Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 17, 18 Ianuali 1837 — Page 67
1837.) KUMU HAWAII 67
ka palapala, Eono hapa o ka la e pono ke hana,---aole; Aole hoi, eono kakahiaka e hana a hiamoe i ke awakea, aole loa pela: aka, "eono la" mai kakahiaka a po, aole hoi i mai ka palapala e hana me ka ikaika, kekahi mau la a hoopalaleha i kekahi; aole pela.
E noonoo kakou e na hoahanau a ia Iehova. E noonoo kakou i keia wahi kauoha; pela paha ka kakou hana e hana nei aole paha. Pomaikai lakou ke hoolohe a malama.
Na ALOHAKANAKA.
HELU 2.
HE MANAO NO KA POE I BAPETISOIA
ILOKO O KA HAKU.
Heaha ke ano o ko kakou hoohiki ana mamuli o Iesu Kristo, abapetisoia ana iloko o kona inoa? Heaha ke ano? He mea ano anei ia? He mea kau wale anei keia inoa?
I keia wa, ua kapaia kakou, o ko Iesu poe. Heaha ke ano o kela kapa ana? Eia ke ano: o kakou, o ko Iesu poe kakou, oia hoi aole kakou e hoole ana i kekahi o kana mau olelo a pau—aole kakou, oia hoi aole kakou e hoole ana i kekahi o kana mau olelo a pau---aole kakou e hoomanaka iki i ka hana i kona makemake a pau. Pehea? pela anei kakou a pau, na hoahanau? Aole pela i kuu manao. Nana aku la au i kahi hoahanau ma keia pae aina, auwe kuu naau.
Eia ka mea i auwe ai ka naau. Noonoo iho la au, "ka inoa ua pau kakou i ka lilo mamuli o Iesu Kristo, a bapetisoia iloko o kona inoa, a ke noho nei kekahi poe hoahanau me ko lakou naaupo kahiko! auwe e lakou! noho no lakou; hele no lakou i na halawai: pule kau wahi no lakou hookano, haaheo! Aole pau ia mau mea. Aka ua kauoha mai ai o Iesu ia kakou a pau e haalele ia mau mea, a ke hoomau nei ka kekahi poe ia mau mea." Kupanaha! E hahai ana ka ekalesia ia Iesu, a ke hana nei lakou i na mea a Iesu i papa mai ai!! O ka makee hanohano, a me ka haaheo, ke mau nei ia mau mea iwaena o na hoahanau o keia pae ana! auwe lakou!! nolaila auwe kuu naau.
Aloha oukou.
Na ALOHAKANAKA.
MAKE.
I ka la Sabati lua o keia malama, o Ianuari ua malamaia ka ahaaina a ka Haku, ma Lahaina nei. Holo mai na hoahanau, mai Lanai mai, i ka ahaaina, a make elua o lakou, i ka holo ana mai. O Maikai ka inoa o ke kane, a o Kanoena ka inoa o kana wahine. Holo mai laua, ma ka po akolu; he la makani ia, a poho laua i ka moana; aole i lohe hou ia: aole i ike hou ia ka waa. Manao laua e hele mai i ka ahaaina ma ka honua; hele e aku paha kela Ianuari 1836, ko laua komo ana i ka ekalesia; i keia Ianuari 1837, komo laua i ka hale o Iesu maluna. Pela ko makou manao. He mau mea i alohia laua: aka, lawe koke aku ke Akua, Auhea oukou, e na hoahanau a pau loa. E noho kakou me ka makaukau. Lahaina, Ian. 1837. Na'u Na BALUINA.
KE KUMU HAWAII.
WENEDE, IANUARI 18, 1837.
E NA MAKUA, auhea oukou? Heaha ke ano o ka oukou keiki? Heaha ko lakou ike? Heaha ka lakou hana?---Ua malama aku anei lakou ia oukou? Ua malama lakou i ka ka Haku mau kauoha? Ua hele lakou i ke kula kamalii? Ua hiki ia lakou ke heluhelu? E na makuakane, a me na makuawahine. Pehea ka oukou keiki? Heaha ka oukou hana ana na lakou? E hoomanao ia Aberahama. E hoomanao i kekahi olelo a Solomona, ke keiki a Davida;---
"E ao aku i ke kamalii i kona aoao,
A elemakule oia, aole ia e huli ae malaila aku."
