Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 10, 11 ʻOkakopa 1837 — Page 40
40 KUMU HAWAII. (OKATOBA,
kekahi mea e uwe ana, a i kona hele ana i ka puka, lohe aku la oia i ka leo pule. Hele mai no kekahi kaikamahine, a kahea mai la ia ia, i mai la, "Ua iho mai ka Uhane Hemolele iwaena konu o makou, a ke makemake nei makou ia oe e hele mai a e kamailio pu a e pule pu me makou." Mai ia manawa a hiki i ka wa a'u i haalele i Oodovile, o ka pule a me ka himeni ka mea mua a'u i lohe ai i ke kakahiaka, oia hoi ka mea hope a'u i lohe ai ma ke ahiahi.
I ka manawa e hiki pono ia olua, e palapala mai ia'u i Rochester.
Aloha olua.
Na'u na A. C. HOLO.
KAHI MELE.
KA WAHINE NOHO PONO.
Owai ka mea i loaa ia ia ka wahine noho pono?
He waiwai oia i oi aku i ko na momi.
Paulele ia ia ka naau o kana kane,
Aole e nele oia i ka loaa ole.
He maikai no kana e hana'i ia ia aole hoi he hewa
I na la a pau loa o kona ola ana.
Imi oia i ka huluhipa a me ka olona,
Oluolu oia i ka hana me kona mau lima.
Like no ia me na moku kalepa,
Mai kahi loihi e mai i loaa'i ia ia kana ai.
I ka wanaao, ala oia a haawi i ka ai na ko kona hale,
A me ka mea e maona ai na kana poe kauwawahine.
Noonoo oia i ka mahinaai a kuai lilo mai,
Me ka hua o kona mau lima, kanu iho la oia i ka malawaina.
Kaei oia i kona puhaka me kaikaina,
Hooikaika hoi oia i kona mau lima.
Hoao oia i kona waiwai i maikai ia,
Aole i pio kona kukui i ka po.
O aku kona mau lima ma kahi e kau ai ka olona,
Lalau kona mau lima i ka mea milo rope.
O kau oia i kona mau lima i ka poe nele,
Kikoo oia i kona mau lima i ka poe ilihune.
Aole ona makau e anu ko kona hale,
No ka mea, pau ko kona hale i ke komo kapa ulaula.
Hana oia i na kapa haalii nona iho.
O ke kilika a me ka mea ulaula, oia kona kahiko ana.
Ua ikeia kana kane ma na ipuka,
I kona noho pu ana me na lunakahiko o ka aina.
Hana oia i ka lole olona maikai a kuai aku,
Haawi oia i na kaei i ka poe kalepa.
O ka ikaika, a o ka hanohao, oia kona kahiko ana,
E hauoli oia i ka manawa mahope aku.
Oaka oia i kona waha ma ka naauao,
A o ke aloha oia ke kanawai o kona alelo.
Kiai oia i ka hele ana o kona hale,
A o ka ai no ka palaualelo, aole oia e ai iho.
Ala ae kana mau keiki a hoomaikai mai ia ia,
O kana kane hoi, mahalo oia ia ia.
Nui na kaikamahine i hana pono,
A ua oi aku oe mamua o lakou a pau.
He hoopunipuni ke alohaia mai, he mea ole ka maka maikai,
O ka wahine hoi i makau ia Iehova, oia ke hiilaniia.
E haawi aku nana i ka hua o kona mau lima,
O kana mau hana, oia ke hiilani ia ia ma na ipuka.
KA MAKE ANA O KAHUI.
Oahu, Puawaina, Okatoba 7, 1837.
Ka make ana o Kahui i ka pukuniahi i ka makahiki o ka Haku 1837. A i ke ono o ka la Okatoba, olelo laua me Kealoha, penei ka laua olelo ana, "Kakahiaka paina pu."
Ae mai la o Kealoha. I mai la Kahui, "Hele no kaua a ma ka waha o ka pu. Kuku kaua malaila. Kukulu mai kekahi mahope, lele aku kaua he mau poka loloa, nana mai o lalo ia kaua e lele aku ana a ku i ka manuwa."
