Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 4, 7 March 1834 — Page 3
LAMA HAWAII.
NO KE KAMELOPADI.
Ua kapaia keia lio he Kamelopadi, no ka mea, ua like iki ia me ke Kamelo, a ua kikokiko e like me ka Leopadi; nolaila, ua kapaia oia mamuli o ia mau mea elua.
Aole i like kona ano me kekahi lio e. Ua like kona mau wawae a me na kapuai, me ko ka Dia. Ua like kona ai me ko ka lio maoli, a ua like kekahi ano o kona poo, me ko ka lio; elua ona pepeiao hao pokole. Ua pokole kona kino: ua kiekie loa ke poo, a ku pololei ka ai iluna, ua kiekie ke kino mamua, a haahaa mahope; e pii no ke kua, mai ka huelo a i ka ai, e like me ka aoao o ka hale Ua pokole kona huelo, a ma ka welau he puu lauoho. No ke kiekie o kona poohiwi a no ka loihi a me ke ku pono ana o kona ai, ua kupanaha ia lio.
Ina i ku ke kanaka ma ke kua o ka Elepani, alaila, like paha ke kiekie o kona poo, me ko ke Kamelopadi. He umikumamalima kapuai ke kiekie o kona poo, a he umikumamahiku kekahi. Ina e ku ke kanaka ma kona kua, alaila hiki no i kona lima ke pa aku i kona mau pepeiao hao. Ehiku kapuai ka loihi o kona ai.
He keokeo o lenalena kona ili, a ua ahinahina ua kikokiko.
Ma na ululaau nui ma Hinedu, a ma Aferika kahi i ike nui ia ke Kamelopadi, aole hoi he nui loa, he kakaikahi no. I kona manawa opiopio wale no, ka wa e paa ai i ke kanaka.
Aole mama o kona holo ana, ua hemahema no, aka, no ka loihi loa o kona wawae, e hiki no ia ia ke holo, a i hahai ka lio ia ia, e hakaka no ka loaa.
He mea kolohe ole ke Kamelopadi, aole loa ia e hana ino i kekahi holoholona. Aole ia i manao i kona nui, a me kona ikaika, o ka holo no kona manao ke kii mai kekahi mea iki ia ia e hakaka; aole makemake ia e hakaka. Maopopo no kona kolohe ole, ke nana aku kekahi i kona maka maikai a oluolu. Aka, ina kiiia mai oia e kolohe, a hiki ole ke holo, alaila ikaika loa kona pale ana i ka hewa. O kona mau wawae hope kona mea hakaka, a no ka ikaika loa a me ka wikiwiki o kona keehi ana, e holo no na lio e, a me kekahi liona ia ia.
O na mea ulu kana mea ai, aole loa ia i ai i ka ia. Ma kona wahi e hele hihiu ai, o na lau laau kana ai nui, no ka mea, loaa nui ia ia kela mea, no ka loihi loa o kona ai. E ai no hoi ia i ka mauu, a me ka mauu maloo a me na mea a ka lio e ai ai.
I kona wa opiopio, e hiki wawe no ke hoolaka ia ia, a e oluolu lokomaikai no ia, a e hiki no ke alakai ia ia i ke kaula uuku, i paa i kona pepeiao hao. Aole loa ia e hana ino mai i ke kahu: e ai no mai loko mai o ka lima, e like me ka hipa a me ke kao.
Aole loa i hemo ka pepeiao hao o ke Kamelopadi, no ka mea, ua huiia me ka iwi poo; aole i like me ko kekahi holoholona.
Ma ka loihi loa o kona ai, a me ke kiekie loa o kona poo, ka like ole o ke Kamelopadi me kekahi holoholona. Mai kona mau wawae mua a hiki i kona poo, ua oi aku kona kiekie mamua o na holoholona wawae eha a pau.
Aole i ike nui ia ke Kamelopadi ma kona wahi, ma na ululaau wale no. Aole hoi i nui malaila.
I kona wa uuku aole ona mea e pale aku i i ka hewa, aole hoi e hiki ke holo, nolaila ua pau ka nui o lakou i ka liona, a me ke Tiga, a me na iliohae. Aole i ikeia ke Kamelopadi ma Amerika, aole hoi kona ili. I kekahi makahiki mamua aku nei, hoouna aku la ke alii ma Laehope i kekahi mau kanaka e imi i na holoholona hihiu. Hele loihi loa lakou maluna o na kuahiwi, a ike aku la i kekahi Kamelopadi nui a me kekahi keiki. No ko lakou akamai, paa ke keiki ia lakou, a manao lakou e lawe aku i ke alii Aole nae i hiki, no ka mea make e ua keiki la, no ko lakou akamai ole i ka hanai. Ua malamaia ka ili a ua laweia i Europa, aia ma Leidena. Aia hoi kekahi ili nui ma kekahi hale o ke alii ma Ladana.
Aole paha i lawe nui ia keia lio i Europa. Mamua aku nei, ua laweia kekahi i Parisa, a no kona manao nui ia, a no ka hele nui ana o na kanaka a pau mai o a o e ike, nolaila, ke manao nei makou, aole paha i ike mua ia ma kela wahi, i keia hanauna.
He oiaio no, aole i ike pinepine ia ke Kamelopadi ma Europa i keia mau hanauna, a i keia mau haneri makahiki, Aka, i ka wa mamua, ua lawe pinepine ia i Roma, no ka mea i kekahi hoike ana o Pomepe, hoike aku la ia i umi Kamelopadi, i ka la hookahi.
No ka maikai nui o ka ke Akua olelo.
Oia ka mooolelo pokole no na mea i hala, a he wanana oiaio hoi no na mea e hiki mai ana. Oia ka mea e hoike mai i ke Akua ola oiaio, a oia hoi ke kuhikuhi mai ana i ke ala e hiki aku ai io na la. Oia no hoi ka i ao mai ka lapuwale o na akua e ae a pau. Oia ka buke kanawai e hoike mai ana i ka pono a me ka hewa. Oia ka buke no ka oiaio e hoohewa ana i ka wahahee. Oia ka i hoike mai i na mea i hanaia mai ka wa kahiko loa mai. Oia ka i hoike mai i na mea kupanaha, a me na hana mana, a me na kaua. Oia ka i hoike mai i ke ano o ka lani, a me ka honua nei, a me ko ka po. Oia ka mea e ao mai i ke alii e hoomalu i kona aupuni. Oia ka mea e ao mai i na makua e malama i na keiki, a i na keiki hoi e hoolohe i ka makua. Oia hoi ke hoopili aku ia ia iho i na kanaka a pau, i na'lii, i na kuhina, i na kiaaina, i na hakuaina, i na makaainana, i na kauwa, i na kane, i na wahine, i na kamalii, i ka poe waiwai, i ka poe ilihune, i ka poe naauao, a me ka poe naaupo. Oia ka i hoike mai i ke'loha o ke Akua