Ka Lanakila, Volume I, Number 11, 23 September 1909 — HE KANAKA KA MAKUAHINE O NA MOA LIILII. [ARTICLE]

HE KANAKA KA MAKUAHINE O NA MOA LIILII.

He eono na makahiki i hala aenei, ua loaa iho la kekahi o na kanaka kaulana loa ma ka hanai moa o ka Mokuaina o Karolina Akau i kekahi ma i fiva ikaika loa. He mau la kona waiho ana maluna o kona moe ma'i, a ma kekahi la ua pii ikaika loa mai la ka hana a ka ma'i iloko ona, a no ia kumu ua kii aku kana wahine i ke lj:auka no ka hele ana mai e lawelawe no ka palekana o ka mea ma'i. Elike me ka mea i maa mau i na kauka ma ko lakou wa e hiki ai no kahi o ka mea ma'i, ma ka wehe ana a hookomo aku iloko o ka waha o ka mea ma'i i ka ohe ana fiva, pela no ke kauka i hana aku ai i ua mea ma'i la, a ma ka hoike a ua ohe la ma o na huahelu i kauia i hoike mai ua hiki aku ke ana kiekie o ka fiva ia wa iloko o ka mea ma'i i ka haneri ame elua degere ana wela. Mahope o na kuhikuhi ana a ua kauka la i ka wahine a ka mea ma'i i ka hana e hana ai i mea e oluolu mai ai ka ma'i o kana kane, ua haalele mai lamaieāuka fa. Oiai ka wahine a ka mea ma'i e hoolohe ana i na oleloao ake kauka, ua ulu mai la iloko ona ka noonoo ana no kekahi kakini huamoa a laua, a i hakalia no a hoi ke kauka, o ke kii aku la no ia o ua wahine la i ua mau huamoa la, a lawe mai la e waiho ma ka aoao kane me ka uhi pu ana hoi i ke kihei. He mau la elua ka waiho ana o keia mau huamoa pela ma ka aoao o ka mea ma'i, , a iloko oia mau la ua hooko pu aku oia i na kuhikuhi ana a ke kauka no ka palekana o kana kane. I ke kolu mai o ka la, ua loaa i ka mea ma'i ka oluolu, a ike puia iho la nohoi ke kiko ana o ua mau huamoa la i na moa keiki liilii he umi ame elua. Kupanaha no ka mana oka apakau ana a ka noonoo. Ina aole he mau mea e okupe ai ma ke alahele oka Oihana Makai o keia kulanakauhale, alaila, e hinu, hulali a e anapa mai ana he mau pihi oihana hou ma na umauma ona makai. E nana aku i ka mea hou, malia ua lu'alu'a iho la ka hinuhinu o na pihi mua.