Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 2, 21 June 1837 — Page 7

1837.) KUMU HAWAII. 7

                Ike aku la kekahi wahine, Onoa kona inoa, i aku la ia Keoki, "E holo aku oe; pau na kaikamahine i ke ahi."
                Lohe mai la o Palu iloko o ka hale; holo mai la, e a ana me ke ahi. Ike mai la na mea a pau loa a me kona mau makua. Ua wela loa ia i ke ahi; nui iho la ka uwe me ke aloha ia ia.
                Eia ko'u manao ia oukou e na mea keiki; E malama ia lakou o like me keia kaikamahine, i ko'u nana aku ia ia; nui kona eha ma kona ili. Pela hoi oukou na mea keiki a pau loa. Aloha ko'u naau ia ia i kona wela ana i ke ahi. Na MIKALA KEOKI.
 

KE KUMU HAWAII.
WENEDE, IUNE 21, 1837.

                NO NA KUMU. Ua hoi aku nei ka nui o lakou i ko lakou wahi e noho ai. Eia no lakou aole hiki no ka moku ole, o Tatina, o Foreba, o Laiana, o Napa, o Aneru. Gnlika. Eiakekahi. Ua mai Belita wahine, ua maha iki. Nawaliwali Madona wahine i keia mau la. Oia ke kumu o ko lakou kali ana maanei. Hele aku Mi. Bele ma i Kaneohe e hookipaia e Pareka ma a hiki i ka manawa e holo aku ai ma Hawaii.
                WAIALUA. Ua palapala iho nei Mi. Laka peneia; Ua hookumuia ka hale kula hou i Waiala, he umikumamalua anana ka loa elima anana ka laula. He kula kakaulima kana, he kula helunaau ka Laka wahine.
                LAHAINA. Ua lohe iho nei makou, ua li ma Lahaina mamua aku nei i kekahi pepehi kanaka. Mamuli e hoakaka maopopo ia paha ia mea.
                HALEPAIPALAPALA. E pai ana i keia manawa Ke Kauoha Hou, Ke Kumu Hawaii, Ke Kumu Kamalii, He pepa e hoikeike ai i ka makou ahaolelo, ---a me He palapala no na mea ona.
 

KAILUA, Aperila 24, 1837.

