Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 8, 12 September 1838 — Page 30
30 KUMU HAWAII. (SEPATEMABA,
nana iho oukou i keia mea. Ua 'kaka ae nei ia kakou ea; o ke kamailio ma na mea e i ka la kapu; he hana lima maoli ka ia.
Mai kuhi hewa oukou la, e na hoahanau i ko oukou malama ana i ke Akua, a i kela mea nui a kakou la, e na hoahanau o ka la Sabati; aole ka kakou i malama i ke Akua, ua kuhi hewa kakou. No ia mea, ke hoakaka aku nei au ia oukou e hana oukou me ka hana kupono ia oukou ke hana i ka la kapu.
Eia na hana pono i ka la kapu, o ka wehewehe i ka palapala hemolele, o ka heluhelu o ka manao, o ka pule no, o ka Himeni, a me ka hoolea i ke Akua, oia ka hana pono, a o ka hele no i ke kula Sabati, o ke ao aku o na makua i ka lakou mau keiki i ka palapala, o ka noonoo o ka naau i kona mana, oia na hana pono i ka la kapu o ke Akua. Aka o kela mau hana a oukou mai hana oukou, e pono e malama oukou i ka la kapu. Malia paha ua lohe oukou i ke ano o ka la kapu, a me ka manao hoahewa mai o ke Akua i ka poe malama ole, ua lohe oukou.
Ke manao iho nei paha oukou he pohihihi, aole la! he akaka loa no! O ka poe malama ole i ka la kapu he hewa ia. Ninau mai paha oukou, heaha ka makou hana e hewa ai ke hana i ka la kapu. Eia, i malama ole oukou i ka la kapu a hana me ko oukou mau lima, a imi nui i mau mea paani, akaaka no, a kamailio pu paha i na mea o ke ao nei, a hiamoe paha. A lilo ko oukou manao ma kela mea keia mea, pehea ia? Ua hewa oukou la! manomano ka hewa! Ua like loa oukou la me he poe powa la! a me he poe aihue la! Ninau mai paha oukou i ke ano o ka aihue. Pehea la makou i aihue ai? Penei: No ko ke Akua lokomaikai ua haawi ia i eono la i huli oukou i ka oukou mea, i ka waiwai paha, i kela mea keia mea e pono ai, a papa mai la i ka hiku o ka la i la kapu nona: a papa mai, mai hana ia la, aka ua hana no hoi oukou. Pehea, aole anei i maopopo ia oukou he aihue ia? Ua maopopo ia'u la! he aihue maoli ia. Na oukou e noonoo iho, ua pau aku la ka'u. Na HOOHANO.
HE KAMAKAMAILIO.
Elua wahine e hele ana ma ke alanui, a halawai pu laua ma kahi hookahi. Eia ka laua kamailio ana.
Kamakea. Aloha oe.
Alapai. Aloha.
K. Nohea mai oe me keia pupu akaakai nui.
A. No Waikiki mai au, a e hele ana wau e ulana moena no ko'u hale. E hele ana oe mahea?
K. Ma kahi o ke kumu.
A. Ua ike au ia oe e hele ana malaila i kela la i keia la; heaha kau malaila?
K. E aloha aku, a e launa hoi ia ia
A. Aohe anei oe i lohe i ka olelo a ke kumu, he pono ole ia kakou ke hele pinepine loa i ko laua wahi?
K. Ua lohe no paha,
A. A no ke aha aole oe e malama?
K. He hooikaika wau, a ina aole ike pinepine mai ke kumu ia'u, e poina paha oia ia'u.
A. Poina i ke aha?
K. Ka! Aole oe i ike? Ina i noho loihi au ma ko'u wahi, a hele pinepine ole e hai manao, aole paha koho wawe ke kuma ia'u.
A. Koho i aha?
K. I ekalesia hoi!
A. Oia ka! A malaila oe e hooikaika ana ea?
K. Ae no paha.
A. Aole i maopopo ia'u i ka pono o ia hana ana.
K. Ua lilo paha oe, nolaila kou hele pinepine ole e hai i kou manao.
A. Aole au i komo iloko o ka ekalesia. E imi ana nae i ke ola no ko'u uhane. Aka, ua okoa ko kaua imi ana. Ua okoa kou, a ua okoa ko'u.
K. Pehea kou imi ana? a heaha ko manao au e hai aku i ke kumu? e hai mai oe ia'u, i maopopo ia'u ka manao pono; no ka mea ua hemahema paha ko'u manao, i ole, no ke aha ke kumu e hoopanee mai ai ia'u?
