Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 9, 26 September 1838 — KAMEHAMEHA. [ARTICLE]

KAMEHAMEHA.

Kia ki kalii i unuluia ii(»l«>k<i mai o ka |>al»|>ahi '» ka lia le leuuae Minnuhi i 110ln> iue Kaaiiuinanu 1. i ka makaliiki o ka 1 laku 18 "Mai ka inanaw a mai o ka lilo nna o ke aupuni ia Kaiiiaii<"i < lia. na'' hoopoiiopono oia i kana liana ana ma ka |>olo|i'i, a noluila ua liku ka inalii o na lia»l.- ma keia awa me ko l.ikon uialu i na ainU naauao. | Jji niakemakema'i oia i ka noho anu inui 0 na inaiiliiiu, h<>U* na<' c lnki ia ia ke ae aku 1 ka maluika aua. «<>!»' lioi oia e kaolii i ka poe makeniake e liolo nku. I ka inakalnki l!tO » lie kanaliina palia k->-iia inau inakaliiki, he kino maiUai kona alie ikaika, ua oi iki akil kona eleele i ko ka nui 0 ua kanaka, a ua kuiia na niho elua. He iuaikai kona inaka k«- nana aku, he alu olu«»le, a me ke alolia iiiii, no ka mea ua ike au 1 ka helelei ana o k<>na waimāka i ka «a e ho|<> akii ai k«>na mea e aloha aku āi, a ua »ke poiio <>ia i ka h<>oinakauiaka. Ile aliiii knua oia, aka, ua nni ke alolia o kanaka ia in, aole he aloha kuinu ole ko lakou, no ka mea, mai ka manawa o ka lilo ana o ke aupuni ia ia, ua maluhia lakon a ua pomaikai. lia lioaliu mai la oia i na elala he nui loa, a roe na waiwai haole, o kela ano, keia ano, he nui na pu a roe ka pUuda; i loaa ia ia roa ke kuai ana me na moku kalepa i holo mai ai na keia pae aina. Ua akamai loa oia i ke

kuai mi ke poe aUpaki U k* poe kapa iu ii ii ke aluou. AoU mu i ike ik» i kooa alunu ana f ui keli loi kona pono ime ka hioi hanohano i ke kuai ana. Oke kaua paha, aole ke kalepa, ke kumu o kona imi ana ina moku he nui loa. He noalu ke aupuni i; ko 9 u noho ana malaiU, ano ia mea, ua wehewehe ka nui ona moku. Ina paha i manao oia e hoomakaukau, aole poha oia e hemahema i na kanaka, ua nui na haole me ia, he poe ike kekahi i ka hoohoiomoku; a ua nui hoi na kanaka maoli ike ia hana. Ke paipai aku nei oia i na kanaka ona e holo ma na moku haole i hiki pinepine mai ai ma ia pae aina, a ua holo kekahi ma Kh na, a ma Noweke, a ma Amerika Huipuiia. Aole e emo ko lakou ike i ka lawelawe ana, a he mea mau ko lakou akamai, ma na wahi mahana, aole nao e pono !akou ma kahi anu. I kuu noho ana malaila, ua waihoia ka hana ana i na moku, a lilo ko ke Alii poe p&ahana i ke kukulu hale ma Honolulu, ma ke ano ona hale oko £uropa y i wahi e noh<> ai nona. A holo mai au ua kiekie ka hale a iluna o ka hale o lalo. Kia kana ohana; elua alii wahine, he kai-' kaina a he kaikuaana laua, a he kaikamahi-1 ne haiiai nai kekahi alii. £lua ana keiki: kane e ola ana, he umikumamalima paha ' makahiki o kekahi, a he umi o kekahi, a he kaikaniahine i hanauia i kuu wa e noho ana rna ia aina. . . . . . j 1 kekahi manawa komo ke Alii i ke kapa, haole, a i kekahi manawa waiho loa ia niau j inea i ke kahu ona, a hele wale me kamalo. ! Lawe kekahi kanaka i ke kahili hulu i mea kuliili nalo, a o kekahi i ka ipukuha 1 kapili-' ia ina niho kanaka. Ua lohe au he ipu kahiko inai no t no kona mau kupuna mai. I Ua oleloia he pakela inu rama ke Alii ij ka wa inamua, aka, no ka maopopo ia ia ka hope liewa o ia hana ana, ua nui kona ikaika ika haalele aku. Aole loa au i ike ia ia ua ona iki. v