Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 17, 17 January 1838 — Page 68
68 KUMU HAWAII. (IANUARI,
ana i ke kuamuamu a ia hana ae a ia hana ae. Aole nae i maopopo lea ia makou ka loaa ana ia lakou ka naau hou.
Kokoke pau ka malama o Feberuari, hookomoia kekahi mau keiki hou eha iloko o ke kula. I ka malama o Iune, hoihoi aku maua i kekahi o ua mau mea la i komo hope i ke kula i kona mau makua, no ka maopopo ole o kona hiki wawe ana ma ka ike. I ka mua o ka malama o Iulai, holo aku eono o ka poe i komo mua ma keia kula, i Maui a ua komo i ke kula nui ma Lahainaluna. Elima wale no keiki i koe. Hoomaka iho la makou i kekahi mau hebedoma me ke kula iki ana nae, a me ka hoomakaukau ana hoi no ke komo ana o kekahi poe hou.
Kokoke pau ka malama o Augate, komo na haumana hou he 26, a i ka hui pu ana me ka poe kahiko ua 31 o lakou. No Kau mai kekahi mau keiki 4, no Kona hema 3, no Kona akau 7, no Kohala 3, no Waimea 3, no Hamakua 4, no Hilo nei 7. Oluolu loa ko lakou noho ana. Aole nui wale ke kuamuamu, a me ka hakaka, a me ka hana ino kekahi i kekahi.
Eia na hana ma ke kula i kela la i keia la. I ke kakahiaka hora 5 1/4 heluhelu makou ma kau wahi o ke Kauoha Hou me ke kamakamailio pu malaila i mea e maopopo ai ke ano, a e hoopili i ka naau hoi; a pau ia, mele i kekahi himeni, a pule iho la. I ka hora 6 1/4 paina, i ka hora 7 hele i ka mahiai, i ka hora 8 1/4 hoi mai, i ka hora 8 3/4 kani ka bele kula; a pau ka pule, heluhelu i hookahi hapalua o ka hora ma ke Kauoha Kahiko me ka kamailio pu i maopopo ke ano o ka ke Akua hana ana i ka poe pono, a i ka poe hewa hoi, i ka wa kahiko; a pau ia, hana ma ka helu a hiki i ka hora 11 1/2, alaila hele i ka auau; i ka hora 12 1/2 paina, i ka hora l 1/2 kula, i ka hapalua o ka hora, ma ka pakoli i kekahi la, a ma ke kakaulima i kekahi la, a ma la hope iho kula ma ka Hoikehonua a hiki i ka hora 4 1/4. I ka hora 4 1/2 hele i ka mahiai, hana hookahi hora. I ka hora 6 paina, i ka hora 7 ka pule ahiahi. O ka hana ua like no me ka hana i ka pule kakahiaka. I ka hora 9 kani ka bele moe no ka poe aole i moe e mamua.
I ka la Sabati hele na haumana i na halawai a pau, i ka pule kakahiaka, a me ka pule awakea, i ke kula Sabati kamalii, a me ke kula Sabati kanaka makua. Loaa hoi ia lakou kekahi mau hana me ka lakou mau kumu ma ka hale. Aole i ka la kapu wale no ka hele ana i ka halawai. Hele no i ka po akolu, a ia halawai ae, ia halawai ae; o na halawai i ke kakahiaka nui, a me ka halawai no na makua mea keiki, oia wale no na halawai loaa ole ia lakou. D.B.L.
"Hookahi no mea e pono ai."
Auhea oukou e na hoahanau, a me ka poe noonoo, mai Hawaii a Kauai. E haliu mai oukou. Ua oleloia e kekahi poe mai kahiki mai, ua kekee, ua pono ole ke ao ana a ka oukou poe kumu. Ua ao aku lakou la oukou i ka palapala, a me ka pule, aka, o ka hana, aole lakou i manao malaila, aole i ao aku ia oukou, hookahi mea e pono ni aole ia olelo he oiaio, no ka mea he nui na mea e pono ai.
