Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 7, 30 August 1837 — Page 26
26 KUMU HAWAII. (AUGATE,
ma Lanai, i keia manawa i hala aku nei. Oluolu ko makou naau i ka ikaika o kekahi poe kamalii ma ke ao palapala; a kanaka makua lakou aole paha lakou e naaupo.
Na'u na BALUINA.
KANAWAI NO NA KAMALII.
KOLOA, Kauai, Mei 17, 1837.
Eia ko'u manao no ke kumu Hawaii no ka haalele honua o na haumana kamalii i ke kula nolaila manao iho la au i ka mea e mau ai ko lakou noho paa ana ma ke kula; penei ka'u noonoo ana, e kau i kanawai no na kamalii; e like me ke kanawai o na makua i paiia ai; no ko lakou aua i na keiki: pela hoi ke kanawai o na keiki: no ka mea, ua hooko na makua i ke kanawai o na keiki koe. Penei ke kanawai au i noonoo ai no na kamalii o ke keiki i komo i ke kula a haalele honua wale iho no i ke kula, aole i loaa kona hihia, no kona molowa wale iho no, aole hele iki mai i ke kula, e pili ia i ke kanawai; a e hooukuia oia; e like me ko na makua hoouku ana, no ka mea ua maopopo ka malama ole o na keiki i ke kula, ua noho wale no lakou me ka hele ole mai i ke kula, i na malama elua, a ekolu; noho me ka manao aole e hoi hou mai i ke kula. O keia poe hele ole mai i ke kula la ea, e pili ia i ke kanawai no ka mea, ua nui na keiki i haalele wale iho no ma keia kula kamalii, aole i hewa, nolaila ikaika manao e kau i kanawai, ina aole e hanaia pela o pau loa ka haumana i ka haalele i ke kula. Nolaila manao au e kau i kanawai. Ina e ae kakou e kau i kanawai, alaila pono; no ka mea ua lohe iki no au i ka olelo a ke kahi poe haumana. Penei ka olelo ana "Mai ao kakou a ike, o lilo auanei kakou i Lahainaluna.'' Pela i olelo ai kekahi mau haumana, nolaila ea, o ke kau o ke kanawai ka pono, a e pai ma Ke Kumu Hawaii, ina e ae kakou i keia kanawai, olelo aku oukou i na'lii.
Na IAKOBA KAANAANA.
KANAWAI VIII.
Mai aihue oe.
Heaha ke ano o ka aihue?
Ina i lawe wale kekahi i ka waiwai o hai, ina ua aihue oia.
1 Ina i lawe wale ke kanaka i ka ke alii waiwai ua aihue oia; ina i lawe wale ke alii i ka ke kanaka waiwai, me ka maopopo ole ma ke kanawai, ina ua aihue oia.
2 Ina i haule kekahi waiwai ma ke alanui, a loaa i ka mea e ua waiwai la,
a huna oia ia mea, ina ua pili kana hana ma ka aihue.
3 O ka mea molowa palaualelo, a hoopili mea ai ia hoi, aole nae molowa i na hana e pono ai, ua pili kana hana ma ka aihue. No ka mea ua lawe wale oia i ka waiwai o hai.
4 O ka pili waiwai, he hana aihue ia. O ka mea piliwaiwai ua makemake oia e lawewale i ka waiwai o hai.
5 O ka alunu, he aihue ia.Ina i manao kekahi mea aina, konohiki paha, mea e paha e hooweliweli aku ia hai a e lawe wale i kona waiwai, ua aihue oia.
6 O ka hoopii inaina wale i kekahi i kekahi, he mea aihue ia.
Ina i hoopii kekahi i kekahi ma ke kanawai a hooilo i kekahi mau la i ka hookolokolo ana me ka inaina wale aku, ua lawe oia i ka manawa o hai, a he waiwai ka manawa, no ia mea ua like kana hana ana me ka aihue.
7 O ka hoopai wale aku no ka inaina i kekahi i kekahi, he mea aihue ia.
O ka mea hoopai inaina wale aku ia hai, ua aihue oia i ka manawa i ka waiwai paha o hai, a ua hooluhi aku oia i ka mea hewa ole.
