Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 9, 11 April 1834 — Page 3

LAMA HAWAII.

NO KE KANEGAROO KIKOKIKO.

            Nui ke ano o ka poe Kanegaroo. He poe kamaaina lakou no Nuholane. Ua hoike pololei mai o Mr. Kunihama i ke aoao o ka poe Kanegaroo malaila. Noho oia ilaila i elua makahiki a ike maka no. Eia kekahi o kana palapala ana mai.
            Aole hele iki ka poe Kanegaroo ma ka wawae mua. A i ka wa i ai ai lakou i ka weuweu, ma na wawae mua hooala mai ia lakou iho a noho ma ka huelo a me na wawae hope a hukihuki mai i ka weuweu a me na pua ma na wawae mua, a lawelawe no me he lima kanaka la i ka ai a noho pololei iluna me he kamalii la. A hahaiia ai la, lele no ma na wawae hope, lele mama no, o ka huelo ka mea e pono ai e like me ka hoeuli. Lele no maluna o na kahawai hohonu, a ilalo hoi i na pali kiekie he umikumalima paha anana, a lele hoi maluna o na laau haahaa, aole loa e hiki i na ilio ke hopu. Aka ma ke kula palahalaha maloeloe koke. Hopu na ilio i ke Kanegaroo ma ka uha a hoohina, alaila hoopili aku i ka ai a make koke no. Kakaikahi na ilio e aa i ka hopu hookahi wale no, ina ekolu eha paha, alaila makau ole. Lele ae la kekahi poe Kanegaroo nui me na ilio ekolu paha eha paha e hoopili ana. A lele no kekahi me ke kanaka e hoopili ana ia ia.
            I ka wa i hele mai ai ka ilio a kokoke i ke Kanegaroo nui, noho malie no ke Kanegaroo ma kono huelo a me kona mau lemu a paio maoli me ka ilio, e huli ana i o a i o, ma ke alo ka ilio a e hoopale aku i ka ilio me kona mau wawae mua.
            A i ole ia, apo mai no ia i ka ilio i kona umauma e like me ka bea; a e okioki oia i ka opu o ka ilio me ka maiuu oioi o kona wawae hope a make ka ilio. He mea mau no ia ia lakou. Hookahi keehi ana, pau loa ka naau o ka ilio a o ke kanaka paha i ka puka mai iwaho.
            Aka, ua hiki no i ke Kanegaroo ke hoolaka ia mai. He apiki wale no kona. Hele malie no ia i ka malihini, me ka maka oluolu a maikai, aole e hiki i kekahi ke manao, he kolohe kona; a kokoke no i ka malihini, alaila waiho oia i kona mau wawae mua ma ka poohiwi o ke kanaka me ka hoonanea e honi ia ia, alaila, hoala mai ia ia iho ma ka huelo a keehi aku i ke kanaka me kona mau wawae hope a hina loa ilalo. He mea paani ia i ka manao o ke kanegaroo, aole ona manao e hana ino. Nui kona makemake i ka berena ono i ke ko. O kona manao no ia e noho kokoke mai i ka wa i paina ai na kanaka, a ina aole i haawiia mai, he wahi ai nana e keehi mai no ia i mea e manao aku ai.
 

NA NA MAKUA.

            E na makua; Mai waiho wale oukou i ke ao ana i ka oukou poe keiki; e ao pono aku no. Aole ma ka heluhelu wale no, aole ma ka ike i ka palapala wale no, e paipai pinepine aku no ma ka pono. Ina e makemake oukou i hele ka oukou poe keiki ma ka pono, e hele oukou mamua, a na lakou e hoomahui aku. Ina e ike mai lakou i ko oukou hewa, e hewa auanei lakou. Ina e ike mai i ko oukou huhu, a me ko oukou hakaka ana, a me ko oukou nuku aku i kekahi i kekahi; aole anei lakou e hana like? No ia mea, e noonoo i ko oukou ano iho. Pehea la e hiki ia oukou ke alakai i ka oukou poe keiki ma ke ala ololi, oia oukou e hele nei ma ke ala palahalaha? Ua like ka naau o na keiki me ka aina nahelehele, ina no e waele pono ka mahiai, a kanu aku i ka hua maikai, e ulu mai no, a hua mai i ka hua; aka, ina i waiho wale ia, aole i kanuia ka pono ma ka naau, e ulu wale na mea ino loa a pau. I mai kekahi kanaka i ka wa kahiko; "Ina aole i kanu ka pono ma ka naau o ke keiki, he oiaio no e kanu aku no o Diabolo i ka ino.'' E ao aku ia lakou i ka oluolu aku kekahi i kekahi, a me ka hoolohe i ka na makua me ke aloha aku. Penei mai o Paulo; "Oukou hoi, e na makua, mai hoonaukiuki aku i na keiki a oukou, aka, e alakai ia lakou ma ka hooponopono a me ka hoonaauao a ka Haku."
            Ina e nana kakou i na holoholona uhane ole, na na makua e malama pono i na keiki. O ka bipi, o ka lio o ke kao, o ka popoki, o ka moa, o kela mea keia mea, malama no lakou i ka lakou poe keiki me ke aloha, me ka makaala, me ke kiai mau aku, o hiki mai ka ino. A he pono anei i na kanaka makua, na mea uhane, na mea noonoo, ke noho me ka malama ole? E hoomanao kakou he mea uhane ola loa ka kakou poe keiki, a na Iehova kakou e hookolokolo mai, ke malama ole, ke hooponopono ole.
 

HE UI NO KA HELU 8.

Ua like ke ano o ka Bipikuapuu me ke aha?
Mahea ka like ana?
Pehea ke kaumaha o ka Bipikuapuu ke kaupauna ia?
Pehea ka oho?
Pehea ke ano o kona kino?
Pehea kona helehelena, a me kona mau maka?
Mahea kahi i noho ai ka Bipikuapuu?
He mea hihiu anei?
Pehea kona ili?
Pehea ka io?
Ua like anei ia me ka Bufalo?
Pehea ka pepeiaohao o ka Bipikuapuu?
He mea hai loa anei?
He mea hoohana anei?
 

No ka Lio.

Mai ka manawa hea i lilo ai ka lio i kauwa na ke kanaka?
Pehea ka olelo a Ioba no ka lio?
Ma na aina hea ka lio maikai loa?
Noho hookahi anei, noho kumu paha?
He mea kolohe anei?
He aloha anei kona i kona haku?
He pono anei ke hooholoholo lio no ka lealea?
He pono anei ke hoohana i ka lio me ka ai ole?
 

No Aferika hema mai.

Ua kapaia kolaila poe kamaaina he aha?
Pehea ka manao o kekahi i na Misionari?
Aole anei i pili iki kana olelo i kauwahi e ae?
 

No na Elemakule.

Ehia makahiki o kekahi elemakule?
Mahea kona wahi noho ai?
Heaha ka mea kupanaha ma Anedelusia?
Auhea ka maikai o ka hoolaha ike?
Pehea ka mai ahulau ma Ladana?
Ma Livepola Ma Louisiana?
Ua holo iho nei kekahi mau misionari mai Amerika mai a ihea?
Pehea na Kula ma Maui hikina?
Ehia haumana? Ehia ma Wailuku?
Heaha ka mea pono ma na kula?
He pono anei i na kamalii ke komo?