou i maopopo hoi kona maikai a me kona malama ana.
 

NO KA MOOLELO
No Aigupita.

            6. Kokoke like kekahi mau mea ma Aigupita a me ka ko na aina hikina; o ka hoomalu ana i ka aina, o ka pule, o na aoao a me ke ano o na kanaka; a ua aneane like loa ko Kina me ko Aigupita. Ua hoomaluia ka aina e ke alii i hanauia i alii; aka, na ka poe kahuna kekahi olelo, o ka ae a me ka hoole.
            7. O na kanaka a pau loa, a me na alii hoi, i ka wa i make ai ke kino, alaila, ua hookolokoloia mai oia i maopopo ka pono o ke kanu ana a me ka ole. Ma ka hookolokolo ana, imi lakou i ke ano o kana hana ana, mai kona wa uuku a hiki i kona la i make ai, a ina maikai, ua ialoa ia iho la ke kino me ka hanohano, a ua waihoia oia maloko o ka hale kupapau. Ua kukuluia ka hale kupapau me ka lilo ana o ka waiwai he nui loa. Aka, ina hewa kona noho ana, a ina he kanaka aie oia e kiola wale ia ia kupapau, aole i kanu iki; a manaoia no hoi ua ino kona noho ana i kela ao.
            8. O Mene, oia paha o Miseraima ke keiki a Hama, ma ka olelo ana, oia ka i hookumu i ke aupuni o Aigupita; a na kana poe moopuna ke alii ana i na hanauna he nui. A mahope mai, na ka poe alii e ka hoomalu ana o ke aupuni o Aigupita i na makahiki elua haneri paha, ekolu haneri paha. Ua kapaia ia poe alii, o ka poe alii kahuhipa.
            9. Aole ikaika ko Aigupita kahiko i ke kaua. Hookahi no alii kaulana i ka moolelo no ka lanakila ana o Sesoteri ka inoa. Ua oleloia, nana ka poe koa he nui loa, a lanakila oia maluna o ka nui o ko Asia, aole nae i akaka loa ka nui o kona lanakila ana. Ua oleloia no ho, i kona wa elemakule, haalele oia i ke kaua, a huli ikaika i na mea e maikai ai kona aupuni, o ka mahiai, o ka hana alanui, o ka eli auwai a ia mea aku ia mea aku. Aole maopopo loa ka manawa o kona alii ana. Manao ae la kekahi o Sisaka kekahi inoa ona, oia ka i kaua aku ia Ierusalema i ka manawa o Rehoboama. Manao ae la hoi kekahi, oia o Parao ka i make ma ke Kaiula.
            10. O ke alii mahope mai o Sesoteri a ua kaulana hoi ma ka mooolelo, oia o Neke; ua kapaia hoi o Paroo——No ka Hooikaika no oia ma ka holo moku, hana no oia i ulu moku; a ma ka holo ana, holo no a puni o Aferika. Kaua aku la oia i ko Media a me ko Babulonia, a lanakila no hoi oia maluna o Iosia, ke alii o ka Iuda ma ke kaua ma Megido.
 

HE UI NO KA HELU 10.
No ka Zebu.

Ua like kekahi ano o ka Zebu me ke aha?
Mahea ka like ana?
Mahea ka like ole?
Ua like anei ka poe ZeBu a pau ma ka nui?
Mahea kahi noho nui ai na Zenu?
Pehea ka ano, ua laka anei aole paha?
A hoolakaia, heaha kana mea e hana'i?
He mea mama anei, he lohi paha?
Mahea o Surata?
Heaha ka ka ZeBu malaila?
He pepeiaohao kona anei?
Pehea ke alakai ana, me ke kaulawaha anei?

No ka Mooolelo.

Heaha ka mooolelo?
Ehia ano nui o ka mooolelo?
Heaha ka moolelo hemolele?
Heaha ka moolelo kanaka?
Owai ke kanaka i kapaia ka Makuakane o ka moolelo?
I ka makahiki hea mamua o Iesu kona kakau ana?
Hoomooolelo mai la oia i na mea aha?
Mahea ka mooolelo no na mea i hanaia mamua o ke kakau ana o Herodoto?
Ua maopopo anei ke ano o ke kanaka noho ana i ka wa kahiko loa?
Pili nui ka mooolelo hemolele i ke aha?
Heaha na mea kaulana ma ka mooolelo hemolele?

No Aigupita.

Ua kaulana o Aigupita kahiko no ke aha?
Heaha kekahi o kolaila mau mea kaulana?
Pehea o Tene? a me Memepi?
Pehea ka lakou palapala i ka wa kahiko?

No ka Noonoo.

Ua like anei na kanaka a pau i ka noonoo?
Pehea ko kekahi a me ko kekahi?
O ka poe imi i na mea o ke kino wale no, ua kokoke like ia me ke aha?
Heaha ka mea e pono ai ma ka noonoo ana?
Auhea ka maikai o ke kanaka i manao i kona iho wale no?

No ka Aianonanona.

Pehea ke ano o ia holoholona?
Heaha kana mea ai?
Pehea la i loaa'i ia ia?
He kamaaina ia o ka aina hea?
Ua ikaika anei i ka hakaka?
Pehea la oia i hiamoe ai?

No ke kinai inu rama.

Heaha ke ano nui o ka olelo a ka poe haole no ke kinai inu rama?
He mea pono anei, he hewa paha?