Pela ka olelo a kekahi poe. Ua ike paha oukou i ke kulanakauhale kahi i noho ai lakou. Aole au manao ma keia pepa, e hoike ia oukou i ke ku pono ole ana o keia olelo a lakou i ka oiaio, no ka mea, ua akaka ia oukou i ke ano o ka makou ao ana ia, oukou, mai kinohi mai. Eia ka mea a'u e hoomoakaaka aku. Ka oiaio o kela olelo a Iesu, aole ka Binamu ia, aole ka makou — o ka Iesu no ia. Hookahi mea e pono ai,
E noonoo oukou i kana, aole ia i olelo, Elua mea, ekolu mea, hookahi mea e pono ai. Heaha ia mea hookahi?
I mai la Iesu - "Ua koho mai o Maria ia mea maikai, aole loa ia e lawe ia'ku mai ona aku." Ua ono loa ia Maria ka Iesu olelo. He makemake nui kona ia Iesu i kona Haku. Ua koho aku oia ia mea maikai - i ke aupuni o ke Akua a me kana pono - oia kana i makemake ai — oia ka mea hookahi e pono ai.
Eia ka mea a'u e hoakaka, O ke aupuni o ke Akua a me kana pono, i koho ia e ke kanaka, oia ka mea wale no e pono ai.
Kahaha paha ko oukou naau i keia, a ninau mai, pehea ke kapa, a me ka ai, a me ka aina, a me ka lole, a me na holoholona, a me ka hale akea a maikai, a me ke kala, aole anei e pono ai ke kanaka i keia mau mea? Alia oukou a mamuli e hoakaka aku au ma kela mau mea. E olelo mua au ma na mea akaka - kahi e hiki ole ia oukou ke hoole.
l. Eia ka mua. O ke aupuni o ke Akua a me kana pono i kohooa e ke kanaka, oia ka mea wale no e pono ai i kona wa popilikia. Owai ke kanaka i ike ole i ka wa popilikia? Aole. I kekahi manawa ike na kanaka a pau loa i ka poino. Ike kekahi i ka ilihune ua pau na mea waiwai a pau loa o kekahi i ke kailiia e na'lii — ua pau paha kona hale i ke ahi. I kekahi wa nui ka pololi o na kanaka - ua maloo ka ainaua wi loa — ua pau na holoholona i ka make. I kekahi wa ike na kanaka i ka mai maoli - eha ke kino nawaliwali aole hiki ke hele - aole hiki ke hana aole ona ka ai, aole hiamoe iki i kekahi manawa. Pehea ia manawa popilikia? Heaha ka mea e oluolu ai ke kanaka? Ka waiwai anei? Ka lealea anei? Aole loa. O ke Akua wale no - o kona aupuni i kohoia e ke kanaka. Oia ka mea, a oia ka mea wale no e pono ai ia manawa. Ua akaka lea ia, o ka mea i koho i ke Akua, - i kona aupuni a me kana pono he oluolu kona a me ka pomaikai i ka wa popilikia - i ka ilihune, i ka pololi - a ka mai eha - nawaliwali. Aole anei pela? owai o oukou i ike? aole ike ka poe hewa, na kanaka maoli, a me ka poe mai kahiki mai, no ka mea, aole lakou koho i ke Akua a me kana pono. Ua makapo lakou i ka nani o kona aupuni. Aia ko lakou manao e koho ana ma ka lepo me he ilo la, a i ka wa popilikia, nui ko lakou poino. Aole o lakou Akua - aole o lakou mea e kokua mai, a e oluolu ai. Ua akaka ko lakou poino i ka wa e lele ka lakou waiwai me he manu la, a lohia lakou i ka hune, a me ka mai a me ka make. Auwe ka poe i koho ole ma ka mea hookahi a ke Akua i kuhikuhi mai. J. S. G.
MAKE.
Make, ma Haiku, Dek. 10, ke keikikane hope a Mi. Komita.
Make, ma Honolulu, Dek. 16, Mr. Beniamina Mc Kenzie, 28 mau makahiki ona.
Make, ma Honolulu, Ian. 1, o Poli, ka wahine a Palu.
Ua paiia KE KUMU HAWAII ma ka mea Paipalapala a na Misionari, Honolulu, elua hebedoma hookahi pepa, o Wenede ka la e pai iho ai.
Eia ke kuai ana, hookahi makahiki, $0,50, a na mea e lawe i ka pepa a pau.
OAHU; MISSION PRESS. - R. TINKER, Editor. E. O. HALL, Printer.