Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 15, 22 July 1835 — MAKE. [ARTICLE]

MAKE.

Make maßoscfona, Amerika. o Rev. Keniamina B. Wisena, ka- lunamisionari, i ka malama o Feberuari iho nei. 0 ke kolu keia o na lunamisionari i make i neia mau makahiki. 0 Mr. k,vati mua, mahope o Mr. Korenelio, a

q keia • Mr. Wiaena. He awi kooi %og| mii i make 'ii. I ka wa. i holo «i.ai hai» poe kuma hoa i pae nM nei/eaoko aai ki me ke oU. A U» mai Uhoo elaa malatna,.loaa ia ia km mai, aole Huliu a make no ia. I ka makahiki 1821, ua hoonohoia oia ke kahuna o kekahi ekaleeia ma Boaetona. A mahope iho o ka make ana o Mr. Koraneho, ua hoonohoia oia he lunamiaionari. Elua paha makahiki a me ka Hapa o kona noho lunaana, a lawe ae la kMia Haku ia ia e noho pu me ia. Aoie ia e heie hou mai io kakou nei ma k& honua, aka, o kakou ke heie aku io na la, ilaila e ike ai ia ia. I kona wa e ola aoa, ua nui kona ikaika no ke aupuni o ke Akua, i ikeia kana olelo ma na aina a pau o keia ao. Aole paha e loaa koke ka mea nana e pani kona hakahaka. 0 ke Akua kakou wahi e nana aku ai, i e puie aku, i nele oie kōna aupuni i A. B. Apeiila 29. Ua make, ma Waikapu, Maui, he kanaka haole, ua kapaia, o Keokī (Mr.. George Richardson.) He kanaka eleftlriraie ia. Kanaono kumamalua makahiki kpna. Ua hanauia ia ma Irelani. Kanakolu makahiki mamua aku nei, holo mai ia ma ka moku no Enelani, a pae uku i Hawaii nei. Holopinepineia i ka ainaoNowete, a hoi mai,a nono ma Maui. He wahine kana, a me na keiki. He mai hokii kena. Ua liuliu kona mai. Aka, ua pau ia. Ua'hele ia i kela ao pau ole e loaa mai a ia ka nku o kana hana ma ke kino. Pono oukou,e ka j)oe i lohe, na kanaka naole kekahi, a me kanaka maoii, pono «'iukou ke hoomakaukau e halawai pu «ne ke Akua. u Eia hoi, ke ku mai nei ka lunakanawai ma ka puka." "E hiki mai ke Keiki a ke kanaka i ka hora a oukou i manao ole ai." A i ka wa mauo ka mea hewa, e mau nokona hewa; a o ka mea paumaele, e mau no kona paumaele; a o ka mea pono e inau no kona pono, a o ka piea hemolele, e mau kona heinolele." J. S. G. Make ma Kailua, Hawaii, o Kaeleowaipiol*h»ia 8 o ka malama o Mei. Ua hanau ia ma Waialua, i Oahu, i ke au ia Kalaiopuu; o Kahekili e alii ana ma Ōahu ia manawa. Oia no kekahi i ike i na moku o Kapena Kuke i ku ma Waialua i Kinohi. I ka Wa e holo mai ana o ua mau moku la, kuhi iho ia nakan«ka he mau aina moku, ia e lai}a ana ma ke kai, a naholo kiki na V»n»tri» a p au e ike ia mea kupanaha. - - ABIq OaimiaKamehamēha, holo ia a noho ma «ke aUi. Oia no kdmhi ilij%«ipa i ka pono ma Kailua, a kpmo ia i ka ekaleaia i ka malama o JfoYemabe 1828. Ma ia hope

mai r noho oia ma k» aoao e ka Haka, • hoike mai ana, i ka oiaio o ka naaa hop imoa o ke Akna a o na kaaa%a. Bte akohi paha makihiki a tea o kona mai ana. Ia maaawa «paa i noho hoomakaokaa ai oia, no ka hiki ana mai o ka Ha<* ku e lawre i kona uhane e noho pu me ia. (< Pomaikai ka poe make, ke make lakou iloko o ka Haku." A. B. , Ua hanauia ma Koloa, Kauai, i na malamao Feberuari a me Maraki, eono mau keiki. Ua maono kanaka. Kapoe elemakule 9 Kapoe ui, . . . . 16 Ka poe kainalii,. . 11 86