8 O ka mea makemake e hoopanee, a hookaa ole aku i ka aie, ua pili kana hana me ka aihue.
9 O ka hoonui aku i ka aie, i mea e nui ai ka uhauha, he mea aihue ia.
10 O ke alii puni kaua, a kaua aku me ka manao e hookaulana i kona inoa, lilo oia i kanaka aihue, a e hoopili ke Akua i ke kanawai aihue ia ia. Pehea Bonepate aole anei he kanaka aihue ia?
11 O ka poe kokua aku mahope o ua mau hewa la ua lilo lakou a pau i poe aihue.
Pehea ka hope o ka poe aihue?
Aole lakou e komo maloko o ka lani.
E nana i ka Luka 12:33. E waiho i ka waiwai ma ka lani,--"kahi hiki ole ia e ka aihue."
1 Kor. 6: 9, 10, "Aole anei oukou i ike aole e loaa ke aupuni o ka lani i ka poe hewa---aole ka poe aihue?"
Eia kekahi mau mea aneane like me ka aihue, aole nae he aihue i ko ke Akua manao.
Ina i pii iuka kekahi kanaka me kana ai e kua laau, a i kona imi ana i ka laau, poina ia ia ke ala, a hele hewa ia: a pololi ma ke kuahiwi i na la elua ekolu paha; a mahope loaa ia ia na maia i kanuia e ka mea e; aole akaka ia ia ka mea nana i mahi, aole kanaka malaila i noi ai i na maia, ua pono ia ia e lalau a e ai i ua mau maia la, no kona pololi a no ka hiki ole ia ia e nonoi aku. Eia ka olelo hemolele, (Solomona 6: 30.) "Aole i hoowahawahaia ka aihue i kona aihue ana, ina he mea ia e maona ai kona pololi.''
Pehea hoi ka hana ana a na haumana a Iesu, ua aihue anei lakou i ka ohi ana i ka palaoa o hai, ma ka la Sabati. a e ai ana me ka noi ole aku ia ia? Aole o Iesu i hoohewa ia lakou malaila.
Luka 6:1—4.
Pehea ka lawe hewa ana o kekahi i ka waiwai o hai, he aihue anei ia? Aole. Ina i hooponopono koke ka mea nana i lawe hewa i ka waiwai o hai i ua hewa la a ike ia, aole e pili iki ka hewa ia ia, no ia mea.
No ka mea eia ka aihue i ko ke Akua manao, o ka makemake e loaa wale mai ka waiwai o hai.
Ma ia makemake ka pili ana o ka aihue, a ma ia mea wale no. J. S. E.
KE KUMU HAWAII.
WENEDE, AUGATE 30, 1837.
HOLO ANA O NA HOAHANAU.
Holo aku la i ko lakou wahi i noho ai o Aneru, o Belita, o Bele, a me Madona me ko lakou mau wahine me na kamalii. Holo aku la L. G. Kemita i Lahainaluna Holo aku no hoi Daimana ma a me Kasela ma i Hawaii e makaikai. O Peru, oia ka moku, o Kilama ke alii.
HONOLULU, Augate 20, 1837.
E Nana, auhea oe. He hewa ko'u, no ka mea, ua loaa ia'u i ka wa mamua kau palapala eono, a waihoia ma ka pahu, a poina loa ia'u. I keia kakahiaka, e huli ana au malaila a ike au i kau mau olelo. Ea, e Nana, e kala oe i ko'u poina hewa, a e kokua hou mai i ka manao no Ke Kumu Hawaii. T.
HELU 1.
WAIPIO, Hawaii, Sep. 1, 1836.
Auhea oe e Tineka. Eia mai keia mau palapala hoike i ke ano o na kanaka ma keia mau aina; nau no e haawi aku iloko o Ke Kumu Hawaii: e hoolaha aku no i ike na kanaka ma keia pae aina.
O na inoa kekahi o na haumana kamalii, e pai pu no. Ua pau.
Aia no ia oe.
Aloha oe a me na kamalii.
Na NANA.
HELU 2.
WAIPIO, Hawaii, Augate 29, 1836.
Ke hoike aku nei au i kekahi mea i hanaia ma Waipio nei i ka wa mamua aku nei. Make iho la kekahi kanaka, Kapule kona inoa, he kanaka opiopio