Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 6, 21 March 1834 — Page 2

LAMA HAWAII.

malama o Novemaba, a i ka ulu hou ana, mahuahua ko laua nui a me ke kaumaha.
            I ka holo ana o ka Eleka maloko o ka ululaau, iluna no ka ihu, alaila, moe na pepeiao no ihope, a hihia ole i na lalalaau. Aka, ina he wahi pilikia, aole ia e pakele. I kekahi manawa, hihia no kona mau mea manamana loa, i na lala laau, a i ka laau waina paha, a paa loa ia, aole hemo, a loaa koke no i ke kanaka ilaila.
 

No na hale a ka poe kahiko loa ma Asia.

            I ka wa kahiko loa, aole i ike na kanaka i kela hana i keia hana, aole hoi i hiki ia lakou ke kukulu hale a maikai. Nolaila, noho no lakou me ka hale ole. A i ka wa ua, a i ka wa wela paha, komo no malalo o na laau nui; a malalo paha o na pohaku i oi ma ka pali, a ma na ana kekahi. A ua maikai no kekahi o ia noho ana. Ke noho nei no i keia manawa na kanaka ma Mauna Tauro ma na ana a ua oi loa aku no ke anu o ia wahi mamua o ke anu o Palesetina; a pela no ka poe kahuhipa ma Arabia pohaku, ma na ana kekahi, ma kahi nahaha o na pohaku kekahi, a ma ka malu o ka laau kekahi.
            Nui wale na ana ma na aina o Asia, a he mau ana nui kekahi a maloo. He mau wahi maikai no ke noho. I ka hooilo ua mahana i ka makalii ua oluolu. A mahope mai, i ka wa i noho ka nui o na kanaka ma na hale, nui ka makemake o kehahi poe i na ana. A mahope loa mai, lilo no na ana i ka poe powa a me ka poe hiki ole ke noho pu me ka poe pono.
            O ka poe i noho ai ma na ana a me na Mauna, a ua hoikeia mai no hoi ma ka Olelo kahiko a ke Akua, ua kapaia lakou ka poe Hora.
            1. Mauna Seira kekahi. Noho nui lakou ma na mauna o Seira; a noho kekahi ma Parana ma Arabia pohaku. Kin. 14: 6. Kanl. 2:12, 21. Kin. 36:20–30.
            2. O ka poe Kapaima. Ma na ana noho ai kekahi poe, a ma na kulanakauhale i paa i ka pa kekahi Kanl. 2; 11, 12.
            3. O ka poe Anaka kekahi. Kanl. 1; 28, a 10; 9.
            A mahope mai, kokoke pau ka noho ana o na kanaka ma na ana, ua lilo ia poe ana i wahi waiho ai ke kupapau. I ka manawa i hoomaauia mai, a i ka wa kaua hoi, komo no ka poe powa, a i ole ia, pee aku no ka poe i hee i ke kaua malaila a pakele. Ios. 10:16.
 

            Honolulu. Maraki. 14.
            Ku mai nei i keia la kekahi moku mai Bosetona loa mai nei: o Lagrange ka inoa; 30 la ma ka moana. He moku kalepa e holo ana i Noweke.
            Ua nui ka palapala i laweia mai ma ia moku. Ke hoike mai nei lakou i ka mai leleahulau, ma kekahi aoao o Amerika Huipuia.
            Ma ke komohana o ka mauna o Alegani, ka lele ana i kela manawa, a ma ka aoao hema kekahi, ma Nu Oleana. Aole i nui loa ka mai e like me kela makahiki mamua.
            Ke hooikaika nui nei kekahi poe e oki loa ka inu rama ana. O ka poe i hui ka manao ma ke Kinai Inu Rama, 1,000,000 lakou a keu aku. Aole lakou inu iki, aole hoao, aole kuai.
            Ua hookapu loa na'lii i ka Rama, aole loa inu ka ka poe koa. Ina i kuai aku kekahi i ka Rama no ke kanaka koa, ua pili ia i ke kanawai.
 

NO KA POULI ANA O KA MAHINA.

            I ka malama o Iune, i ka la 29 a po iho, alaila, i ka wa e poepoe ai ka mahina, alaila e pouli loa ia. E ikea no nae. Eia ka manawa e hiki ai.
            Hora     Minute.
            8          8 Ka hoomaka ana.
            9          13 Pou i loa.
            10         37 Pau ka pouli loa ana.
            11         42 Hemo loa ka mahina i waho.
            1          24 Ka loihi o ka pouli loa ana.
            3          34 Make komo ana o ka mahina a hemo loa iwaho.
            A puka mai ka mahina ma ka hikina, aole liuliu, hiki no.
 

LAHAINA.

            I ka la 15, ku mai la ka moku okohola, o George and Mary ka inoa, no ka moku puni o Vineiareda, o Laurene ke alii. He 27 Malama ka holo ana, 2450 barela aila.
 

NO KE O KOHOLA ANA.

            He mea hou ka holo ana o na moku ma ka moana o Iapana e o kohola. I ka makahiki 1820 ka holo mua ana. Ia makahiki hookahi wale no mo u, o Maro ka inoa, no Nanetuketa. Ua nui ka aila i loaa ia ia; 1 00 barela, nolaila, nui loa na moku i holo i kela wahi e imi kohola. Mamua aku, aia ma ka moana mawaho o Peru ka nui o na moku o kohola.
            I keia mau makahiki, aia ma ka moana o Iapana ka nui. I ke kau wale nae aole pono i wahi i ka hooilo. Ua nui ka ino. Nolaila, hoi hou na moku o ka hooilo, i kela wahi mehana, mawaho mai o Peru. Malaila i ka hooilo, a ma Iapana i ke kau.
            I ka makahiki o ka Haku 1822, ka holo mua ana mai o na moku okohola i Lahaina nei. Ia makahiki he 38 moku e ku ana maanei i ka la hookahi. I ka makahiki 1823, ua nui na moku ma Lahaina nei. I ka hooilo o ia makahiki, he 11. A mai ia manawa mai a pau na moku i ka palapalaia, a eia hoi ka Papa Hoike, i ka nui o na moku i kela makahiki.
            Makahiki            1824,    he         17         Moku.
                        "           1825,    "           42         "
                        "           1826,    "           40         "
                        "           1827,    "           16         "
                        "           1828,    "           45         "
                        "           1829,    "           62         "
                        "           1830,    "           62         "
                        "           1831,    "           78         "
                        "           1832,    "           100       "
                        "           1833,    "           83         "
            I ka hui ana, 545 Moku.
            O ia moku o kohola a pau i ikeia e ku ana ma Lahaina, mai ka manawa mai o ke ku mua ana o na moku maanei, he 594 Moku.
            Elua no ku ana o kekahi moku a ekolu no, a eha, a nui aku no ko kekahi.
            Ina e hele ma na moku, aole ma na ku ana, alaila, 247 Moku, a o ka aila a pau a ia poe moku i lawe aku ai i Amerika a i Beritania, 7 7, 500 paha Barela. A i ke kuai ana ia aila a pau, 14,350,000 paha kela.
            I keia ulu moku i ku mai a holo aku nei, he 53 lakou. Eia hoi ka Papa Hoike i ko lakou inoa, a me ko lakou alii, a me na malama i koho ai, a me kahi i noho ai o ka mea nona ka Moku, a me na barela aila i loaa ia kau ma Iapana, a me ka aila a pau maluna o ka moku.