Oia ka laua olelo ana ma ka hale o Kaiama, i ke ono o ka la Okatoba. A i ke ahiahi, olelo aku o Kapaakea i ua kanaka la e kii i ka lio i Manoa, kii aku la ua kanaka la i ka lio a loaa, a i ka hiku o ka la hoomakaukau o Keohokalole e holo ma Waikiki, hana iho la o Kapaakea i ka noho a paa a pau ka aina kakahiaka a liuliu iki iho, ee ae la ia iluna o ka lio me na hoa holo lio. Hea aku la o Keohokalole ia Kahui, Kainoa hoi o kakou ke hele. Hoole mai kela, I mai kela, "E hele ana au i ke kipu.
I mai o Keohokalole, " Owai ka mea nana e hana ko maua mau lio; aole e paa ia maua ke hana, he mau wahine maua, a i moku aku aole e loaa ia maua. Aole i ae mai ua kanaka la. Aole no hoi o Keohokalole i ae aku, a i ko lakou nana ana aku e pii ana kela i Puawaina, alaila hea aku la ia i kekahi kanaka hou e hele pu me lakou. Ae mai la kela. A i kona hele ana mai, molowa kana hele ana mai. Pii wikiwiki aku la o Kahui a hiki iluna, ninau aku la ia i kekahi kanaka, Ua piha keia po? I mai la kela kanaka, "Ua piha.'' Lawe mai la ke kanaka i ka pauda. Ninau aku la o Namaile, He pauda aha ia, ua pau ka haawina he iwakalua kumamakahi. Koi ikaika mai la kekahi kanaka. I mai la Namaile, Ua hilahila loa a'u i keia ki ana.
I hou mai la kela, "Na oukou no e lawe aku.'' Kaha aku la ia e lawe, lalau mai la kekahi kanaka, lilo aku la ia ia, lawe aku la ia a waiho ma hope o ka pu, e noho ana o Kapaakea iluna o ka pu; lalau aku la o Kahui i ka owili pauda, hahao aku la; pahu aku la i ka laau; ku ae la o Kapaakea iluna a lehai aku la ilalo i ka lepo, i kona lehai koke ana, ekolu pahu ana i ka pauda iloko: o ke kani mai la no ia. Lele mai la ua kanaka la, kaa mai la i ka pali, kukehu o ka lepo i ke kaa ana mai a haule i kahawai. Holo mai la na kanaka ilalo i kahawai; kii mai la ia ia. Ku iho la o Kapaakea me ka maka poniuniu a me ka lohe ole o kona pepeiao i ka hihio ana o ka makani o kapuahi o ka pu. nolaila aole ona lohe i ka walaau a na kanaka. Ku iho la ia, a pau ka maka poniuniu manao aku la ia i ka make o ke kanaka; kii aku la ia i ua kanaka la e hapai mai iluna. I ko lakou nana ana aku ua pepe loa ia, eha naha ma kona poo, aohe maka, aohe ihu, aohe papaniho maluna, ua like pu ia wahi, ua nalowale loa kona mau manamana lima, aka he wahi hanu iki no kona i koe. A hiki i ka hale, holo aku la o kauka ma, a hiki iluna nana iho la o kauka ma, aole e ola, ua make no ia. Na KUAANA.
NO NA MOKU.
HOLO MAI.
Sep. 1. Rasselas, Carter, mai Kamtschatka, 24 la.
3, Honolulu, Rogers, San Diego, 18 la.
13, Unity, Hart, Ascension 73 la.
21, Elizabeth, Bowles, no Ladana, 36 mau mal. 1250 bar. aila.
28, Persia, Almy N. Bedefoda, 33, 1800,
" H. B. M. S. Imogene, H. W. Bruce, Esq. mai Valeparaiso mai 50 mau la.
" Princess Louise, Rodbertus, Callao, 35 la.
Oct. 1. Howard Worth, Nanetuketa, 24, 2400
3, Clementine, Benson, Christmas Is. 13 la.
HOLO AKU.
Oct 3. Princess Louise, i Kanetona.
4. Rasselas, Carter, i Kalifonia.
MARE.
Ua mareia Sep. 27, e Tineka, Naili me Kanui. Nuanu me Kaula.
Oct. 4. Puali me Kamakaku.
Kaneeleele me Kaae.