Ka Lanakila, Volume I, Number 3, 15 July 1909 — NA PALAPALA [ARTICLE]

NA PALAPALA

HE MANAO LAULA.

Honolulu, lulai 9th, 1900. Mr. Lunahooponopono, KA LANAKīLA.—Aloha Oe: Ma ke "Kuokoa" o ka la 9 o keia mahina au i ike iho ai i ka unuhi ana a ke "Kuokoa" i na huaolelo, Lanakila ame Kuokoa, ma ke ano e hoole mai ana i ka pololei o ka unuhi ana a KA LANAKILA i ka huaolelo Lanakila ma o ka olelo ana he "Liberty." Ma keia mahele ana a ke "Kuokoa," ua hoomanaoia mai kou mea heluhelu i na olelo a ka Haku i na kanaka i lawe aku ai i ka wahine moekolohe me ka manao e pehiia ka wahine i ka pohaku no kela hewa nui. Aka, i ka ike ana mai o ka Haku ame ka lohe ana i ka manao o keia poe, ua olelo mai oia: "Na ka mea hewa ole o oukou e pehi mua i ka pohaku." Ma ko'u nana ana, e Mr. Lunahooponopono, ke kau nei no ke alina o ka huhewa i ka mea unuhi o ke Kuokoa," aka, ua kaa e mai la nae iaia ka hoopololei ana i ka unuhi a KA LANAKILA. E oluolu mai oe, e Mr. Lunahooponopono, e hoike a'e i ka wehewehe ana a kou mea heluhelu i ka unuhi ana o kela huaolelo, "Kuokoa," ame "Liberty." O ka huaolelo "Kuokoa," he adjective ma ka olelo ma ka wehewehe ana a ka Hawaii he olelo (pili hoike i ke ano). Hoohalike—Kanaka Kuokoa; Aupuni Kuokoa; a pela aku. E hoike ana o "Kuokoa" i ke ano o ke kanaka ame ke Aupuni; oia hoi, aole e noho ana ma ke ano pio, a kauwakuapaa paha. Pela no o Aupuni, e noho ke ano Hoomalu iaia iho no. O ka huaolelo "Libert,y," Jie # noun ia ma ka olelo Beritania, a he hoike pili inoa ma ka ka Hawaii wehewehe ana Ka piliole, c nana mai kakou i ka pili ole o keia mau olelo Ina kakou e olelo ana e like me ka unuhi a ke "Kuokoa" ho Kuokoa ka unuhi ana o ka huaolelo Liberty, alaila e olelo ana kakou he Kanaka liberty, oia hoi Liberty man, e ike koke iho ana kakou ua huhewa ia unuhi ana. Nolaila, heaha ka unuhi pololei ana o ka Kuokoa? Haina. He lndependent. No ka mea, oia ka huaolelo adjective ma ka olelo Beritania (pili hoike i ke ano,) ma ka, ka Hawaii, a i ko kakou olelo ana Kanaka lndependent; Aupuni lndependent, e ike pu ana kakou i ka pili o ka olelo Beritania: lndependent man; lndependent Government. Heaha na haawi'na e loaa mai ana ia

kakou ma keia mau nema a ke Kuokoa? Eia no. Mai hoao e nema i ka pula iki llr ' °?ka maka o kou hoalauna, no ka mea aia no iloko o kou maka he pula nui. Kou oiaio, MAI LELE MIOI.

LETA A KO MAKOU MAKAMAKA.

Lihue, Kauai, lulai 10, 1909. Mr o. K. Keawehaku, Editor, KA LANAKILA, Honolulu, Hawaii. Aloha nui loa kaua:—Hauoli nui i ka loaa ana mai o KA LANAKILA a ike iho la i kana mau ono he lehulehu. O ka naauao ame ke akea ana aku o ka ike o ka lahui ka mea nana e kono ia lakou e makee i ka noho LANAKILA ana, nelaila imua e KA LANAKILA no ka naauao oi ae ame ka loaa ana o na ike akea i ka lahui o kaua no ka holomua, ka pomaikai ame ka noho oluolu ana iloko o ka aina kulaiwi o kaua, ka aina aloha hoi o ke kanaka Hawaii a pau kona mau la. Aole he maopopo no ka wa e puka ai o "Ka Waialeale," eia no na ona moku (stockholders) he kunana nei, a aole i hooholo no ke kapena (editor) nana e pailaka aku i ka moku hou ma na kai o Hawaii aloha nei. Ia lakou nei e hooapaapa Waie ana ahai aku la KA LANAKILA i ka eo o Ka oili e ana imua o ka lehulehu heluhelu. He oiaio loa, no ka eleu ame ke koa KA LANAKILA. Ma ka la hope o keia mahina e nana mai no ke ola o KA LANAKILA no na mahina ekolu mai lulni 1, 1909, mai nei. Hoomau i ka hoouna ana mai i KA LANAKILA, hookahi kope, na'u ma Lihue nei. Me na manaolana no ka holomua ame ke ola ame ka pomaikai nui no KA LANAKILA, kona kapena ame na paahana. Aloha nui loa, J MAHIAI KANEAKIĪA. K A LANAKILA.

