Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 13, 22 November 1837 — NO KA HIKI ANA MAI O KO KE AKUA AUPUNI. [ARTICLE]

NO KA HIKI ANA MAI O KO KE AKUA AUPUNI.

Kaiiaina, :Augalo 1837.

I'a loho au ia oukou a pnn, e na h:>ipn!o o Ilawaii nei, e pule ana oukou i ko Akua me ka i ana ae, "K hoanoia kou iijoa; e liiki mai kou aupnni. 2 Nolaila, ke ninan aku hei ;ui ia oukoii, e na alii a me kanaka, na hiki inni anei ke aupnni o ke Akua? Ei mai palia uanei oiikou, aole makou i ike, ua pohihihi ia p>akou ia mea, oole i akaka ka hiki ana mai.

3 Auhea ookou? «m blki w miii no ko ke Akua aupuni ma Hawaii nei, akā, e noonoo e oukou mamun, i «kaka ia oukōu ke ano o ka iiiki ana mai o ko ke Akua aiipuni ma Hawaii nei. 4 Pehea ka hiki ana mai o ko k'amehameha nupuni? penei paha, kenlii akamai o Kamehameha, he aiii Houlino. 5 A i kona manno ona e lilo keia pae aiiia nona, hoomakankan oia i ka poe koa nona, a kaua aku oia a pio na'lii o keia pne aiua ii*ja, a pau lakou i k.i lukuia, hiilihia ko lakon kunpapa?iui e ia, a anai loa ia ko lakou noho ana. . G Alaila, hoonoho o Kaniehameha i poe kahu aina nana, oia na'lii ai moki;. 0 lakou kona poe kuliina porio, a uialalo iho, na ai o kana, a mc na konohiki, a me na lopa, o kahu o ka inakaainana maialo mai. 7 O lakou no ka poe nana e imi i ka Kami'hameha mea e makemake .ai, a na lakou no e haau'i aku i nn mea e lako ai ka hemahoina o ko Kamehameha aupuni, a pau ia mau uiea i ka hanaia. 8 Aiaila, koho aku oia i mau kakaoileio, i inau kilo, a i poe koa, a i mau , Inna, imi oia i poe akamai, a i poe niaiau, i poe noonoo, o lakou no kona poe lioa e imi.pu ai i ka pono o kona aupuni, a pau keia mau niea i ka hanaia. 9 Alaiia, kau mailoia i na kanawai o kona aup'.uu, ka mea eae i kona kanawi, e ukuia oia i ka lieua a me ka inn'ūo. alaila, akakaiae la oia wale i;o ke alii. 10 0 k;i mea ku e aku ia ia, a me ke kipi, a nie ka mokualiana,* a me na ,■ hiiiia ino a pau ma kona aupuni, e lukui i hikv;u a ma.ke, o ka uiea •haawi : ole aku i ka \vai\y-ai no ka iiulia i o koiia aupuni, e hoohewaia oia,no ka moa, aole oia e haa-wi aku, u;i aua oia 1 kanawaiwai no kona niakeiaake ilio wale no. 11 Auhoa oukou ea: C noonoo nm kei.i mau moa, i iko oukou, ua liiki io uiai ko aupnni o ko| Akua io kakou noi. 12«1.ia kamua, i .k*j iehova »inii;io ana e lawe i keia anpnni nona, hooaiiikaukau oia i na i»iisionari e hole inai, ii'aila, kaua luua inai oia nia kona ma- : in. i ko llawaii nei mau mea liihia. ! !•» A pau na kii o Ilawaii nei, ame ;na kapu o na'lii i ka Imaleleia, n o Ke- | kuakiiiani ka inea hooikiiika e kukulu ; liou i na.kii, a haluin koke mai o IeI uiake ia, ulaila, pnu na uiea ino ;« keia-pa.eainni.ljca haaleleia, a pio lakou, a hulihia ko lakou kua papanui, a anai loa ia lakoui 14 A ma hope iho o ia mnu la, hiki koke mai na misionari, o lakou ka ke Akua poe luna i hoouna mai ai, a «a

lakou no i hai maopopo ma> i ko ke Akua inoa, a me kana oleto f a om kona makemake, a lohe na kanaka o leho^a ke alii, alaila, huli mai na'lii, a me kanaka a haalele lakou i ka hewa o ko lakou naau, oia ka ineq e maopopo ai ua hiki mai ke aupuni o ke Akua. 15 Eia ka lua, ua kukuluia kona ekalesia ma keia pae aina, ua hoohuli inai ke Akua i ko Hawaii nei kanaka, mai ko kikou hewa mai i ka pono, a liio lakou i lahuikanaka nona. Ua loaa i kekahi poe ka naau hou, a me ka uiihi io, a me ka manaoio aku i ke Akua, a me ka pule mau aku ia ia. 16 Ua komo kekahi poe alii, a me kahi poe kanaka i ka ekalesia, ua malaniaia ka ahaaina a ka Haku, ua bapeti*oia lakou, a me na keiki a lakou i ka wai, ma ka inoa o ke Akua ka Makua a me ke Keiki ai ine ka Uhane Hemoleie, he mau mea ia e akaka ai, ua hiki mai ke aupuni o ke Akua io kakou nei. 17 Eia ke kolu. Ua mahele mai ke Akua i na mokuna no kona poe kuhina, oia na miaionali mai Hilo a Kauai, ua hoonoho mai ke Akua i mau kumu ao na na kula, ua koho inai ke Akua i kekahi poe o Hawaii nei i mau kumu ao kula, oa kukuluia na hale pule, a me na hale halawai, a me na hale kula, ua ao na kanaka a me na'lii i ka palapaia, ua mare pono ia na kane, me ka iakou poe wahine, ua malama pono ia kona la Sabati, a ua hai aku na kahunn pule i ka mopoielo maikai o ko ke Akua aupuni i ka poe ilihune, mai Hawaii a Kauai, he mau mea keia e hoakaka mai ana i ka hikiana niai o ko ke Akua aupuqi. 13 Eia ke ha. Ua kauia mai kona kanawai.Hemoleie, ma keia pae aina, na kipakuia ka poe hana hewa mai kona ekaleeia aku, ua okiia k» poe kipi. a ku e, a inokuahana, mai kona kauaka aku, ua lnku mai o lehova i ka m.ike, i kekahi poe alii, a me kekahi l>i»e kanaka, i hana iuo mai i kona aul»uni, he nui no na mea q ae, aole a l>;ui ia'u i ka hoakaka akn. ; 19 Aka ua akaka loa, ua hiki mai ko ke Akua aupuni, a ua akaka no hoi, o l»M»ova ke aiii inaluna- o keia aupuui i>ia hookahi ke ulii maluna o na'lii a l>;tu o Hawaii nei n ine kona aina a pau. ; . • : 20 Auhea oukou, healia ka mea e ike ole ni oukou i ka hiki ana mai o ke aupuni o ke Akua io kakou nei? No keia inea la ea, e o'u lionha•aan mai Hawaii a Niihau e, e malama nui oukou iiio, mai kipi oukou ia lehova. o make oukou ma ke kino, a me k<> oukou uhane pu, o kiolaia oukou ) ka !ua ahi pio ole. Auhea ke ola o Namakeha, i kipi

