Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 12, 15 April 1835 — Page 95

1835.) KUMU HAWAII. 95

lakou? Owai ka i puka mai la mai loko mai o ka poe Pilisetia? A pehea kana hana ana? Pehea iho la ka poe Iseraela? Owai ka i makau ole aku ia ia? Owai ka mea i kokua mai ia Davida e kana aku ia Golia? Heaha na mea kaua a Davida i lawe ai? Mahea i pa ai ka ala a Davida i maa aku ai? A pehea iho la o Golia? Alaila pehea ka Davida hana ana? Io wai la i lawe aku ai o Davida i ke poo o Golia? Na wai i hoolanakila ia Davida maluna o Golia? Maluna o ke aha hoi oia e hoolanakila mai ai ia kakou ke hilinai aku kakou ia ia?

KA HOPE O KA HEWA.

                E noho ana kekahi kanaka, ma Waikiki, o Kailiuli kona inoa. He kanaka opiopio no. Mai Hawaii mai no ia, no Kohala. Lohe no ia i ka olelo a ke Akua, aole hoi ia i manaoio, aole i malama ma ka naau i ka mea a ka Haku i kauoha mai ai. A loaa ia ia ka wahine, aole ia i malama pono ia ia e like me ka ke Akua kauoha, aole hoi pono lea ka malama ana o ka wahine ia ia. Ua lohea, ua hakaka pinepine laua, a haalele ka wahine ia ia. Manao iho la ke kane e mare i ka wahine ia ia. Manao iho la ke kane e mare i ka wahine hou. Aole hoi i akaka kona kaawale ana me kana wahine. Aole maopopo i ke kumu ka pono o ka mare hou. Hele no ua kanaka la e moe i ka wahine hou i ke kaikamahine a ka muli iho o Kamaukoli ma Waikiki. Makemake no ia wahine pela. Hakaka hou no laua, eha kekahi i kekahi. Aole laua i malama i ke kanawai o ka Haku.
                Pono ole ka manao o kekahi i kekahi. Hoomakaukau ke kane i pahi e make ka wahine. Olelo mai ia he mea e make pu ai laua.
                I kekahi po e noho ana laua maloko o ka hale me na kanaka e, he pono ole ko laua kamailio ana.
                I aku ke kane, "E moe kaua, e moe kau, moe hooilo." O ke ano paha ia. E make pu kaua. Hakaka iho la laua. Eha no ke kane i ka wahine, a kui aku ke kane ia ia. Uwe iho la ia a puka aku e holo. Puka aku ke kane e hea aku ia ia, aole ia i hoi mai. Hahai aku la ke kane ia ia, luna ka wahine maloko o ka wai papau, a loaa i ke kane, uumi iho la i kona ai a make ka wahine. Holo no ke kane i kela aoao o ka aina, ma ka Waimanalo. He mau hebedoma malaila, a hoi mai no ia a haawi ia ia iho i kanaka. A na Wiliama Kamohoula i nakinaki i ke kaula a laweia'ku ia i ka papu.
                Hoomakaukau Kinau ma i wahi Juri he mau kanaka he umikumalua e lohe i ka hookolokolo ana, a me ka hoike ana o ua pepehi kanaka la a me ka poe i ike i kona noho ana, a me kona hakaka ana me ka wahine. Haawi hoi na'lii i mau kanaka e imi i ka mea e pakele ai ua kanaka opiopio la, aole loa i loaa ia lakou kahi puka e ola'i.
                Lohe pu Kauikeaouli ke 'Lii, me Kinau. A i ka manao o ka Juri, ua hewa io ia kanaka; ua pepehi kanaka ia me ka manao huhu e make loa kana wahine. Pela ka manao o na'lii. No ka mea, ua hoomakaukau oia i ka pahi e make ai. Ua olelo no ia e moe kau moe hooilo, a ua umi ia ia – a holo i kahi e. Nolaila i hoakaka aku ai ke'lii i kona manao e make ia kanaka i ke kaaweia, i ka hora 11 o ka la Tusede, 19 Maraki.
                Ia la akoakoa na kanaka he nui na tausani, mauka o Kewalo mawaena o Honolulu a me Waikiki. Malaila pu ke'lii a me Kekauluohi, a me Kekuanaoa, o ko na aina e kekahi, ua laweia e ia kanaka hewa, e lii. Hoakaka aku kekahi kumu i ka olelo a ka Haku, i kakau ia ma ka Luka, xiii 2. 3.
                Eia na manao i hoakakaia'i.
                1 Ua paupu na kanaka mai o a o i ka hewa, no ka mea ua haihaiia ke kanawai hemolele o ke Akua, e pili no ia i ko ke ao a pau.
                2 O ka uku pono no ka hewa he make ia. O ka make mau loa o ka uhane o na kanaka lawehala.
                3 No ka lokomaikai o ke Akua a me ka make ana o Iesu ua hoakaka mai ka Haku i ka puka hookahi e pakele ai, o ka mihi, o ka huli io mamuli o ka Mesia.
                4 O ka oiaio o ka make mau loa ana o na mea a pau i mihi ole i ka hewa. Ina i mihi ole oukou e pau pu oukou i ka make.
                Eia hoi ka pono, mai manao oukou ua oi aku ka hewa o ia nei mamua o ka hewa o na mea e ae a pau, aka e mihi koke oukou, i ko oukou hewa iho o pili ke kanawai o Iehova, o make oukou i ka po pau ole. E huli ia Iesu ano, i ola oukou. E imi oukou ia Iehova i kona wa e loaa mai ai, e kahea aku ia ia, i kona wa e kokoke mai ai, e haalele ke kanaka hewa i kona aoao iho, a me ke kanaka pono ole i kona mau manao iho, a e huli ia Iehova, e aloha mai no oia ia ia, a i ko kakou Akua hoi, no ka mea, e kala wale mai no ia.
                Ua hooikaikaia'ku ua powa la, e mihi koke ia, e hoomakaukau i kona uhane no kona hele koke ana. Ua puleia'ku ke Akua nona, a no ia ahakanaka nui. Alaila hoakaka o Auhea i ke kumu o ka make ana o Kailiuli. Pii ae la ua kanaka opiopio la, maluna o ka papa e ku ai.
                Nakinakiia kona mau lima a me kona mau wawae a paa. Uhiia kona maka. Komo kona poo i ka pahele make, ua paa maluna. - Haule ka papa malalo iho ona, make iho la ia.
                "Auwe ka mea hewa e poino no ia no ka mea e loaa ia ia ka uku o kona mau lima."
H. B.

