Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 13, 29 April 1835 — Page 102
102 KUMU HAWAII. (APERILA,
hoi ia e ka haku oolea. Nui hoi ka aina, me na kanaka, a me ka ai, a me na puaa, a me na hale, a me na moena, a me na kapa, a me ka lole, a me ke kala o ka mea hana hewa.
Pehea ka loihi o keia mau mea? E mau anei pela? Aole loa. Ua nana pono mai no ko ke Akua mau maka i keia mau mea a pau, a ua pau i ke kakauia iloko o kana buke. Ua hoakaka mai la hoi ia i kona manao e hooponopono i na mea a pau. E i mai auanei paha kekahi, o ko ke Akua manao kahiko keia. Ua kali makou a liuliu i kona hooponopono ana, aole nae oia i hana pela. Ua haalele paha ke Akua i kela manao? Aole loa. Ua paa no kona manao e hookolokolo i ko ke ao nei, a e hooponopono i na mea a pau.
Ke kali nei o Iehova i pau ka poe i waeia i ka paulele ia Iesu, a me ka hiki ana mai. O ka la i hoakakaia mai ai ma kana olelo. A hiki mai ia la, alaila e hookolokolo mai ia, a e hoopololei ia i na mea a pau. "No ka mea ua paa i kona manao ka la e hookolokolo ai i ko ke ao nei me ka pono, ma ke kanaka ana i olelo ai; ua hoike pono mai hoi ia i ka oiaio o ia mea i na kanaka a pau, i kona hoala ana mai ia ia, mai ka make mai. Oihana 17: 31. "Nana no e uku mai i na mea a pau e like me ka lakou hana ana. O ka poe e imi ana i ka nani, a me ka mahalo, a me ka make ole ma ka hooikaika mau i ka hana maikai, no lakou ke ola loa: aka,o ka poe hoopaapaa aku, aole hoi e hoolohe i ka oiaio, a ke malama aku i ka hewa, no lakou ka huhu a me ka inainaia mai. He ino a me ka make maluna o na uhane a pau o kanaka e hana ana i ka hewa, aka, o ka nani, a me ka mahalo, a me ka malu, no na mea a pau e hana ana i ka maikai.'' Roma 2: 6 - 10.
A hala ka hookolokolo ana, alaila aole ike hou kakou i ka poe haipule e noho ana me ka popilikia a me ka eha: aole hoi e ike hou kakou i kekahi poe hewa e noho ana me ka waiwai, a me ka hanohano. He pomaikai wale no ko ka poe haipule ia wa; a he poino wale a me ka eha ko ka poe hana hewa. "A o keia poe la, e hele aku lakou i kahi eha mau loa; aka o ka poe maikai i ke ola mau loa. Mat. 25; 46.
D. B. L.
O KA MANAO HOOIKAIKA.
Auhea oukou, e na kumu a me na hoahanau ma Hawaii nei.
Eia ko'u manao ia kakou: E huli kakou i ke Akua me ka mihi, a me ka uwe nui no ko kakou palaka, a me ka hana pono ole ana.
E pule aku kakou i ke Akua i ka po a me ke ao i ninini mai kela i ka Uhane Hemolele e hoohuli mai i ka naau o kanaka. No ka mea, i ko'u manao, ea, o ka Uhane Hemolele wale no ka mea e pono ai kakou. Aole liuliu a e lilo auanei ko keia pae aina i poe hoohalike loa me ko Sodoma a me ko Gomora ke iho ole mai ka Uhane Hemolele. Aole liuliu hou aku a e anai loa aku ke Akua i ko keia pae aina e like me kona anai ana'ku i kekahi mau lahuikanaka hewa ma Kanaana i ka wa kahiko ke ala ole mai kakou. E ala kakou, e imi i ke alo o Iehova, o pauaho auanei kela i ka kakou hana hewa ana, a e wela mai auanei kona inaina a luku mai ia kakou.
Ua akaka no, ma ka palapala hemolele ko ke Akua manao e luku aku i na lahuikanaka malama ole i kana olelo. Ua akaka hoi ma kana hana ma ia aina aku a ia aina aku. Ma neia pae aina kekahi. Mahea o Liholiho ma? Mahea a Boki ma? Mahea hoi kekahi poe alii opiopio i hahai ma ka lealea? Aole lakou maanei. Ke makau nei au o lohia koke auanei kekahi poe alii hou i ka make.
Aole ke Akua i huhu mai i ka hana hewa ana a na'lii wale no; i ka na makaainana hoi kekahi. Nui ka poe kanaka ma Hawaii nei i inu a ona a moe iho la, o ka make no ia. Nui ka poe moe kolohe, a loohia i ka mai; o ka make no ia. Nui ka poe keiki ole no ko lakou malama ole ana ma ka pono. Nui ka poe e make ana i kela malama i keia malama, uuku ka poe i hanauia.
D.B.L.
KA MANAO O MATAIO HALE NO KA LA SABATI.
Eia ka olelo a kekahi lunakanawai kaulana i noho ai, a i make, ma Enelani, Mataio Hale ka inoa. Eia kana: "I ko'u noonoo liuliu ana, ua moakaka lea ia'u, o ka malama pono ana i ka la Sabati, a me ka hana ana i na mea e pili i ke ano o ia la, oia ka mea e oluolu ai ko'u naau, a e pono nui ai ko'u noho ana. O ke Akua mana loa, oia ka Haku o ko kakou manawa a pau loa. Ua haawi lilo ole mai kela na kakou ia mea. Ua pololei no kakou e hoolaa aku ia ia i keia la. I ko'u imi ana, a me ka noonoo pinepine ana, ike maopopo au, ua pili ikaika ke hoomaikaiia mai, i ka malama pono ana i ka la Sabati. I ko'u malama pono ana i ka la Sabati, ua hoomaikaiia mai au i kela hebedoma a pau loa; i ko'u malama pono ole ia la, aole hoomaikaiia mai au e ke Akua. No ia mea, e ka'u poe keiki, ke noi' aku nei au ia oukou, e malama oukou i ko ke Akua la hoano."
E nana i ka aoao 86.
HE LIO.
He mea maikai loa ka lio ke nana' ku. He hanohano no kona a me ka nani. Ua mahalo nui ia no ka maikai loa o kona helehelena. Ua kiekie kona poo. Ua pio maikai kona ai. Ua loihi kona kino. Ua wiwi kona mau wawae a ua ikaika no nae. Ua hinuhinu maikai kona oho.
Aole ma ka nana wale ana'ku no ka maikai o ka lio, aka ma kana hana ana no hoi kekahi. He kauwa maikai no ia. He lokomaikai no kona. A i malama pono ia, e aloha no ia i kona kahu, a e hoolohe hoi i kona leo. He ikaika kona i ke kauo i ke kaa a i ka lawe i ke kanaka ma kona kua. He mama loa no hoi ko ka lio. Maluna ona e hikiwawe aku ai ke kanaka me ka oopa ole mai kekahi wahi aku a i kekahi wahi.
He ike ko ka lio. E hiki no ke ao aku ia ia e moe a e ala mai ma ka olelo ana a ke kahu, a e hele aku a hoi mai, a