Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 26, 23 Mei 1838 — HE MANAO I NA'LII A ME NA KONOHIKI. [ARTICLE]

HE MANAO I NA'LII A ME NA KONOHIKI.

Auhea oukou e na'lii mea aina a ine na konohiki mea waiwai, heaha ka oukou pono o ka noho ana i keia ao n»e ko oukou mau waiwai he nui loa? Aole anei o oukou manao i na mea ilihune a mc nn inea naaupo e noho ana ma kela wahi keia wahii' Aole anei hoi e hiki ia oukou ke haawi wale aku i ke kau wahi o ko oukou wniwai no ka hoolaha aku i ka pono nm na aina naaupo a pau o keia nioana, a me ke kokua mai i ke kulanui nei i na mea e pono ai ka noho ana. Heaha ka p<mo loa no ka oukou waiwai? uia e waiho wale jnai ko oukou waiwai a hiki i ko oukou nianawa e make ai, heaha ka p«>no no kela waiwai a ouk<»u i malama'i? Aole pono; nolaila lie poiio ia oukou a pau ka poe konohiki haipule, a me na'lii haipule, e huawi wale aku i ka hapaumi o ko oiikou waiwai no ka poe ilihuiie, a me ke kokua aku i kela poe e noho niai la i ke kula pili, ine ka hoomanawanni i ka wola o ka la. Eia kekalii. Hemea pono ia oukou a pau na'lii a ine na konohiki haipule, n nie ua ek.ilesia inoa waiwai a me na ekalesia ililiuno, na nui a me na ekalesia liilii. ko hooikaika pu mai ma keia hana nui a na inisionari e hana nei. l : a ike no oukou a pnu i ka lakou haua nua o hana noi, aole i uiolowa i ka lakou inon i hole inai ai e hana; eia 110 lakou ke hooinaiiawanui nei me ka hooikaika loa i ka inoa nui a hikou i lawo mai ai o k \ 01010 a ko Akua. A pehpa hoi oiikou, aolo anei e hiki ia oukou ke kokua i.namnli o ka lukou hana e hana noi? Ile hiki no, no ka inea, aolio ia he moa luiii, a he inea luuluu, a he haua kau-naha hiki 010 ke hana. Ninau uiai paha oukou, Pohoa la uanei e hiki ai ia makon ke kokua aku mamuli o ka lukou hana aha? Penei, e haawi aku i ko kau walii hapnumi o ka oukou dala a ino ka oukou waiwai na ka poe kumnao ma kela wahi ma keia walii, a o haawi nku i ko kau w ilii o ka ouUou ai na kela kumu koia kumu. A c malauia aku no hoi i ka oukou kumu haolo koUahi, no ka inea, ua kauohaia inai kakou a pau loa e kn Olelo a ke Akua, ponoi: Mat. 10: 10-14, "Aole hoi he aa no ko oukou hele ana, aole hoi elua anhu, aole hoi he kainaa, aole no hoi he kookoo; no ka mea, he pono i ka mea hana ke loaa ka ianana. A o ke kulanakauhale, a o ke knuhale paha, n oukou c komo aku hi, e ninau aku i ko laila poe pono, malailn no e noho ai« hiki i ka inanawa e hele aku ai malaila aku. Aia komo nku oukou iloko o ka hule, e uwe aku i ko

laiia, A i pono ha hale, c kan I ko ookon «loha maliina iho o lakoa; akl i pono ole ka hale, elioihoi hoa mai ao iko onkou aloha io oukoa la. Ao ka mea liookipa ole ia oukou, aole hoi e hoololie i ka oukou olelo, a e hele akn oukoii iwaho o kela hale, a o kela kular nakauhale paha, a e lulu iho i ka lepo 0 ko oiikou mau wawae." Maka pauku 10, uaakaka malaila, he meia pono ke loaa i ka mea hana ka ai nana a me na niea e pono ai ke kino, ame ka noho ana ma keia ao. Oka lesu kauoha no keia i kana poe haumana i kona wa i hoouna aku ai ia lakou e hele ma kelawahi keia wahi eaoaku 1 ka poe ike ole a me ka poe naaupo. A pehea, aole anei he poe hana na misionari, ka poe i hele mai mai kahi loihi loa mai a hiki mai maanei, ma keia wahi ai ole, barena ole mea palaoa ole? Ka poe i haalele i ko lakou aina a me ko lakou niakua a me ko lakou waiwai a pau a imi mai ia kakou i ka poe naaupo loa? Ua 'kaka loa he poe hana na misionari; no ka mea, aole i hoonawaliwali ko lakou lima i ka lakou hana e hana nei. A nolaila aole anei he pono ia oukou ka poe mea waiwai ke haawi wale aku na lakou kekahi; no ka mea, he innu kamaaina kakou no keia pae aina, a he poe no lakou no ka lewa mai? 1 le pono ia kakou a pau loa ke kokua aku i na kuniu haole, a me na kumu ninoli ma na mea e pono ai ko lakou nolio ana. Ina aole oukou e hana pela, auhea ko oukou nialaina ana i ka olelo • i : a ko oukou Hakii. Kalama. Waiom, Maraki 2,1838. Ile wahi olelo hoakaka ia oe e ke Kiiinu llawnii. I ko'u nawaliwali ana i ka inalama inua o ka niakahiki o ka Haku 1838, i ka nialama o lanuari, i ka la I ), mii loa iho la ka nawaliwali, nlaila; liiki aku la i ka la 18 kii mai la 0 Uoheka ia'iu i niai la, Ē hoi knua ilalo i kokoke kalu e kii aku ai au i ka laau i ke kahuna, Ae aku la au, Ae. A liiki niakou i Betelelienia i ka la 19, kii aku la o Rebeka i ke kahuna, a liele iiiai la a nana inni la i ka mai, a i mai la, I) ai oe ika iuiki poi. Ae aku la au, Ae; A inaliope ilio, i hou mai la kela, K ale oe i ka laia ale, a pehu iho la ka walia, alaila liele hou mai ia kela, i mai la, l'a pehu anei ko waha? Ae. I ihou la kela, eia ka laau hooluolu o kou waha, 1 hou mai lo k'ela, aole he mea hooluolu wale no., Aka, elua hebedoma, alaila, ola oe. Auhea oukou e ka poe kahuna o Hawaii nēi? pela anei ko oukou akaiuai? aole loa penei ka Hāwaii nei o ko mai no na olaoe. Na'u Nanamauu.

k« lio me SiiMOM liilEahi, Ike •Ini 1« imm I m h»m M)e ahi a, aole kuakani, Mfe wM holi», »e he la Sabati la, ttiai ka Budutt o iāmi* ari, a Maraki, i hele maoa e Ike i Mlii e aloha aku ia lakoa, ohuom maua o Wini e komo na kanaka, na aui no, ua maupopo kekahi pste, o Kaoheie ma,» ka la 13 o Maraki, hoi mai mauaa moe i Hanamaulu, malaila aku maua a moe i Pilaa, lom o Anekanedero ia maua hoi pu makou a Kilauea olelo mai ia maua e lawe au i kekahi poe hou iho nei, 44, ua pau ka ahaaina, a ka Haku. Eia nei ua loaa ka lio hou o Emilia no na'liimai noke aloha, fto ke aloha o na'lii ua lako makou i ka Uhane Hemolele. Na'u na Davida Pa.