•i s ko Kamehameha aupuni, ua make no 11 ne ke kipi ana. Aaheai oukou 'e ko Hawaii nei ? ua oki oa oukou i ke kue aku it lehova r mai inokuahana oukoii, mai ae maluna o ke na kanawai e haihai ai, e uku mai 0 lehova ia oukou ika inake-ma ke kino, a me ka uhane iloko o ka po mau loa. Auhea ke ola ana o PokH, a me Kuha,! ka niea i ae i ke kanawai o Kauikeapuli, ua makelauania ia hana hewa 1 kona aupuni. Auhea oukou e ko Hawaii nei poe haipule mai o a o? Ua lohe kakou, he auhau ka lehova ma keia makahiki ia kakou, e haawi aku kakoa i ko kakou waiwai, no ka hemahema o kona aupuni ma Hawaii nei. 0 oukou e na lii, a me na konohiki, e kokua aku oukou i na kumu ao palapala kannka maoli, ka mea nana e ao na kamalii o Hawaii nei, e haawi aku i na mea ei pono ai ko lakou hemaheina, i hiki ia lakou ke ao pono i na kamalii o Hawaii nei. Aole hoi e auhau aku i na knmu, he mea ia e keakea ai i ka lakou ao ana, aole hoi e auhau i na keiki ao palapala e kau i kanawai maluna o na makua, i lawe oie ia na keiki mai ke kula aku. £ haawi aku i ai, a i wahi kapa no lakou, e hoolako aku i ko lakou mea heinahema, e kokua aku ma ke kukulu ana i hale kula no lakoo, pela e hanaia ai na kula a pau o keia pae aina, a ma na kula nui, ina pela oukou e hana āi, ea. alaila, ua kupapanui na kula ma Hawaii nei; oia ka waiwni a leliova i makeinnke ai no kona aupuni. Eia kekalii; e imi na alii, a me na konohiki, i ka meae pono ai na uiakaainana, a nie ke kauinaha loa o ka fw»e hune e pono e hoomama i ko lakou kauiuaha nui. Eia kekahi; e hoopau i na hana ino, e kau i nn knnawai inaikai, aole ma ka loaa nui inai o kala e niaikai tti ke kannwai, aka, o ka loaa inii inai o ka inahi, a n e ke kuikahi. oia wale no ka mea e nani ai ke kanawai. Eia kelieahi; niai hookaumnha loa i ka hewa maluna o na kanaka Hawaii, a hoomaiiiia i ka he«a o kanaka o na aina e mai; a tr.ai hookauuiaha i na a hoomama i na 'lii, a inai hookaumaha i na ilihune, a hoola i na punahele, aka, eia ka pono, o ke kaumaha like, a me ka maina Hke, mai na makaainana a na lii, mui na kanmaina, a na'mdlihini. Eia kekahi, e imi i mea e pono ai na keiki, a me na moopuna mahope aku a e imi hoi i pono no ka poe e. Eia kekahi; e noho pono na. a me ke kuee ole, e inalama i na kauoha a pau a ka Haku, a hele eka-

teaift p«r« t ««luna k«ka)ii. O keia m«a me« ■ paa f oiAIM «t«fcr' : make ;jii& : :jfe\ie}bffl^^ kua i keia mmi mea ao ka hemaheiua o kona aupuni. £ i niai pahn «jkon, aole i ike ko mnkou maka i ko ke Akaa aapniii, ua ike makou i ko; Kantke*ouft aiipuni, eia no kona pae ama o Hawaiia auhe» la kona nupuni? Ke hai aku nei au ia onkoa* o ke aupuni o ke Akua, aole ia he mea ai, e ike ai ko oole ia he mea nlu, eike ai ko oukou mau maka; aole ia he mau kani, e lohe ai ko oukou pepeiao; oke aupuni o ke Akua, aia no inaloko o ka naan. Eia no ia, oke kupu ana o ka manaoio i ke Akua, o ka loaa ana o ka naau hou no ke Akua mai, a me ka iioiio nui i ka Uhane Hemolele; ma keia e ike ai ua hiki mai ke aupūni o ke Akua io kakou nei. Davida Malo.