Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 4, 26 September 1883 — Ke Akeakamai. [ARTICLE]
Ke Akeakamai.
Au a Wa Alima. " I iho la ke Akua, e hoohua nui mai na wai i na mea ola e holo ana, a me na manu e lele ae maluna o ka honua, ma ka lewa akea o ka lani. Hana iho la ke Akua i na ia nui, a me na mea ola a pau e holo ana, a ka wai i hoohua nui mai ai ma ko lakou ano iho, a me na mea eheu hoi a pau ma ko lakou ano iho; a nana iho la ke Akua, ua maikai. Hoomaikai iho la ke Akua ia mau mea, i iho la: E hoohua ae oukou e hoolaha nui hoi, a e hoopiha i na wai o na moana; a e hoolaha ae na manu maluna o ka honua O ke kakahiaka a me ke ahiahi, o ka lima ia o ka la." Au a Wa Aono. I iho la ke Akua e hoohua mai ka honua i ka mea ola ma kona ano iho, i ka holoholona laka me ka mea kolo, a me ka holoholona hihiu ma kona ano holohona hihiu ma kona ano iho, me na holohona laka ma tko iakou ano iho, a me na mea kolo o ka honua ma ko lakou ano iho ; a nana iho la ke Akua ua maikai. I iho la ke Akua, e liana ke kanaka e ku ia kakou, ma ka like ana me kakou iho : a e hoalii iaia maluna o na ia o ke kai, maluna o na manu o ka lewa, maluna hoi Jo na holohoiona laka, a maluna hoi o ka honua a pau, a maluna no hoi o na inea kolo a pau e kolo ana ma ka ift honua. Hana iho la ke Akua i ano iho, ma ke ano o ke Akua oia i hana ai iaia la ia i kane a i wahine. Hoomaikai mai la ke Akua ia laua,; me ka olelo ana mai:Jß a e hoolaha hoi, 6 hoopiha j;i ka honua, ajQ noho alii maluna o o ke kai, a*me na manu o|ka lewa, ame na mea a pau e kolo ana maluna oka honua. I mai la ke Akua, aia, ua haawi aku au na olua i na launahele a pau e hua ana i ka hua maluna o ka honua a pau, a me na laau a pau iloko ona ka hua, o ka laau e hua ana i ka hua ; he mea ai ia na olua. Ana ka poe holoholona a pau o ka honua, me na manu a pau o ka lewa, ame na mea a pau e kolo ana ma Jka honua, na niea e ola. ana, na la'kou ka nahelehele a pau i mea ai ; a pela io no. Nana iho la ke Akua ina mea ana i hana ai, aia hoi ua maikai wale no. A o ke ahiahi a me ke kakahiaka, o ke otio ia o ka la. Ma ko Hawaii nei Iloike feumu-honua ;j *hoi,^lT y e - Khiku Wa ; ahe Awalu Au, a puka ke kanaka. A penei ke ano o ka hoonohono ana : Au a Wa I. O Kumulipo ke kane, o Poele ka wahine, hanau ka laua o Poeleele, o kahookumu ana ia o ka honua, o ka mea pohaku kumuhonua i olelo ia ma ke mele, o~ke Ako'ako'a, a he Uku ka mea nana i hana ua ako'ako'a nei, ame na mea a pau oke kai. Oia ke Au a Wa Akahi. Au a Wa 11. O Poeieele ke kane, o Pohaha ka wahine, o ka l.aua keiki o Pouliuli, oka wa keia o na Ko'e, na Pulelehua, na Pohaha.
Au A Wa 111. O Pouliuli ke kane, o Powehiwehi ka wahine, o ka laua keiki o Popanopano, o ka hanau ana ia o na Ia o ke kai a me .na muli\frai. Au a Wa IV. O Panopano ke kane, o Polalowehi ka wahine, o ka laua pu kaua. o PanopaHo, oka hanau ana ia o na mea kolo, o Moomilinanea ma. Au a Wa Y. O Pokanokano ke kane, o Polalowehi ka wahine, oka laua pu kaua, o Kapohiolo. Oka wa hanau o na holoholona. Au a Wa YI.. O Kapohiolo ke kane, o Kapohanee ka wahine, o ka laua pu kaua, o Kapohaneeaku, oia ka hanau o na Mea lele, e like me na mea kolo aina. Au a WA VII. O Kapohaneeaku ke kane, o Kapohaneemai ka wahine, puka ka laua o Kapokini, oka wa ia ona lole, Ilio a me ke Opeapea lele. Au-a WA VIII. O Kapokinikini ke kane, o Kapoheenalumamao ka wahine, puka ka laua lie ohana kanaka, a penei ka olelo a ke mele 11 o ia ano kanaka : " O Kama AuliuK a Ne, O Kama i ke Au o Kapokini, O Kamaike Au a'Kapooheenalumamao, Hanau Kanaka o Mehelau, Hanau Kanaka o Waiololi, Hanau ka Wahine ia Waiolola, Hanau ka poe Akuā, O Kanaka i Kuku, O Kanaka i Momoe, Momoe laua- i- ka po manomano." A mahope loa o ka pauku o keia mele kupaianaha, ua puka ae -la ke kanaka mua loa o Hawaii nei, oia o Laiiai. Iloko nae o keia Lailai he wahine, o kona muli mai o Kii, a o kona hope mai o Kane. O Kii ame Kane he mau mahoe laua, a pela aku. Ma ka hoike a ka Papa Geologia a ka poe Akeakamai, he Eha Au a Wa nui o ka honua, ika lima oke Au a Wa hoi, ike ia ae la ke Kanaka. Oke kino oka lepo a pohaku mua loa, oia hoi ka pohaku kumu o ka honua, ua kapaia ma ka olelo Helene: , O ka pohaku Azoic a Au Azoica, oia hoi ke Au a Wa mea ola ola o ka honua nei. Au Cttologia a ka poe Akeakamai. JVa Wa a pau. O na Wa a Au hou, ua mahele liilii ia, penei na papa : 1. Ka Wa Azoiea, 2. -ELa.,Wla.Paleogoica, 3. Ka Wa M^sozoica, 4. Ka Wa Cenozoica 5. Ka Wa oka Noonoo, aAao ke Kanaka. Mahelehele ona Wa nui Eha i hoikeia aenei maluna. TJa mahele hou ia keia mau Wa penei : 1. Ka Wa SiLuriana, a au o na Pupu. 2. Ka Wa Devonian, a au o na la. 3. Ka Wa Carboferouß, a au o na Ululaau e loaa nei ka nanahu. 4. Ka Wa Repetiliona ; aau Holoholona kolo. 5. Ka Wa Mamelia, a au lioloholona maoli. 6. Ka Wa o ke Kanaka. Ma keia puka hou ana aku, e hoopuka ia aku ai ke koena o na mahelehele au Giologia a ka poe Akeakamai.