Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 1, 14 Pepeluali 1834 — Page 1

KA
LAMA HAWAII.
HE MEA IA E HOOLAHA IKE, A HE MEA HOI E PONO AI KE KULANUI.
I naaupo ka uhane, aole ia he maikai. NA SOLOMONA.
Makahiki 1. LAHAINALUNA MAUI FEBERUARI, 14. 1834. Helu 1.

O KA LAMA HAWAII.

                Ma na aina naauao, ua manao ia he mea maikai ka hoolaha ike. I ka noonoo ana o ka poe noiau, a loaa ia lakou kekahi manao maikai hou, aole i ikeia mamua, a maopopo no he manao maikai, alaila ake no e hoolaha, aole huna, i ike na kanaka a pau loa. O ka pepa i paiia i ka olelo ka mea e hoolaha nui ai. Nui wale ke ano o na pepa i paiia i ka olelo. Ma na buke nui kekahi; ma na buke uuku iho kekahi a ma na pepa i humuhumu pu wale ia kekahi; a ma na pepa mahuahua i paiia i ka wa kekahi. Nui hoi ke ano oia pai ana ma ka wa. Ma ka malama kekahi, ma ka hebedoma kekahi, a ma ka la kekahi.
                He pepa opiopiia kekahi; a o na pepa i paiia ma ka hebedoma, o na pepa mahuahua ae ka pono e like me na pepa i hiki mai nei me ka olelo haole. Nui hoi ke ano o na olelo i hoolahaia ma keia mau pepa. He mea ao aku kekahi i ka poe paahana, a na ka poe kalepa kekahi, na ka poe imi naauao kekahi, na ka poe haipule kekahi, a na ka poe kamalii kekahi. O ke ano nui o ka olelo ma ia poe pepa, he mea ia e pono ai ka hana ana o ka poe nana e heluhelu.
                Ua manaoia, he maikai paha ke hoomaka i kekahi pepa like, ma ke Kulanui o Hawaii nei, i mea e pono ai a e naauao ai na haumana o ua Kula nei a me kanaka e ae paha, aia i ka manao o hai.
                Ua hoopiliia ka inoa i kakau ia maluna, o LAMA HAWAII, no ka mea o ka ike, ua like ia me ka malamalama. A he mea hoolaha ike keia pepa, nolaila, ua pili paha keia inoa.
                I keia manawa, aole maopopo loa ke ano oia pepa ma keia hope aku. Ua maopopo no kekahi mau mea. He mea ia e hoolaha i ka ike i kela mea keia mea e pono ai na haumana o ke Kulanui, he mea hoi ia e ao aku i ka maikai o ka naauao mamua o ka naaupo a me ka aoao maikai o kanaka ma na aina naauao, a he mea ia e hoike i ka pono o ka ke Akua olelo, i maluhia keia pae aina, a i pomaikai hoi keia aupuni. Oia ka manao o ka mea nana e hooponopono, aia i ke Akua ke hoikaika i kona kino, a e haawi mai no hoi i akamai a i naauao hoi e pono ai.
                Aole pono ke manao ae, ua like ka olelo ma keia pepa me ka ke Akua olelo. No ka mea, okoa ka ke Akua olelo, okoa ka ke kanaka. He oiaio wale ka ke Akua, a pono e manao nui ia mai. He oiaio no nae keia e like me ka ke kanaka ao ana'ku. Ma ka lani ka la, ka mea i hoomalamalama nui mai i ke ao nei a pau. Pela no ka ke Akua olelo; he malamalama nui no ia e hoomalamalama ana i ko ke ao nei a pau loa. O ka LAMA HAWAII ka mea e kuhikuhi wale aku i ua malamalama la i ike na kanaka i ke ala pololei, i pomaikai io i keia ao a ia ao aku no hoi.
 

KE KUMU O KA NAAUPO.

                O ka hewa ke kumu o ka naaupo.
                I ka wa i hana mua ia'i ke kanaka ma ka honua nei, he ike kona, aole naaupo iki.
                Pololei ka manao, hikiwawe ka ike i kela mea keia mea. A komo ka hewa iloko o ka naau, powehiwehi iho la ka ike aku i ka oiaio. Ua like no ka hewa me ka pale e uhi ana i ka maka: a pouli iho la ka naau i ka hewa, lilo iho la kanaka i poe naaupo.
                Oia ke ano maoli o na kanaka a pau loa. Aka, no ka ikaika o kekahi poe ma ka imi naauao, ua loaa no.
                Ike ae la kahi poe i kela mea keia mea e pono ai ka noho ana ma keia ao, a me ka mea e pono ai ke kino.
                Aka, o na mea e pono ai ka uhane, aole i loaa. Like me ka olelo a kekahi kaula. Ua lapuwale ko'u poe kanaka, aole lakou i ike mai ia'u, aole o lakou noonoo, ua akamai lakou i ka hana hewa, aka, i ka hana pono, aole o lakou ike iki." (Ier. 4-22.) Minamina iho la o Iehova i ka lilo ana o na kanaka i ka hewa, a imi iho oia i na mea e pono ai. O kana olelo, he mea nui ia e hoonaauao ai kanaka ma na mea o ka uhane, aole hoi mea e ae e like me ia: a o ka poe e huli mau malaila me ka naau akahai, ua loaa no. A o ka poe hooikaika ma ka ike i na mea o keia ao wale no, a haalele i ka huli i ka ke Akua olelo, e loaa no auanei. Aka, ma na mea o ka uhane, e noho mau no ma ka naaupo, ma ka lapuwale, ma ka ike ole hoi i na mea e pono nui ai kanaka i keia ao a i kela ao aku no hoi. Nolaila o ka hoi hou aku me ke Akua, o ka naau hou, oia ka mea e pono ai. Alaila, e hiki no ke loaa ka ike i na mea o keia ao a me na mea e pili ana i ka uhane.