Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 11, 25 May 1836 — NO KO HONUAULA. [ARTICLE]
NO KO HONUAULA.
llonuaula, 1836. Ina i puhi ke kanaka ilihune i ka baka, a wela kona hale i ke ahi. Lilo aku kona mau wahi welu i ke ahi. Mihi iho la laua me kana wahine ika moe wale. Oia mihi ana i ka moe wale, aole inaina aku i ka baka, i ka mea nana i hooilihune mai laua; lalau aku la no ka lima i kaipu baka, a puhi no, aole haalele. Ua oi aku ke kanu baka o Honuaula mamua o na aina o Maui nei a pau. Kanuno na konohiki, kanu no na lopa. Ke uhuki nei no na kumu i ka baka, aole e p«u, ua nui loa. Ei» ke ano o ka nui ana. Ua olelo
l»k<Mk he aaaa waiw^.--Oa mana«ivQ na konohiki he mea ole ke kanawai puhi balca. Ke hookokikoloia nei na konohiki. Hui no o ka maaao meka makaainana. —0 koonei iho nei enemi nui ka baka. Ua ku e na kanaka o keia aina. Ua haalele ka pono a ke Akua. j Eia kekahi. Ua moiowa keia poe kumu ma Honuaula nei. Eia ka mea i akaka ai. Aole hoomalu ia lakou iho, i ka wa i kani ai ka pu, a hele no lakoumeka walaau iToko o ke kula; kamailio nui ao ma ko lakou makamake. Nana mai no na haumana a hana pu no na haumana. Aole hopohopo mal. Noho iho ke kumu ma kona wahi e no* ho ai, he wahi papa laau, eono kapuai ka loa, hookahi kapuai ka laula; o kona nua wawae e paa ai. Eiua mau pohaku ma kela aoao ma keia aoao. I. Naleipuleho. Kaneohe, Aperiia 12, 1836. Eia kekahi mea hoakaka aku. Ua wela kekahi hale ma Kaneohe nei i ka ia 10 o keia malama, ka la Sabati ia. Ua pau ka pule mua, e olelo ana o Paleka i ka olelo a ke Akua, loaua, 24: 15, ikea mai la ka lapalapa o ka hale wela. Eia kekahi, olelo aku la ke kane i kana wahine, U E hele kaua i ka pule. Olelo aku la ua wahine la, <4 He nalulu ko'u." Hele aku la kana kane i ka pule, kii mai la ka wahine i ke ahi baka, a ioaa hoi aku la a ka hale, aole nae i puhi. Nana aku la i na wahine hele a ine na kanaka, hoi aku la iloko o ka hale,a ma ka ipuka moe iho la, a pupuhi i ka baka a moe iho la ua wahine la, ° Palaau kona inoa. Hiamoe loa iho la. Aole i kinai i ke ahi baka ona. Puka mai la kekahi wahine mai 1010, olelo aku la i kekahi keiki uuku, pau ka hale i ke ahi, pau ka hale i ke ahiPuka mai la ua keiki Ia a hiki i ka hale i pau i ke ahi. Hea aku la ke keiki, U E Palaau, pau oe i ke ahi." Aole ala iki. Kahea hou aku la "E Palaau,pau oe i ke ahi." Aole ala iki. E pulolu ana ua wahine Ia i ke kapa, aole ala iki i ke kahea a ke keiki. Lalau aku la ua keiki la, huki mai la i kona kapa, o ka moeno kau i pau oe i ke ahi. Ala ae la ua wahine la, lalau aku la i ka huewai i ke kolo lilo ana o ka uahi ma ka puka, aole nae i manao ua pau ka hale i ke ahi no ka hiamoe, puka aku la i wa,ho nana ae la, ua pau ka hale i ke ahi, ua hala )oa i kaupaku. Eia na mea i pau i ke ahi baka iloko o ua hale la, o na ipu, o ke hua hamoula, o ka paakai, o ka palapala, a
o k» lole,ka ap* kekAl, pa» inka hale a ka wmlwal oloko. " Eia kekahi, e na ankaiMka, ua ike kakou i ke ano o ka baka, he lalau wale; he arhue i ko hai ipu baka, ha pakike o ke kane i kana wahine, wela ka hale a pa« ka waiwai i ke ahi haka. E haaiele kakou a pau loa i ke baka. Na'u na Kvmvhohi;a. HALBrAirALAPALA, HoKOLULe. Ua paiia, "Na Hinm Hawaii," Mei 20, 1898.