E hoomanao no hoi i ka Paulo olelo; "Oukou hoi, e na makua, mai hoonaukiuki aku i na keiki a oukou, aka, e alakai ia lakou ma ka hoapono a me ka hoonaauao a ka Haku."
KE KUMU KAMALII. Ua paiia i keia mau la ma Honolulu kekahi pepa hou. Eia kona inoa, "KE KUMU KAMALII." Eia ka pai he umikumamalua pepa i ka makahiki hookahi. Umikumamalua aoao o kela pepa, keia pepa. A puni ka makahiki lilo na pepa he umikumamaha i buke hookahi, 111 aoao.
O ka la mua o kela malama o keia malama ka manawa e pai iho ai.
Eia ke kuai ana; hookahi makahiki, hookahi hapaha ma ke kala---ma ka mea e ae na hapawalu ekolu.
Eia kahi manao hoakaka i ke ano o "KE KUMU KAMALII.
"I ka halawai ana o na kumu misionari i ka malama o Iune iho nei; holo like ka manao o makou e paiia keia pepa i ka la mua o kela malama o keia malama, a e kapaia'ku o "Ke Kumu Kamalii,'' i mea na lakou e heluhelu iho ai.
Maloko o keia pepa e paiia ka mooolelo no na kanaka kahiko ma ka Palapala Hemolele, na mooolelo na ko Hawaii nei poe alii kahiko, a no na kanaka kaulana o kela aina, keia aina no ko ke Akua kanawai a me na kamalii ke ao aku.
Eia ko makou manao ia oukou, e na kamalii a pau o keia pae aina. Ke paipai aku nei makou i ko oukou mau naau, e imi i ka pono o ke Akua mai ka lani mai. Nolaila makou e hoolaha aku nei i keia pepa, i heluhelu oukou a i ao hoi i na mea e pono ai ka manao a me ka hana ana a oukou i ko oukou wa kamalii.
He mea hana nui keia a makou e hana nei, i mea hoonaauao ai ia oukou ma na hana o ka pono. Aka, ina e ike makou ia oukou e huli mai ana ma ka pono o ke Akua, i ko oukou wa opiopio, alaila no e ko io ko makou makemake, a me ko ke Akua ia oukou, nona kakou nei a pau loa."
MAKE
I ka la 28 o Iulai, ma kela makahiki, 1836, make aku la David B. Laimana, ma Lahaina. O ke keiki hiapo ia na Mi Laimana ma no Hilo. Ekolu kona mau makahiki a me kekahi mau malama keu, a make ia. Holo pu mai lakou me na keiki elua a laua, ma Honolulu, i ka ahaolelo o na kumu, a loaa ka mai i keia keiki malaila. He hi ka mai a me ka luai. He anahulu paha kona mai ana malaila; alaila manao lakou, ua maha iki, a hoomakaukau e holo ma Hilo. Aka, mahuahua loa kona mai ma ka moana. Nolaila haalele lakou i ka moku ma Lahaina, a noho mauka. Aole liuliu malaila, a akaka maloko o kona poo kekahi mai ikaika. Hooikaika pu makou e lapaau ia ia. Ua maha iki i kekahi manawa, i ka lapaau ana; aka, manao ke Akua e lawe aku ia ia; a hiki ole ia makou ke hoola i kona mai. Ehaeha loa ka naau o na makua, i ka mai a me ka make ana o keia keiki; no ka mea, o ka laua makahiapo no ia. Ua loaa kahi naauao ia ia. Ua ao aku laua ia ia e pule i ke Akua: a ua hoomaka iki oia i kana ao ana i ka palapala. Aka, aole laua i ue ia ia, me he mau mea manao lana ole la. Manao iho la laua, e hiki i ke Akua ke hoomakaukau ia ia no ka noho pomaikai ana iloko o ko Iesu aupuni. Hoomanao laua i kahi olelo a ke Akua, "E noi, a e haawi ia mai;'' a nonoi pinepine aku laua i ke Akua e homai i naau hou, i naau maemae no ke