Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 3, 12 September 1883 — Page 6

"Ke Koo o Hawaii."
Poakolu, Sepatemaba 12, 1883

ALOHA NO.

                Ua hoea mai nei kou helehelena maikai e ka Hoku o ke Kai, a ua heluhelu iho nei makou i kou mau mapuna leo e piii ana no makou. Ke haawi aku nei makou i na mahalo no kau mau olelo hoolana manao, a ke hooia aku nei, e hoao no makou e hooko i ka hana me ka hooholomua e like me ka hiki, a e hoomanao mau hoi i kau kono, a e lilo i lei no makou na huaolelo—
                                "Papapae pu ana kakou e—
                                I ka nalu hookahi e hee ai."

                MAMULI o ka hoomaopopo ia ana o ka manao o kahi mau Aupuni no ka hoohui panalaau ana i kekahi  mau paemoku o ka Polunesia nei, e ku nei ma ka hema o kakou. Ua ala ae nei ka manao o ke aupuni Hawaii e pahola aku imua o na aupuni nui i leo uwalo, e noi ana, e hoopakele ae ia mau lahui mai ia ano noho'na, a e haawi ae ia lakou i na haawiia hoopomaikai e like me na mea i lokomaikai ia mai i ko kakou aupuni nei iloko o kona mau la opiopio. No keia mea, ua waiho ia aku i na Luna Aupuni o ko na aina e, e noho ana ma ko Hawaii nei alo alii he palapala uwalo no ia mea, a eia iho malalo nei ke kope o ua palapala la, a e heluhelu iho hoi na makamaka a e ike no lakou i na mea i manao ia, penei:

Ke Kuahaua Uwao.

                NO KA MEA, ua hoike ia mai i ko ka Moi Hawaii Aupuni, ua manao ae kekahi mau Moi a me kekahi mau Aupuni Panalaau e hoohui aku i kekahi mau Mokupuni a me kekahi mau Paemoku lehulehu o ka Polunesia; nolaila, ma keia ke pahola aku nei me ka oiaio i kana kuahaua e Uwao aku ana ma ka aoao e apono ole ana ia mau manao hoohui, no ka mea, he hana kupono ole ia i kekahi lahui makaukau ole a ano naaupo hoi, a he ano hookahuli hoi i ko lakou noho'na e nele ai i na haawina kulana Aupuni holomua, e like me ia i haawi lokomaikai ia mai i ke Aupuni Hawaii.
                O ka lahui Hawaii, oiai e noho ana me ka hauoli no na pomaikai o ka noho'na aupuni kuokoa, i apono ia hoi mamuli o ka hui lokahi pu ana o na Aupuni Nui a kamahao, ua makaukau mau lakou e hana iloko o na manawa kupono a pau no ka pono o na hooponopono aupuni ana; a he mea hiki ole ia lakou ke noho ekemu me ka nanamaka i na hana keakea maluna o na Paemoku lehulehu wale; a he mea ku ole hoi ia i ka hopohopo i ko lakou kulana ponoi iho.
                A OIAI; ua hoohoihoi ia ka Lahui Hawaii mamuli o na kulana maikai o ka noho ana hooponopono aupuni, ua hoomoamoa lakou, a ke paa nei i na manao ikaika a kupaa no ka   noho'na kulana aupuni, a na ia mea i alakai ia lakou, aole o ka hiipoi makee i ko lakou kulana aupuni iho, aka, e hoakea aku i ka pahola ana o na haawina kamahao o ka noho'na aupuni naauao holomua, mawaena o kona mau hoa lahui o ka Polunesia.
                A NO KA MEA; ua apono a hooholo lokahi ae ka Hale Ahaolelo Hawaii, i hoike ana i ke kahua oiaio o ke Aupuni kulana, ua hooholo ae, o ka hana a ko ka Moi Hawaii Aupuni, oia no ka pahola ana aku iwaena o ka lahuikanaka a me na Aupuni Polunesia ano like o ka Pakipika, i na kokua ma na kuhikuhi ana i loaa ai ia lakou na haawina no ka hooi ana aku i  na pono a me na pomaikai o ko lakou noho'na kulana aupuni a me ka noho'na lahui.
                O KO KA MOI HAWAII AUPUNI; ma ka hooko ana i ka makemake o ka lahui, a me ka poloai a kekahi mau Alii lehulehu o ka Polunesia, nolaila ua hoouna ia aku he Komisina Kuikawa imua o na Alii lehulehua me kahi mau aupuni o ka Polunesia, e haawi aku i na kuhikuhi i makemakeia ma na mea pili i ko lakou kulana a me na hooponopono aupuni ana.
                A O KO KA MOI HAWAII AUPUNI; oiai e pane ana no ka Lahui Hawaii, e noho hauoli ana malalo o ka noho'na aupuni kuokoa iloko o ka holomua, ke uwalo ikaika aku nei imua o na aupuni nui a naauao, e ike mai lakou a e apono i na pono me na kuleana ku kaokoa o na lahuikanaka lehulehu o ka Polunesia, a e loaa hoi ia lakou na pomaikai o na haawina hooholomua a me na hooponopono aupuni ana no lakou iho, a e hooia aku hoi imua o lakou i na haawina hoopaa pomaikai o ke ano like i loaa ai ia Hawaii ka pomaikai a me ka holomua, ka mea hoi nana e kaikai nei i kona mau iini hiipoi no ke kulana aupuni, a e hapai ae i kona leo mamua o na aupuni o ka honua nei no ka pomaikai o kona mau hoahanau, na Mokupuni me na Paemoku o  ka Polunesia.
Ma ke Kauoha a ke Alii ka Moi iloko o   Kona Aha Kuhina.
WALTER MURRAY GIBSON ,
Kuhina o ko na Aina E.
HALE ALII IOLANI, Honolulu, Augate 23, 1883.

                HE ILIHIA a he piha haaheo oiaio maoli ko makou no ko kakou aina hanau e ka Lahui Hawaii. Me he la, ua hiki mai i ka wa e aneane piha ai ka waihona o ko makou puuwai me na haawina kamahao o ka hauoli; a o ka hoea ana hoi o ko makou kulana kaena no ke one oiwi i ka papahele kiekiena o luna i ka wekiu loa.
                He mea kamahao, iloko o ka panee ia ana o ko kakou wahi moku mawaena o na aumoku aupuni nui a naauao o ka honua nei, mai na la makamua o kona aho opiopio, a hoea mai la i keia au hou e nee malie nei imua me ka maikai, akahi no a hooiaio ia ko Hawaii kulana kamahao, he aupuni hanonano, he aupuni kilakila, a he aupuni i avelike ia mawaena o na hoahanau o ia poai hookahi, no lakou na makahiki lehulehu i hala ae iloko o keia keneturia.