Ka Lanakila, Volume I, Number 11, 23 September 1909 — MAI NA PAPANIHO MAI O ANANIA KUPANAHA KA NAAUAO O KEIA KAO [ARTICLE]
MAI NA PAPANIHO MAI O ANANIA
KUPANAHA KA NAAUAO O KEIA KAO
Ma ka la 30 o Mei o ka Ano Dominai 1867, a ma na hora kakahiaka o ua la ala, uahalawai iho la he mau kanaka kaahele elua, a i waena o na mea i kam?ilioia e !aua, ua puka aku la mai kekahi aku 0 laua ka moolelo e pili ana i kekahi kao, a o keia malalo iho nei ka moolelo e pili ana no ia mea: Eia me ko u ohana ke noho ma kekahi wahi mawaho loa o ka palena o ke ulanakauhale o Talahasi, o ka Mokuaina o Felonda, a he elua hebedoma i hala ae nei mamua o ko'u haalele ana aku i ko'u home, ua kipa mai ma ko'u home kekahi o ko'u mau hoaloha kahiko no ka ike ana ia'u ame ko'u ohana. Ma ka la mahope iho o ka hiki ana mai o ua hoaloha la o J u, ua hoike aku au iaia i ka nui o ko'u mau pilikia mamuli o ka hana a kekahi kaokane a'u e malama ana, a ua noi pu aku la nohoi au i ka oluolu o ua hoaloha la o'u, no.ke kokua ana ia'u no ka lawe ana aku e kiloi i ua kao la ilalo o ka pali e ku kokoke mai ana no mahope aku o ko makou home. Mamua 0 ko maua lawe ana aku i ua kao la elike me ka'u i manao ai, ua hoaahu iho la maua iaia me kekahi papale-kapu 0 ko makou pualikoa, a me na lako no apau o ke koa i makapkau no ka huipu ana aku me kona puali, a oiai, o na hora kakahiaka no keia a maua e liuliu nei, nolaila, ua lawe aku la maua i ua kao la no kahi e hiki hou ole ai iāia ke hoouluhua hou mai ia'u ame ko'u ohana. Mahope iho o ko maua kiloi ana aku iaia no lalo o kekahi pali kuhoho a hohonu nona na kapuai he aneane i ka elima haneri, ua huli hoi maila maua no ko'u home, a oiai maua e noho ana maluna o ka papaaina no ka aina kakahiaka, ua hiki hou mai la no ua kao nei no ka hale, a ma kahi e kau ana o na lole kaula'i ua pau mai la iaia i ke akiia, a o kuu palule ulaula e kau ana maluna o kona poo ua hihia a paa loa i na kiwi ona. No keia hana a ua kao la, ua kii aku la au ame k° u hoa e nakiikii iaia me ke kaula, a lawe aku la no ka hoopaa ana ma ke alahao kaa-ahi no ke kali o ka holo mai o ke kaa, a na kona mau huila nunui pepeekue e nau okaoka mai i ua kao ala. A hala he mau minute o ko maua kali ana no ka hiki mai o ke kaa, ua ikeia aku la kona holo paukiki ana mai, a i keia manawa no ua kao la i ku ae ai iluna, a me kuu palule ulaula e kau ana ma kona poo, ua wiliwili ae la oia ia mea ma ke
ano e hoike aku ana ua pilikia ke alahao, a oiai, he rula maa luli oleia no na kaa-ahi apau, nolaila, ua hoopaa iho la ka wiliki i ka holo o ke kaa, a pela i pakele ai ua kaoala.