Ka Lanakila, Volume I, Number 3, 15 Iulai 1909 — HE OIAIO ANEI KEIA? [ARTICLE]

HE OIAIO ANEI KEIA?

Eia ke lawe hele ia mai nei e na aheahe makani pa lauwili ma na pipa alanui o ke kulanakauhale nei i keia mau la, na lono wawa olelo e pili ana i ko ka Elele Lahui 'Jonah Kalanianaole Kuhio manao ana e waiho a e haalele i ka Aoao. Repubalika, ka aoao hoi ana i hilinai pau-pele pau-mano ai-, oia ka aoao e loaa ai ka pomaikai ame ke ulakolako holomua ia kakou na kanaka Hawāii, a e like hoi me na olelo i keha ia e ua pohai la, o ke kakoo ana aku o ka lahui ia lakou, oia ke alahele e loaa nui mai ai ke dala iloko o ka aina—ua hiki ke hao kapala ia ke dala, aole e pau r i ka ua mea he nui loa.

Ua nui na makamaka i ninau mai ia makou no ka oiaio o keia mau wawa olelo, ua pane aku makou no ka maopopo ia makou oia mau olelo, ame ka liiki ole ia makou ke hooia aku i ka pololfei oia mea, oiai ? aole makou i halawai pu me ka Elele Alii Kuhio, a ninau aku no keia haalele ana ona i ua Aoao Repubalika 'la, ka aoao hoi ana i paulele ai. Aka, he hookahi mea a makou i hoomaopopo māloko o na kolamu o ka nupepa namu oili kakahiaka o ka pule i hala, ua hoolāhaia ae kekahi manao e hoike ana i ko Kuhio manao ana e kapae ae iaia mai ka holo hou ana i moho no ke kulana Elele Lahui no ua aoao kalaiaina 'la ma keia mua e nee aku nei. Mamuli paha keia ana, i ka pau o kona manawa ma keia hana a ka lahui, a loaa ole iaia he manawa kaawale no kana mau hana ponoi iho. 0 kekahi kolio aku no hoi a makou, oia no paha kona manao ana e noho hooponopono i kela mau waiwai o kela mau kuleana aina o ka Moiwahine Kapiolani (Kapiolani Estate), oiai, no kekahi ihanawa i hala ae nei, ua ulu ae kekahi mau hoopaapaa kanawai o ke ano kuee o pili ana i ua mau aina Ta. E kali nae kakou me ka hoomanawanui e na makamaka heluhehi, a na keia mtia aku e hoike mai i ka haina maopopo o keia mau manao koho—E hoomanaoia nae,' "ke pua mai no ka uwahi he ahi ae no malalo."