O ka lanakila o ka uhane oia no ka palokana ana mai na waihooluu mai o ka hewa, mai ka lilo ana i makaainana no ko Satana aupuni, mai ka maka'u ana no ka mako ame ka inaina mau loa e kau ma'i ana. I makaainana ponoi a lanakila 110 ko ka Lani Aupuni Ua haawi lokomaikai mai ka Makua Nui i kela ame keia kanaka i na pono oia mea ho Lanakila, elike hoi me Kana i hoolako mai ai ma xa umauma o kela ame keia makuahine he ai no na pulupulu makamae o ka lahui. Mai kuemi, hopohopo a maka'u kakou, a no ka mea,, ma ko kakou aina nei, ke holomoku nei

ia-mea o ka Lanakila me ka mana o Kona Uhane, a ke alakaiia nei hoi e ka pahikaua o Kona olelo, nolaila, e nee aku kakou apau imua a hiki 'aku i ke 06 loa ana o ka manaoio, ke kumu e lanakila mau ai ma keia Ao a ma o. He mau makahiki loihi i hala aenei, ua hoomakaukau iho la kekahi kauwa kuapaa ma kekahi huakai hele po, a iaia i puka aku ai mawaho o kona wahi papai hale, ua alawa ae la kona mau maka ma na paia alaneo o ka lani, a nana at:u la i ka hoku akau me ka manao nui hoi oia kona panana nana e alakai iaia i na hora konoele o ka por Ua heleia eia na ma ke kuhikuhi a hahai mau ana i ua hoku 'la, a i ke ao, e hoomaha ana oia ma na wahi kupQno no ka hooluolu ana, a pela mau kona hele ana a hiki i kona hoea ana aku i ka mokuaaina o Veremoneta. Ua hahaiia mai oia e kona hakū ana i haalele aku ai me ka manao e hoihoi hou iaty no ka hookauwa kuapaa ana. Ua laweia aku keia hihia a imua o Harinegona no ka hooloheia ana, a lawe mai ka haku o ke kauwa he palapala kuai no ka hooiaio ana injua o ka Aha ua lilo mai iaia ua kauwa 'la ma ke kuai. "Aole keia i kupono i ko'u manao," wahi a ka lunakanawai. "Hpaha auanei ka'u e hana hou aku ai?" wp,hi a ua haku 'la. "I palapala kuai mai ke Akua mai!" wahi a ka lunakanawai. KA LANAKILA. E naue pu ana ka lanakila ma ke ala hookahi me ka holomua o ka lahui. 0 ke aloha maemae ke apo nei oia i ka mea huna o ko ke Ao lanakila. He enemi no ka lanakila ka home o ka hoopalaleha, a ma kona mau ipuka lulu aku no ka lanakila i na huna lepo. O ka noho hamau aole ia he hooilina no ka lanakila. O ka lanakiīa i manai puia me ka oiaio, aole ia o ka mana e pili pu ana me ka ino. Ua haawi mai ke Akua i ka lanakila i ka poe wale 110 i ike i Kona kumukuai, a ua makaukau Kona mana oi aku 0 pulama iaia. O ka maha a kakou i loaa ole ai maanoi, oia ke kumukuai oia mea he lanakila. ♦*♦ ♦*♦ He umikumamaono miliona dala ka waiwaiio o na waiu tini i hoounaia aku iwaho mai Amerika Huipuia aku iloko o umi makahiki i hala aenei. īnu waiu 010 no kela poe o* kakou. Piha lokomaikai no hoi kela pu-a bipi waiUpAmerika. 0 na mokukaua apau o lapana mai na pilikua ame na aumoku makika, ua hoolako waleia no me na telegarapa uwea ole i hanaia 110 e na lapana. Ea; na keiki o ka La Hiki Mai.