A. Aole o'u manao nui ma ka hai manao. Aole au i imi i ka manao akamai, e hele imua i ke alo o na kumu.
K. Pehea kau hana?
A. Ke imi nei au e malama i ko ke Akua mau kanawai, me ko'u naau, a me ko'u kino, a me ko,u ikaika a pau.
K. Ua pau kona mau kanawai ia'u i ka malamaia. Ua haalele au i ka inu rama, a me ka moekolohe, a me ka lalau wale, a me ke puhi baka, a me na hewa a pau loa i pili i ko'u kino mamua. Heaha ka mea i koe ia'u?
A. Nui wale paha na mea i koe ia oe. Aka, ua hiki mai ke awakea; ua pau paha ke kula kamalii. E hoi au e malama i ka'u mau keiki, o auwana lakou. Mahope e kamailio hou kaua ma neia mau mea. Aloha oe.
K. Aloha no paha. A.
EWA, Augate, 6, 1838.
448 HOAHANAU HOU.
Auhea oukou, e ou hoahanau, a me ou hoaluhi leo, e ao ia kakou o hele hewa i ka nahele o Helemano, manomano ke aloha mai o ka Haku ia kakou, a o kakou o kana mea i luhi ai ke aloha ole aku ia ia. Aloha ka Uhane; ka hoeuli o ke kino, aloha ka manaoio; ke alanui o ka Uhane, e hiki aku ai i ka Ierusalema hou, he mea hou ka halawai pinepine i kela la i keia la, no ko makou wahi nei, he halawai anei ke aiwaiwa, e kani ana ka pu he halawai, o paipai o ka halawai i kakahiaka, o haipule o ka halawai awakea; o ke kamakamailio o ka halawai ahiahi, Oia na hana a ka Haku ma Ewa nei.
He ahaaina ka makou no ka Haku i, ka la alima o Augate, ai iho la makou ia Sabati me na hoahanau hou e komo ana i keia Sabati i ka ekalesia.
Eia ka nui o lakou 448; oia na hoahanau hou i komo iho nei i keia ahaaina a ka Haku ma Ewa nei.
Na DAVIDA KAOPE.
PUAWAINA, Iulai 27, 1838.
Aloha oe o ke Kumu Hawaii. Eia ko'u wahi manao hoakaka. I ka la 25, o Iulai i ke ahiahi o ia la i ka hapaha o ka hora, hele mai la kekahi makapo o Ami kona inoa, a i kona hele ana mai, e kuai me a'u i kana ilio kao ua hanaia, i aku wau i hapalua, i mai oia i ekolu hapaha, i hou aku wau i hapalua, ae mai oia, a haawi aku wau i ka hapalua a paa i kona lima, i aku wau e haawi mai oe i ka'u ili, i mai kela ia'u nau no e lalau mai kau ili, lalau aku wau i ka'u ili, aole au i ike ua pili kekahi ili e me ka'u ili. Kani koke ka bele, iho wikiwiki wau i ka pule, a i ko'u hoi ana mai. Lohe wau i ka olelo ino a kela makapo ia'u, olelo oia i kuu hoopoho a me ka alunu i kana ili. Nolaila hilahila loa wau, a nolaila manao wau he kuamuamu kela ia'u i ka aihue. Aole e hiki ia'u ke hana ia mea lapuwale hoopailua loa, aole no e hiki ia'u ke hana pela, no ka mea, he maka ike ko ke Akua. Aole no e hiki i ka poe i malama i ka pono ke hana pela. Aole no au e hana pela, ina no wau i ike he ili e ae kekahi hiki no ia'u ke hoihoi aku, a no kela hua hoopoho a me ka alunu a kela makapo, nolaila hilahila au, nolaila hoihoi aku i kana ili a e hoihoi mai no ka'u hapalua, aua loa kela makapo i ka'u hapalua.
Koi ikaika aku wau e haawi mai oia i ka'u a haawi oia me ka huhu me ka manao e hele e olelo i na kumu.
Auhea oukou e na makapo, mai hana oukou i keia mau mea, e noonoo oukou e na makapo i ko oukou ano, no ka mea, aole o oukou ike maka i ka olelo a ke Akua. I ko'u manao e pono ia oukou, e na makapo, e hele i ka la Sabati iloko o ka hale pule e hoolohe i ka ke Akua olelo, a e lohe a malama pono oukou a me makou me na makaakaaka.
Na KAISARA KAPAAKEA.