Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 5, 1 ʻAukake 1838 — HILO. [ARTICLE]

HILO.

Ih palapola hoakaka \no km poe make, » me ka poe hanau keUri y i keia makahiki iho ne», mai ka malamo o Aperiia r if kiki i ka malama o Iklemaha. Ua heluia ka poe > make ma Waiakea, 15 kane; 12 wahine; 12 keikikane; 8 kaikainahine. 0 ka poe i hanau mai ll iakou; oia kn emi ana o kanaka 0 Hawaii nei, > kela' makahiki i keia makahiki: nolaila ko'u manao ia kakou e ka poe i koe i keia ao, mai kuhihewa kakou e mau loa ana kokakou nohoana 1 ke ao nei. E na kanaka a me na'lii, a me na kamalii, he poe malihini ka-

kou ma ke ao nei, i hoounai& inai, e ke Akua, he poe nawaliwb)i, ilihuae, aohe ikiika, aohe noonoo« aole hoi he naaua»> a ma keia ao, ua loaa ia kakou na mea a pau. Ua ikaika ke kino, ua liiki ka hana, ua maalea i ka noonoo, uaMii kekahi poe, ua waiwai kekahi poe, he poe makua kekahi. hc poe kumu kekahi, he poe makaainana kekahi, he poe konohiki kekahi. : Q ka poe makaainana, maialo ia o ke alii; o ka poe ilihune malalo ia o ka mea waiwai; o ke keiki malalo ia o na makuu; o ka poe haumana, malalo ia o ke kumu; o ka poe kanaka o ka aina, nmlnlo ia o ke konohiki. Peia ke Akna i kauoha mai ai ia kakou e hoolohe i ka pono, no ka hoolohe ole mai ka hewa i puka mai ai ka >nake ia Adamu laua o Eva, Kinohi 11: 16. Kauoha inai la Ichova ke Akua i ke kanaka, i mai la, E ai wale aku oc i ko ka laau a pau o kn mahinaai nei: aka, o ko ka laau i ikea'i ka inaikai a me ka hewa, aole oe c ai ia mea; no ka mea, i kou la c ai ai ia luea, e uuikeoe. Pela i inake ai ke kiiio o na kanaUu a pau loa. Ua ike no kakou i ka \va i make ai kekahi potf, aoie a lakou niea i lawe aku, o na waiwai i loaa ia lakou, o ka wahine. ke keiki, ke kaikuaana, nahoahanau, ka waa. kp lenpa. kajWi, ka hale, ka moena, o na knuwa, ke J(lii ana, ka ai ain.-i a:iu, ka liaiiohano mia, a nie. ke kuko wale aku, o keia /naii mea n_j)au..a. kakon Jte.|iukolc iu; aka, o ka~Haku o h s i ka waiwai maikai nani, uaua. nahaehae <»!e, aole ia popo. i na ka'i. a ini' lui Aka, o na men a kaknU i ai ai a. i inu ai imi. aole ia i ko ke Akua aupuni. ( a hoikeia inai e ka palapal.i !n•:nol** 1 o. na mea knpanaha, o. ke ola inau loa nia ka lani, kahi e hiki o!e ai k'e a!ii ikaika 0 keia ao. o ka inake, o ka inea inakaii a ko kakou poe kupuna, a m<* na makua o kakoii, i liooiiiaiia ai lakou i ua akua kii, kauinallia akn la, i ka mohai 1 aku la, II hoola inai ia makou, o ke ola no. a Kanikoo. n Kolopupii, a Ilanuiakaiole, a Palalauliala, o ka'u ola ia.l e ke Akua. I'ela lakou i niakau ai i ka j make n:a ke kino, aole nae i pakele.! Oia ke kuhihewa ana o kakou; nole i pakele ka poe ikaikn, a me na'lii, o ka poe k'oa a ine na mea waiwai.' .Mai ka vva ia Kamehameha ko'u ike ana,'ua| hoonohoia makou he poe koa nona, e pale i kona enemi, i hiki ole ai ka niake ia ia, aka, aole 'no ia i ola i ka mai, o kanaka a me kana waiwai, na wahine, me ka aina o Mawaii nei a pau, me kana mau keiki a me na akua kii leo ole ona. 0 keia mau mea ka lesu i hoike mai ai ia kakou o ka hoahu waiwai ana no ke Wno, a ka hoolakolako nona iho, aole no hai; ka hoopapau

hewa kcii j> In kino, h« pau wale i ka Uomine ra«u, « hikl no k»ni*lM k« ai i ke kino ma kā honna nei, aka, ma ka lani,ka hiki ole ana o na mea haumia, ka pepehi kino ole, ka pan ole i ka ilo, a me na ino e ae he nui loa a kakou i lo> he iho nei i ke Akua, aole e komo iioko o kela kulanakauhale hookipa tna ka lani ka poe hewa, i hanaia ma ke ano o ke kanaka make o ka kakou oihana kahiko no ia.\ Kia paha ka pono ia kakou, e haalele i ka hana a ko kakou mau makua i pakele ai kakou i ke ahi o gehena, kahi e poino ai me ka pono ole, 0 ka wela ko laila wai e inu ai, n me ka uwi o na kui, i ka uwe ana i ka eha ma ka luahi pio ole. Oia ka manao i heluheluia no ka poe i make a me ka poe e ola nei, Pau ia.