Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 10, 11 Mei 1836 — Page 38

38 KUMU HAWAII. (MEI,

O KA HOOLE RAMA.

                E au alii hoi a pau ma ke kino, Ua hoonohoia oukou i mau luna alakai i na kanaka a pau o keia pae moku a pau ma ka pono, a ma ka maikai hoi a me ka oluolu a me ka maluhia o ka noho ana o na mea a pau, wale hoi ma ka hewa.
                E hoolohe maikai mai paha oukou, i ke kumu o ko'u manao e hoakaka maikai aku no hoi i mua o oukou me ke aloha. O ka rama e ona mai nei na kanaka he nui hoi, aole e hoikeia a e hanaia a e waihoia ma keia pae moku puni a pau o keia moana; aole no hoi ma kekahi moku puni o keia pae aina, aole no ma kekahi aina, aole no hoi ma kekahi kulanakauhale, aole no hoi ma kekahi hale e hanaia'i keia mea, no ka mea, ua maopopo maoli no hoi ka hewa o keia mea o ka rama, no keia mea ua ike aku hoi ko'u mau maka i kekahi malihini ke haole oia, ua make loa e moe ana i lalo ke alo aohe ona kapa, ma kapa kahakai e kokoke ana ma ka hale kuai o kanikela; e oleloia o ka rama kona mea i make ai i ka makahiki no i hala aku nei. A he nui no hoi na malihini e palena i na makahiki i hala aku mamua o keia makahiki aku nei, a no keia mea no hoi e manaoia mai ai kakou e na malihini he poe kamaaina aloha ole kakou.
                Aole hoi ma ka lakou i ana mai pela e wiwo ai kakou, aka ma ko kakou ike io ana no i ka hewa o keia mea o ka rama, no ka mea, ua make mai kekahi poe no ka rama, ua pepehiia kekahi a make loa no ka rama, ua hakaka kekahi poe a paa i ka hao i keia mau makahiki no ka rama, ua haunaele ke aupuni i ka makahiki o ka Haku 1834, no ka rama, ua haule ilalo kekahi mau ohua o ke Akua i kela makahiki no ka rama, a i ka la 20 o Aperila nei ua waiwaiae ka lohe ana o ko na aina e i ka hana hewa ana i kela makahiki no ka rama, a ua aie kekahi no ka rama, au moekolohe kekahi no ka rama, a ua hehi hoi kekahi i ka la Sabati no ka rama.
                Ke manao nei hoi au, aohe hoi he hana hoopono ka keia mea i ke aupuni, he hooku e wale i ka pono, nolaila hoi ina he pono ia oukou keia olelo, e kipaku aku kakou i keia a kaawale loa mai o kakou aku la. Ina e i mai paha kekahi penei ia kakou a, he tausani ka'u a he hanere paha e haawi aku au ia oe no ka makahiki hookahi, e ae mai hoi oe ia'u e ku ko'u hale kuai rama i keia makahiki i kela makahiki, a i keia malama kela malama paha ma keia pae aina, aia hoi ma ka olelo ana keia mea a ka poe hoolimalima.
                A o keia mea i ukuia mai a lawe kakou o ka ae aku la no ia o kakou, alaila ulu no keia hewa i kela makahiki keia makahiki, a pau na kanaka a me na keiki a kakou a pau i ka hana hewa io i ko aupuni, nalo ka malamalama a make na kanaka i ko lakou hewa. A o ka uku a kakou i lawe mai ai, oia no kekahi ano o ke kipa paha e hewa'i ka mea pono.
                He pohaku hoohihia no hoi keia i ke aupuni a me na kanaka a me na malihini, he pohaku e kuaia'i na kanaka na wahine na kamalii a me na 'lii hoi, ua mahuahua na koko i kahe ma keia kulanakauhale no ka rama.
                A ina e hoomaikai mau aku no kakou i keia hana hewa i ikeia, aole hoi kakou e kinai koke i keia hewa a pio koke, eia kuu manao, e kahe mau ana no na koko o na kanaka ma keia pae moku puni o Hawaii nei, a o keia koko kela koko e kahe ana, e ili mai ana ia mau mea maluna o ko kakou mau poo iho, no ka mea, aia maloko o na hale kuai rama he lehuleu na koko e kahe ana i kela la i keia la.
                E au alii a pau ma ke kino, o ko oukou aloha keia i na kanaka a pau ke kiola oukou i keia ino mai ko kakou pae aina aku nei, aole hoi oukou e lawe i ke kipe no keia mea ino mai ma ko oukou poholima, he waiwai ino aohe pili pono o keia waiwai ma ko oukou kino, no ka mea, aole oukou he poe ilihune, aka he poe waiwai no e noho hanohano ana i keia makahiki kela makahiki, na ka poe ilihune naaupo keia a me ka poe puniwaiwai na naaupo, aole hoi oukou e komo maloko o ka lakou nei oihana no ka mea, he poe oukou e hoopai pono ana i na kanaka no ko lakou hewa a me ko lakou pono.
                E ke 'lii Kauikeaouli, ina he maopopo ia oe keia manao aia no ia oe, no ka mea, aole keia manao e hooku e ana i ko aupuni ke manao maopopo ae e kipaku koke aku i ka rama mai ko kakou aupuni aku nei, no ka mea, maluna oe o ka pono a pau o ke aupuni he makamaka hoi no ka pono a pau, e hoopai pono ana i ka hewa i mea e pono ai ke aupuni.
                E kinai kakou i kela hewa keia hewa e ulu ana i waena o kou malama aupuni ana e Ke'lii, elike me keia hewa io o ulu nei ua maopopo, no ka mea, na ke Akua oukou a pau i hoonoho mai maluna o na lahuikanaka e alakai ia lakou ma ka pono e like me kona makemake.
                E ola Ke'lii a me na'lii ma ka pono o Iesu. Na'u na IOANE Ii e hoike aloha ana i na'lii no kekahi hewa e ulu ana, e ake ana hoi e pio.
 

