Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 22, 28 March 1838 — NA NAIA MA KAHANA. [ARTICLE]

NA NAIA MA KAHANA.

Eia kekahi mea kupanaha ma Kahana nei, i ka la 14 o Detemaba, 1837 ma ka poalima, hele aku la au ma Kaaawa, i ka hola 10. Noho iho la au malaila a hiki i ke ahiahi ma ka hola 3. Hoi mai la au mai Kaaawa mai a hiki i Makaua. Aole na kanaka. a me na wahine, a me na kamalii. Ninau aku la au, he mau luahine e noho anai ka hale? Auhea iho nei ko oukou kanaka? Ua pau aku nei i ka nana ia. Ninau hou aku la au, Heaha ka ia? I mai laua, he Naia. Alaila wikiwiki mai la ko'u mau wawae a hiki i Puuomahia, nana mai la au i ka poe waa a me na kanaka he nui wale e hopuhopu ana i ka ia maloko o ke kai, hopu ke kane, wahine, ke keiki, ke kanaka ikaika 12 ia, he kanaka malulelule 8 ia, malulelule loa 4 ia, ka wahine ikaika 6 ia, maluleiule iho 3 ia, malulelule loa 1 ia, keiki ikaika 4 ia, malulelule iho 2 ia, malulelule loa 1 ia. Eia kahi i pa ai o ua ia nei o ka nuku, o ke kuala lua ke kua o ka hui, eia kahi i pa ai ua mau ia nui nui nei. 7 kapuai ka loa o kekahi. 6 kapuai ka loa o kekahi, 3 kapuai ka loa o ke ana puni o kona nui. Eia ka helu ana o na mau ia nei 206 mau ia i make, ua aiia e na kanaka kona io. Eia kekahi waiwai no ua ia nei, he aila. Ua piha na omole a me na lapalapa, a me na pona ohe eia ko makou kukui e puhi nei; na okioki na kanaka a maluhi, ai mai ka ilio, ai ka punaa, ua pilau ke kai a me na muliwai 3 a me ke kula. Oia koʻu manao hoakaka ia kakou a pau loa.