Ke Kilohana o ka Malamalama, Volume IV, Number 11, 8 April 1910 — KA WANANA A KALE AKI NO NA MOHO ELELE [ARTICLE]
KA WANANA A KALE AKI NO NA MOHO ELELE
AO»B HILINAUA O KUHIO i Ma ka hui ana aku o ko' makou] mea kakau me W. C. Aehi, ka loea ] kalaiaiaa o Kakuhihewa, ua hoike akeaae oiano ke kulana pakahi oj na moho elele e manao ia aku nei e na aoao kalaiaina no keia kau hakoko bak>ta e hoea mai ana, a wahi a Kale Aki:' , "No ke kulana o na elele ma ka mokupuni o Kaknhihewa ua like a 1 like ka ikaika mawaena o Knhio j ame Eliwai, J ina no no ko Eliwai ; puka oia iho la 110. Ma ka apana elima nae kahi noho nui ia e na kanaka Hawaii ko Eliwai ikaika loa a ma ka apana eha hoi ko K-uhio ikaika kahi noho nui ia e na haole. I No Kahiliaulaoi, ke olelo nei au, 1 he iaki ke loaa iaia ma Honolulu he 500 balota i keia kau, a no ka mea oia iho la no na wahi Home Rula a ke emi Hilii nei. ke pau nei kekahi poe i ke komo i ka aoao Repnbalika me ke Demokalaka. "E kue aku ana au ia Kahiliaulani ma na ano apau, a no ka 1 mea, ua kue mai oia ia'u ma ko'u kakoo ana iaia ma kela makahlki! aku nei, nolaila au e oklo aenei laki ke loaa iaia he elfma han,eri balota ma Oahu. He wawahl balota wale no o Kahiliaulani. He oiaku ke ohohia o na Home Rula ia Eiiwai mamua o Kuhio me Nokale. "No ka Elele Kuhio hoi ke oielo nei au aohe no he pomaikai o ka poe ilihuoe iaia, o ka poe waiwai no ke pomaikai, a nolaila. aohe no o'u nana nui ma ke kulana elele jloko o keia kau. "Ke olelo ia nei no na hana a ka Elele Kuhio, na papu kaua, na hale ipukukui ame ka palekai o Hilo nei. lua no e noi ole ka Elele Kuhio e hana mai ana uq o Amerika a no ka mea nona ia mau kuleana, aole o ka loaa ana mai oiai mau haawina dala ua pomaikai ka poe ilihune, aole loa, aka, ua holo ae no ia pomaikai iwaena o ka poei waiwai, 0 nolaila o Kuhio he elele'; oia na ka poe waiwai a pilipili
poe ilihuoe. * "Ina o Eliwai me Kuhio wale no ke holo, alaila, e puka aoa o Eliwai, oo ka mea he ohohia na Home Rula ia EliwaL "He hookahi mea alualu nui ia e , ko Houolulu poe oia no ka ooho Seuatoa, aia malaila na hauwalaaa 0 keia mau la, a he manaolana e lanakila ana na moho RepubaKka «nia Houolulu." 0 keia ae la na olelo a Kale Aki e pili ana i ke kulana pakahi o na moho elele lahui a na oukou no e ka lehulehu e ike iho, Aole nae i maopopo kahi e hio ai ua Kaie Alei nei ma ke koho elele, ina nae oia e wae ia ana i moho, alaiia, e koho ana oia ia Kuhio a ina wae ■ole ia oia aiaila o ka keia wahaoleio e koho aka nei e bio auanei paha 1 o Eliwai la. , 1 ahona wale no o Kuhio ma Honolulu i na haole a no na Hawaii o Eliwai ka iakou, a oia heleheiena hookahi no e ike ia nei ma Hawaii nei. He kau hahana keia mawaena o Kuhio me Eliwai.