Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 21, 14 October 1835 — NO KO KAUAI. [ARTICLE]

NO KO KAUAI.

Waioli, Sep. 15, 1835 Aloha oe e Tineka. Ua loaa ia ma-

Ipb m KMai nei t man mea e h*uoli ai ka naaa a i meā hoi . e kaumaha •i. Ke hauoK uei makou i ka tadī ana • na kanaka t ka pono ma Kauai nel a puni. JM waie ka poe e hal ana mai penei; "Ek no nakou ma ka wawae 0 lemi, maanei e noho at a wailuaa ke kino." Aote paha he olaio lakou nau; kuhi hewa kekahi; hookamani iahi. Eia ke knmu o*-ko lakou kuhi hewa r U IKE OLK I KB ANO O KO KE AKUA KAMAWAI. Ua hoolei aku la, paha, lakou i na hewa maopopo ke kino, aole o lakou hoomana kii, aole lakou pepehi kanaka r aole moekolohe, aole ona, aole aihue, ,aole olelo wahahee, hoapono mai lakou ia lakou iho; nianao iho la, "Kc malama nei makou i ka ke Akua mau kauoha." Aole nae lakou i ike, ua pili ke kanawai i ko ka naau, e like me kona pili ana i ko ke kino. Paapu no ko lakou naau i ke kuko hewa, i ka huhu, i ka inaina, a me na mea haumia he nui wale. Aole lakou manao, he hihia keia. Nolaila ke i iho nei lakou 1 ko lakou naau, "He mahi, he malu." Aole nae he malu; no ka mea i ka wa e olelo ai lakou, He pomaikai, he malu, alaila, loohia koke iakou e ka make : aole hoi lakoa e pakele. Aka ke hookohokoho mai kekahi me he poe oiaio la. Kll no ka lakou olelo i ka inihi. Kaumaha ka naau i ka hewa oloko, nolaila hea mai Ia lakou e like me Paulo, "Auwe! he kanaka poino wau! na wai au e hoopakele ae i ke kino o keia make?" Akoakoa lehulehu no na kanaka ma kahi,e haiia'ku aika olelo a ke Akua. Piha no ka hale pule i ka halawai wanaao, piha no hoi i ka la Sabali. Pomaikai no ka poe, ka i hoolohe pono a huli io ia lesu. N0 KA MAKE ANA 0 KAIU^ Kaumaha no hoi makou, no ka mea» ua kailiia'ku kekahi hoahanau o kakou, o Simeona Kaiu kona inoa. I ka wa e ahaolelo ai kakou hele aku la Simeona laua me kana wahine, me Debora, e noho ma Wailua, e kuhikuhi aku i na kanaka malaila i ke ola. Kukulu iho Ia i halepule. Ua iini laua i kumu no ia wahi, a ua Inna ka manao e loaa, nolaUa kukulu laua i hale noho no ke Kumu a laua e kuko nui ai. A hoi mai makou,aolei loaaia mai kekunmi; alaila ua paa ka manao o laua e noho mau ma Wailua, e ao aku i na kanaka ma ka pono. Huli nui o Simeona i ka palapala hemolele, a noonoo ma ke ano i hiki ai ia ia ke ao pono aku i na kanaka ma ka oiaio. , Noho no malaila, me ka hooikaika, a hiki i la 10 o Bepatemaba nei, a po iho

hiki maikamaiia Simeona; pih«pil» mai ka opa, holoi Iho la i ke kai, a m*ha, komo ka oi, ahiamoe, A, aumoe,i ac i kana wahine, "E iomilomi mai ikoHi maa lima." LomHomi iho !*, a ohiolu, hiamoe hou. A, wwiaao, kunu a kuha aku i ke koko, a luai koko, aole nae he n U i. Ninau mai lao Debora, "Heaha keia mea ulaula?" I aku la Simeona, "He koko, a pomaikai au ilaila, no ka mea, ua luai pinepine au i ke koko mai ko'u wa kamalii a hiki i keia manawa, a ia'u i luai i ke koko, o ka maha koke no ia. " I mai la Debora, u Aole kaua ike pono." Alaila, pa mai la o Simeona i kona lima i kona umauma, i kai ana'e "Eha! e neenee aku," haule ma kahi moe, a make loa iho la. Debora laua Kamualii wale no me ia, ia manawa. Ua pau pu na kanaka o laua i ka hiamoe. Kii aku la o Kamualii ia Haupo, a hele mai oia, ua maopopo, aole hanu, ua makeloa. Aole akaka ka mai, ke kumu 0 kona make, ua moku paha kekahi aa maloko, a nolaila paha kona make ana. lie oiaio ka lesu i i mai ai, "Aole oukou e ike i ka wa e hiki mai ai ka Ilaku, i ke ahiahi paha, i ke aumoe-paha, a i ke kani.ana o ka moa, a i ke kakahiaka."i l'a kailiia'ku o Simeona i ka hora ana e nmnao ole ai. Aka, ua noho oia ;nej ka makaukau. Ua lawe pu oia i ka aila iloko o kona ipu kukui, nolaila ua helepoinnikai. Pomaikai ka poemak , ke make iloko o ka Ilaku, ma keia hope aku, e hoomaha lukou i ko lakou luhi, a ke hahai nei no hoi ka lakou hana ana niahope o lakou. Hoouna koke mai ō Dcbora i kekahi elele e hoike inai ia'u, a hoouna no hoi 1 kekahi i Koloa, a i Waiinea. ilolo koke aku la au, a hiki i Wailua, i ke ahiahi i ka lima o ka hora. Uwe iho la i kanana'ku i ke kupapau oko'u hoahanau. I ;i lilo kekahi kannka nui o ko Hawaii nei. Ua nalo kekahi hoalawehana maloko o.keia Kihapai a ka Ilaku. Auhea ka pani o keia hakahaka? Ua ae mai no o Debora, he pono i ke Akua ke hoonele inai ia ia. i ka i nna mai, e like me loba, "Na leh »va no i haawi mai, nana no i lawe, e hooalohalohaia ka inoa o lehova." I ka 7 o ka hora hiki mni Mika (lu!i--ka. Aole hiki ia MikaWini ke he!e mai 'io ka mai o kana wahine. A i ka la Satude ahiahi, ua nalo oia ' H, ko o ka lua kupapau nia Wailua. Aole kakou ike nraka hou ia ia. hoomanao kakou, aole e hiki wale mai keia; na ke Akua no. A, ke kahea mai oia ia kakou, penei, u O oukou hoi kekahi auanei, nolaila, e hoomakaukan e halawni pu me ko oukou Akua.'' E hana koke kakou i ko kakou mea e hana aku ai, no ka mea, aole loa

lAkmi i Htei ka ia «|»opo; M ka mn, heaha ko kakou ola? He mdtnr no ia i pua iki ae, alaila oa nak> ia. Na*u na kon kaikaina. W. P. A.