                Mai pepehi kanaka oe. Pukaana xx: 13.
                O ka mea nana e hookahe ke koko o kanaka, e hookaheia kona koko e kanaka: na ka mea, ma ke ano o ke Akua oia i hana'i i kanaka. Kinohi ix. 6.
                O ka uku no ka hewa, o ka make ia. Rom vi. 23.

NO KA NAWALIWALI O KE KE AKUA POE ENEMI, A ME KA WIWO O KO LAKOU NAAU I KO LAKOU WA E HOOPAIIA'I.

                Ke noho nei kekahi poe hewa me ka wiwo ole. I ko lakou ku e ana'ku ia Iehova, ua hana ikaika lakou e like me ka poe e manao ana e kaua aku a lanakila. Hea aku o Iesu ia lakou e hooki i ka lakou hana hewa ana, a e hoolauleaia i ke Akua, hoowahawaha lakou, hoolohe ole, ku e no.
                I ko lakou noho ana i keia no ua noho no lakou me ka makou ole. Aka, a hiki mai ka la hookolokolo a hoopaiia ko lakou hewa, alaila aole e ikaika ko ke Akua poe enemi. He nawaliwali, a he wiwo wale ko lakou. Aole e manao hou lakou e ku e aku ia Iehova a lanakila. "E lanakila anei kou naau, e ikaika anei kou lima, i ka wa a'u e hoopai aku ai ia oe? O ka mea nana i olelo ai pela "owau no ia, o Iehova, a na'u no e hana." Ezekiela 22: 14. Aole loa he ikaika ko ke Akua poe enemi i hiki ia lakou e ku e aku ia ia. He ikaika anei ko ka ilo i hiki ia ia e ku e aku i ka mea e hehi ana maluna iho ona? He mau ilo wale no na kanaka o keia ao. I ko lakou noho ana ma ka honua nei ua akaaka lakou i na mea weliweli o ke Akua. Aka, aole e akaaka lakou ia mau mea i ko lakou noho ana ma ka lua ahi.
                I keia noho ana ua hea pinepine mai la ke Akua i na kanaka e hoolauleaia ia ia, aka aole lakou i hoolohe aku. A hala keia noho ana aole e hiki i ko ke Akua poe enemi e hoolaulea aku ia ia. Aka, e like me ko ke Akua hea ana mai ia lakou, a hoolohe ole lakou i neia manawa; pela no e hea aku auanei lakou ia ia, aole kela e hoolohe mai. Solomona, 1: 24 - 28.
                E ka poe mihi ole, ke pule nei ka poe haipule i ke Akua no oukou. Aka, a hala keia noho ana, aole e pule hou kekahi mea no oukou. A hiki mai ka la hookolokolo aole e makemake ka poe hemolele i ke ola ana o ko ke Akua poe enemi. Aole e hai hou ia ka olelomaikai ia oukou. Aole o Iesu e hea hou mai ia oukou e mihi. E paa auanei oukou iloko o ka halepaahao ikaika loa. E nakinakiia auanei ko oukou lima a me na wawae i na kaula hao mau loa, a e hooleiia iloko o ke ahi pio ole. Aole e loaa ia oukou kahi hoomaha i malaila. E ehaeha mau auanei ma kahi enaena loa me ka loaa ole ia oukou ke kulu wai hookahi e maalili ai i ko oukou olelo. Luka 16: 24, 25.
D.B.L.