Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 19, 15 Pepeluali 1837 — NO KA BIPIKUAPUU. [ARTICLE+ILLUSTRATION]
NO KA BIPIKUAPUU.
Va iike kekahi ano o ka Bi])ikuapmi, ~te ka bif>i maoli. l'a like na.niho a -v.e na iiiiiiuii, a pela no ka hoohialuai i?na, a me ka nau hou ana i ka ai. Ua like ke kiekie o ka Bipikuapuu ine ka hipi katio uiaoli, ua puepue 110 lae ka Hipikuapuu, a ua kauiuaha. I ke kaupauna ana,3,000 pauna kona kaumaha; ua like me na bipi maoli elua. He ahinahina eleele kona oho, ko•ioke loa. Aneane like na helehelena o ka Uipikuapuu, me ko ka :>ipi kane maoli. 0 ka puu nui uta ke kua, niawaena o na poohiwi, oia kahi e like ole ai; a ua loihi no hoi koho oho uia ka ai, a ma ke poo, a lewa no ilalo', nie he umiuiui la. Kakaikahi na holoholona, i hihiu loa ma na helehelena, e like me ka bipikuapuu. Ua ula na maka, me he ahi |a, ua nni kona pepeiaohao, a ua oi, ilalo no kon» poo, nolaila i lewa ai ka <>hoilalo; ao ka puu ma ke kua, oiaka mea e ino ai. Holo hihiu loa ka Bipikuapuu mana nlulaau ma Amerika Aksu; a ua ikeia
600 ma ka papu hookahi. Ua ikeia no hoi lakou ma Europa, a ma Asia. He inea hihiu pono ole ka Bipikuapuu; aole hiki ke hoohana ia ia. Hoowahawahai oia i ka paa; nolaila wawahi no oia i na pa i hanaia, a hele no i kona wahi i makemake ai. Ua hoolaka iki ia kekahi, a alakai aku kona kahu ia ia i ke kaula; a ina i waihoia oia iloko o ka pa, noho malie no, aole nae i hoohanaia. He mea i maikai ka ili o ka Kipikuapuu, i inea aahu i ka manawa anu. Ua ioihi ka oho, a paapu, nolaila, ua mehana loa, a ina hele iwaho ke kanaka i ka manawa hau, o ka ili Bipikuapuu, ka aahu maikai loa, a ua makemake nui ia e na kanaka a pau. Ua ono ka io o ua holoholona nei; a ua ai nui ia, e na Inikini a me ka poe h'ele ma ka ululaau o Amerika Akau. Aole i like na helehelena o .ka Bipikuapuu me ka hupalo. 0 k'a Bipikuapuu, ua puka; no kona mau pepeīaohao, ma ka aoāo o ke poo a ua pokole, a oi. 0 ka bofalo, maluna o ke poo ka puka ana a kona mau pepeiao-
hao; ma ke kumu, kokoke pili, aua kekee loa. He puu nui ko ka Bipikoa« puu, ma na poohiwi, a he loihi kona oho ma ke poo, ame ka ai, O ka bufalo, aole ona puu, aole oho loihi. Ilalo ke po o ka Bipikuapuu, a hihiu ka maka; he mea makau. Iluna ke poo o ka bupalo, me he mea nui la, a ua ino no nne, ika ike ana aku. Aole hiki ka hoolaka i ka Bipikuapuu ā ao aku ia ia ika hana. Aka, o ka b.ufalo, ina paa i ka uuku, e laka loa no ia, a hookauwa maikai mai na ke kanaka. Aole loa hae mai ka Bipikuapuu i ke kanaka, ke hoeha ole ia, aka, ina i eha, alaila hakaka ikaika, a o ka bufalo, ua hae wale; a e hahai wale ia i kela mea, keia mea iloaa ia ia.-La»«a Heuoaii.