HE WAHI OLELO POKOLE A KEKAHI KANAKA PONO NO KONA MAKUWAHINE, A NO KONA IHO NO HOI.

                "I kuu wa uuku, olelo mai ko'u makuwahine ia'u, E kukuli iho ma kona aoao, a kau mai no ia i kona lima maluna o kuu poo, i kona manawa i pule ai. Pela no ia i hana mau ai i kona wa e ola ana. Mamua o kuu naauao ana, make iho la ko'u makuwahine. Aole au i ike maopopo i ke ano pono o ko'u makuwahine, no ka mea, ua uuku au ia manawa. Aole i akaka ia'u kana mau mea i hana mai ai ia'u, a me kana pule. A hele no au mamuli o kuu manao; a hana like no au me na kamalii e ae. Ulu mai no na manao hewa, a me na kuko hewa maloko o kuu naau; aka hoohikileleia mai la au i kekahi manawa, a! me he aha la, e kau mai ana ua lima oluolu la ma kuu poo. Pela no wau i kuu wa kamalii, aole au i lilo loa i ka hewa aole hoi au i hoopoina i ka hana a ko'u makuwahine i hana mai ai ia'u mamua o kona make ana. A nui au, hele aku no au i na aina e, kahi o na hoowalewale he nui loa a kokoke lilo au i ka hewa, a i na mea lealea o keia ao, puiwa mai la no au, no ka mea, me he mea oiaio, e kau mai ana leia mai la au ilaila. Like me ke kau ana o ko'u makuwahine i kona lima ma kuu poo i ko'u wa uuku, a pule aku i ko Akua, pela no i ko'u wa kanaka makua ma kuu manao ana Me he lima maoli la e kaomi oluolu iho ana maluna o kuu poo; a me he leo maoli la kekahi maloko o ko'u naau, e ao papa mai ana ia'u, E ka'u keiki e, "mai hana oe i keia mea ino, a hana hewa ia Iehova.'' A o ua leo la, aole au e hiki ke hookuli; malaila pakele iho la au, aole i ae aku mamuli o ka hewa."
                E na makuwahine i Hawaii nei, pehea oukou? Pela anei ka oukou hana ana i ka oukou kamalii! A i ole oukou e hana like i ka oukou poe keiki, me ka mea a kela makuwahine i hana'i i kana keiki, aohe pono ka oukou hana ana. E make pu auanei oukou me ka oukou kamalii. E noonoo pono oukou, a e malama pono hoi oukou mau keiki. E pule nui oukou ia Iehova no lakou, i pakele lakou i ka hewa a me ka make, a ola pu lakou, me na kamalii pono o na aina e a pau, iloko o ke aupuni o ke Akua.
A. T.

NO NA KAMALII.
O DANIELA A ME NA LIONA

                Owai ia kanaka!
                O Daniela iloko o ka lua liona.
                Ua kiolaia oia i ka lua no kana pule ana i ke Akua.