                Eia ko'u manao kupaa ia oe, e ke Kumu Hawaii.
                He manao paipai ko'u i na alii, a me na konohiki, a me na makua o na keiki a pau ma keia pae aina o Hawaii nei. Eia ke kauoha a ke Akua ia lakou ma keia pae aina moana o Pakifika nei. "E aloha aku oe i kou hoalauna e like me oe iho." He mea maikai loa ia kakou ke hoala mai i keia kauoha a Iesu, i ku pono ae iluna, e like me kona makemake iho.
                He mea pono i kela alii, a me keia alii, a me kela konohiki, a me keia konohiki, a me kela makua, a me keia makua haipule, E imi i pono no hai, e like me ke kauoha pono iho. Pela mai ko Iesu manao, a me ko Paulo ia kakou i ka poe haipule a pau. E imi kela mea, a me keia mea o kakou i pono no keia lahuikanaka, me ka ikaika maoli.
                E imi ko waha me ka naau pu i ka pono no hai, i hoonaniia'i, ke Akua e ka poe ike ole ia Iehova. O ka hapai i ke kea o ka Haku, oia no ka poe malama i ka ke Akua mau kauoha a pau loa ma keia ola ana. E imi nui oukou, e na lii, i mea e pono ai na kanaka, a me ka lakou poe keiki ma hope aku o lakou. Oia ka mea e pono ai ko oukou aupuni, a e hookupaa mai ai ke Akua i ke aupuni. I nahaha ole ai ke aupuni o Hawaii nei, ina lilo na lii, a me na kanaka, a me na keiki a lakou i poe naauao, alaila nui loa ka ikaika o ke aupuni, aole e nauweuwe iki. Alaila, lilo kakou i lahuikanaka nui no ka honua nei.
                Ina imi nui kela alii, a me keia alii i mea e oluolu ai kela kanaka, a me keia kanaka, me ka hoomakaukau ole ia lakou, alaila, lilo na kanaka a pau i mea mahalo aku i ke Akua, a me na alii. Alaila, lilo ko lakou aupuni i hookahi. Ina e imi kakou ma ka olelo a ke Akua, oia no ka malamalama no na kanaka a pau. Oia no hoi ka wai e maemae ai ke aupuni. O ka make ana o Iesu ma ke kea, oia ka mea nana e kauo mai na kanaka a pau mamuli o ka naauao, a me ka pono a ke Akua. Ina ua keokeo ka aina i na iwi maloo, a ua ulaula hoi i ke koko, eia ka mea a maemae ai keia pae aina, 'O KO IESU MAKE ANA MA KE KEA."
                Ke hoike aku nei au i ke ano o ko'u manao ia oukou, e na makamaka alii iloko o Iesu. E hoolohe mai oukou a pau loa mai Hawaii, a Kauai.
                Eia ka mua; e kokua mai oukou e na makamaka alii ia makou i na kumu palapala.
                Eia ka lua; e kau mai oukou na alii i kanawai no na kamalii, a me na makua, a me na kumu ao, i malu ai keia oihana a kakou. I loaa mai hoi ia makou ka oluolu.
                Eia ke kolu; e malama pono mai oukou na alii, a me na makua o na keiki ia makou i na kumu ao kamalii. E uku aku ia lakou i ka ai, a me ka ia, a me ke kapa, a me ka hale i mea no lakou e oluolu ai ma keia hana maikai, i loaa ole ia lakou ka molowa ma keia hana.
                Eia ka ha; aole e hiki i na kumu ao ke imi i keia mau mea. No ka mea, ua lilo ko lakou manawa i ke ao aku i na keiki. Aole e hiki ia lakou ke lalau e ae, no ka mea, he ao wale no ka lakou i na keiki i makaukau lakou no ke kula nui.
                Eia ka lima; aole e hiki i na kumu o Amerika ke uku mai i na kumu kanaka maoli i ka waiwai.
                Na oukou wale no e uku i na kumu ao ma keia pae aina. Aole e hiki i kela pae aina ke kokua mai i ka pono o keia aina. E imi no kela aina, a me keia aina o ka honua nei, i pono no lakou iho. E malama no keia aina i ko lakou kanaka iho, a me ka lakou mau keiki, a me ka lakou poe kumu palapala.
No ka mea, ua haawi mai ke Akua i kela aina, a me keia aina i pono no lakou a pau. Nolaila, e imi kela haipule a me keia haipule i pono no na kanaka a pau loa.
                Eia ke ono; o ko Iesu mau makamaka a pau ma keia pae aina. E hana koke lakou me ke aloha i ke Akua. Mai molowa iki oukou i ka hana maikai. O ko ke Akua manao kupaa kela ia oukou ma keia pae aina. Ua nui ka lohe o na kanaka a pau i ka pono. Hookahi wale no mea i koe ia lakou, o ka hana aku i ka maikai.
                Eia ka hiku; e imi kela alii, a me keia alii i pono no kona mau kanaka, a me na wahine, a me na keiki, a me na kumu ao palapala, o kela aina, a me keia aina. O na kumu ao kamalii o keia aina, a me kela aina. He mau kanaka ku i ko wa lakou. Aole lakou e hele i kela hana, a me keia hana o ka honua nei. He ao wale no ka lakou hana i na kamalii i kela la, a me keia la, a hiki wale aku i ka la Sabati.
                Eia ka walu; o na kumu palapala a pau loa mai Hawaii a Kauai. Ua hoolilo ia lakou i mau kanaka imi i ka pono, a me ke aupuni o ke Akua. I mau kanaka kokua i ke aupuni o ke alii nui, a me na alii a pau ma Hawaii nei. Pela ko'u manao paipai ia oukou a pau ma o Iesu Kristo la. Na'u na TOMA HOPU.
 

HILO, PUNAHOA, Aperila 8, 1837.

                Eia ko'u wahi manao ia oukou e ka poe heluhelu ana i ke Kumu Hawaii.
                E heluhelu oukou i keia manao me ka noonoo pono i ka pili ana o keia olelo ia kakou. Ea;
                I ka la 8 o Aperila, hele aku la kekahi kanaka no Hilopaliku mai, i ka wahie i Panaewa, a hiki i Kalimaalaea i Waiakea; alaila, nonoi nui lakou i ke kamaaina i ka niu, ae mai la ke kamaaina o Kalawa kona inoa. Haawi ae la i kekahi hoalauna ona a haawi ae la ka hoalauna nei i kana keiki, e pii ae i ka niu. Ae mai la ke keiki a pii ia i kekahi kumu niu. A pii ae la hoi kekahi kanaka e, o Keanini kona inoa, i kekahi kumu niu e ae, me ka olelo ole ia mai e pii.