Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 19, 14 Pepeluali 1838 — Page 73

KE KUMU HAWAII.
HE PEPA HOIKEIKE I NA MEA PONO AI KO HAWAII NEI.
"O ka pono ka mea e pomaikai ai ka lahuikanaka; aka, o ka hewa ka mea e hoinoia'i na aina."
Buke 3. HONOLULU, OAHU, FEBERUARI 14, 1838. Pepa 19.

NA NA KAMALII.
HELU II.
No ko ke Akua Uhane wale ana.

                Mai kuhihewa kakou he mea kino ke Akua. Aole loa ona kino. Aole ona ano e like ana me ko kekahi mea e. Aole ona helehelena maoli. Aole ona loa, aole laula, aole kiekie, aole manoanoa. Aole e pili iki ana ia mau mea ia ia. Aole   pono ia ia ka maka, ka pepeiao; ka lima, ka wawae. He ike no kona, aole nae he maka; he lohe, aole nae he pepeiao; he olelo, aole nae he waha; he hana no; aole nae he lima; he hele aole nae he wawae. Aole pili kekahi ano o ke kanaka i ke Akua. Nolaila ea, he mea hewa loa ke hana kekahi i ke kii me ka manao ua like ia me ke Akua. Aole hiki pono i ke kanaka ke ike maka'ku i ke Akua, no ka mea, he uhane wale no ia. Ina paha he kino kona e like me ko ke kanaka, ina ua ike maka ia oia e kakou — aka ua i mai Iesu penei, "Aole he kanaka i ike i ke Akua."Io. 1: 18. Puk. 33: 20. Kan. 4: 12. No kona noho uhane ana, nolaila, hiki ole na kanaka ke hana i ke kii e ku like ana ke ano me ko ke Akua — a nolaila papa mai ma ke kanawai lua peneia, "Mai hana oe i ke kii i kalaiia nou" No ka mea aole loa e like ana kekahi mea i hanaia e ka lima kanaka me ke Akua ike maka ole ia.
                Aole pono e kuhi he mea aha ke Akua?
                Ua like kona ano anei me ko kekahi   mea e aa? Is. 40: 18. 46: 5. Oihana 17: 20.
                He helehena maoli anei kona?
                Ua loaa ia ia anei na lala?
                Aole ona maka maoli, e ole anei kana ike?
                He mea pono anei ke hana i ke kii me ka manao ua like ia me ke Akua? Puk. 20: 4. Oih. 26: 1. Kan. 4: 10. 5, 8, 27: 15. Hal. 97: 7.
                Hiki pono i ke kanaka ke ike maka'ku? Io. 1: 18. Puk 33: 20. Kan. 4: 12.
                He mea aha ke Akua? Ioane 4: 24.
                Heaha ka mea a ke Akua e papa mai ma ke kanawailua?
                Pehea na kanaka ua malama anei? Pukaana 32: 4 Kan. 32: 16. 46: 6.
                Pehea ko Hawaii nei i ka manawa kahiko?
                Pehea ka nui o na kanaka ma ka honua nei i keia manawa, he hoomana kii anei? H. R. H.

HELU III.

                Aole i hoike ke ola'na o ke Akua me ko kekahi mea e ae. Eia kekahi mea e like ole ai. O ke kumu ole a me ka pau ole ana o kona ola ana. Ina he anela ua maopopo ke kumu o kona ola ana. Ina he kanaka he kumu no o kona ola ana. A ua hookumuia ke ola ana o na holoholona. He kumu no o ke ola ana o na mea a pau. Aka, aole loa i hookumuia ke ola ana o ke Akua. He kupuna mua ko ke kanaka a he hanauia'na kona, aka aole pela ke Akua. Ua kamalii no ke kanaka i kekahi manawa; aka aole o ke Akua wa kamalii, aole ona wa opiopio.-- aole ona wa kahiko. Aole kumu o kona ola ana, aole hoi he welau. Aole i hoomakaia, aole hoi e hoopauia'ana kona ola. Ola mau loa no ke Akua mamua o ka hookumu ana i ka honua, a e ola mau loa ana no ia mahope. O na makahiki o ka la a o ka mahina a o na hoku, e emi ana no ia a mamuli no e pau, a pela no na makahiki o ka honua aole e mau loa'na, mamuli pau, a pela no na makahiki o na kanaka; aka o na makahiki o ke Akua aole loa e pau. O ko ke Akua ola mau loa'na, he mea weliweli ia no ka poe hewa — a he mea olioli ia no ka poe pono. No kona ola loa ana, aole e pakele kekahi kanaka i ka hookolokolo pono ia. Ua nui loa no na wahi maloko o ka palapala hemolele e hoomaopopo ana i ke ola mau loa ana o ke Akua, Eia mai kekahi Hal. 90: 2, 3. 93: 13. 143: 13. 9: 7. 102: 12, 24, 27. 135: 13. Sol. 8: 26. Is. 57: 15. 40: 28. 63: 16. 1 Tim. 1: 17. 6: 16. Kan. 33: 27. Ro. 1: 20. Ier. 10: 10. 2 Pet. 1: 11. Ioba 10: 5. 36: 26. Dan. 4: 34. 6: 26.

HE MAU NINAU.

                Ua like anei ko ke Akua ola'na me ko kekahi mea e ae? Heaha kekahi mea e like ole ai? Nowai mai ke Akua? aole ona kupuna mua anei? Aole anei i hanauia ? He mea hanaia anei ke Akua? Ia ia anei ka wa kamalii? Ka wa opiopio anei? Ua mahuahua anei kona mau makahiki? Ua emi aku anei? He kumu anei o kona ola ana? Aole anei i hoomakaia kona ola. Pehea i ka wa aole hanaia ka honua, aole i hanaia kekahi mea e, ola no anei ke Akua ia wa? He Akua anei kekahi mea i hanaia? Ina he mea hanaia ke Akua ua Akua anei ia? He pono anei ke kapa aku i kekahi mea i hanauia he Akua? Ina paha he mea hanauia o Iehova ua akua anei ia? Owai ka mea nui, ka mea i hookumuia anei, o ka mea nana ia i hookumu mai paha? Ina he mea hookumuia ke ola o ke Akua, ua Akua io anei ia. He mea aha ke ola mau loa ana o ke Akua no ka poe hewa? He mea aha ia no ka poe pono: E nalo ana anei ka hana ino ana ia ia mai ka hookumu ana o ka honua? E nalo anei ia ia kekahi kanaka mihi? Aole anei he pono ia oukou e makau a e mahalo i ke Akua ola mau loa? H. R. H.

HILO, Detemaba 27, 1837.
No ke haalele ana e hoike i na kula ma Puna.

                Manao o Mi Laimana e hele ia ma Puna me na haumana kamalii ana, e hoike i na kula mai Keaau a Apua, a e hai aku i ka olelo a ke Akua i na kanaka