Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 12, 15 ʻApelila 1835 — Page 90

90 KUMU HAWAII. (APERILA,

ka poe waiwai a pau mai o a o, i mea e holo ai a i mea e lealea ai lakou; a ua hoomahui no hoi ka poe nune a me na kanaka e.
                I ka wa mamua, i ka wa aole i ikeia ka hale kaa, a me na kaa ia manawa, maluna wale no i holo ai ke kanaka a ao no lakou i ke kaua.
                O na Lio a ka poe alii a me ka poe koa i hooholo ai i ke kaua, o na lio nui loa ia a me na lio maikai. Aole manao lakou i ke kala i lilo ma ke kuai ana, a ma ka hoonani ana i ka noholio, a me ke kaulawaha, a me na kaula kala a me na kaula kula, a me na mea e, e nani ai ka lio. Ua ao no lakou a ua koa loa, aole loa i makau i kekahi mea.
                O ka uwalaau o ke kaua, he mea kani maikai ia iloko o ko lakou pepeiao, a olioli lakou i ka holo maloko o ka make.

HE MAU NINAU.

He mea aha ka Lio?
Pehea ke ano o kona kino?
He oluolu anei ka Lio?
Pehea ia i ka hana?
Ehia niho?
Hookahi anei ano o ka hulu?
Heaha ka mea oi aku ka maikai mamua o ka Lio?
Ua maikai ka Lio i ke aha?
Noho no ka Lio ma na aina hea?
Mahea la lakou e noho hihiu ai?
Mahea kahi o na Lio maikai loa?
Ma kahi hea i hoohanaia ka Lio?
Mahea ka like ole o ka Lio a me ka hoki?—Lama Hawaii.

O ke kauoha maikai a Davida i kanaka keiki ia Solomona i kona wa e make ai. Ua kakauia ma ka buke mua o na'lii, MOK. ii. pauku 1-4.
                A kokoke mai ka manawa e make ai o Davida, kauoha mai la no ia ia Solomona i kana keiki, i mai la; E hele ana au e like me ko ke ao nei a pau; nolaila e hooikaika oe, a e hookanaka: e malama hoi oe i ke kauoha a Iehova a kou Akua, a e hele ma kona aoao, me ka malama i kona mau kanu, a me kona mau kanawai, a me kana mau oihana, a me kana olelo i kakauia ma ke kanawai o Mose, i pomaikai oe ma na mea a pau au e hana aku ai, a ma na wahi a pau au e hele aku ai; i hooko o Iehova i kana olelo ana i olelo mai ai no'u, i kana i ana mai; Aole oe e nele i ka mea e noho ai ma ka nohoalii o ka Iseraela, ke malama kau mau keiki i ko lakou aoao iho, a i hele ma ka oiaio imua o kou alo me ko lakou naau a pau a me ko lakou uhane a pau.

HE UI MISIONARI.
E nana i ka aoao 66.
HAKINA 9.
No na hana a na Misionari.

1 Owai ka poe mua i hoouna aku i na misionari i ka poe naaupo?
O ka poe pono uuku ma Moravia, ma Europa.
2 Ehia makahiki i hala aku nei i hoomaka lakou i ka lakou hana ana?
Hookahi haneri makahiki i hala, aia ma ka makahiki o ko kakou Haku 1733. Eono wale no haneri o lakou a pau.
3 Pehea ke ano o ko lakou hana ana?
Ua ikaika loa lakou. Ua hele no ko lakou poe misionari a ua kanu i ka pono mawaena o na kanaka hihiu loa a kokoe like me na holoholona.
4 Mahea kahi i noho ai ko lakou poe misionari?
Aia ma Ainaomaomao kahi, a ma Laberadora, a ma na Inia komohana, a ma Aferika, a ma Amerika akau, a ma Tataria, a ma na aina e ae hoi.
5 Ehia o lakou wahi e ao ai?
He 37. ma kela aina kahi ma keia aina kahi.
6 Ehia ko lakou poe misionari?
Hookahi haneri kanawalukumamalima; ua ikaika loa lakou e like me ka poe lunaolelo mamua.
7 Ehia ka lakou poe haumana a me ka poe i huli i ka Haku?
40.700 a keu. He poe Inikini kahi, he poe Negero kahi, he poe Hotenetote kahi, a poe hihiu loa lakou mamua.
8 Owai ka poe hou i hooikaika ma keia hana maikai?
O kekahi poe Kristiano ma Beritania; ua hui pu mua ia lakou ma ka makahiki 1786, me ka manao e hoouna aku i na misionari i na aina naaupo. Ua hui pu kekahi poe hou me lakou i kela makahiki a i keia makahiki, a i keia manawa nui wale ka poe lokahi o ka manao e hoolaha aku i ka malamalama o ka ke Akua olelo.
9 Ma na aina he akahi i noho ai o ko lakou poe misionari?
Aia ma Kina, ma Benegale, ma Inia, ma Aferika, ma na moku Inia komohana, ma Amerika akau, ma Rusia, a me na aina Borabora.
10 Ehia wahi i noho ai o ko lakou poe misionari?
316 ke helu ia.
11 Ehia poe misionari a lakou i hoouna aku ai a me ka poe e hana pu me lakou?
500 kanaka a me na wahine a keu paha 50. He poe kahuna ao kahi, he poe kumu ao kula kahi, he poe pai palapala hoi kekahi.
12 Ehia ko lakou poe haumana?
100,000 a keu; ua manaoia, he haipule 40,000 o lakou.
13 Inahea i hoomaka'i ka poe Kristiano ma Amerika huipuia i keia hana?
Ma ka makahiki 1812 ua huipu mua ia kekahi poe o lakou, a malaila mai huipu ka poe e ae me lakou a nui no ia manawa.
14 Pehea ka manao mua no keia hana ma Amerika?
Kupu mua ka manao iloko o ka naau o kekahi poe kanaka ui haipule, nui ko lakou aloha i ka poe ike ole ia Iesu, i iini lakou e hele, a e hai aku i ka olelo a ke Akua i huli ka poe naaupo io Iesu la.
Ae aku ka poe ekalesia ma Amerika, a hoouna aku ia lakou.
15 Pehea ka pono a lakou i kanu iho ai, he nui paha a he nuku paha?
Ua kanu lakou i ka pono ma na wahi noho ai a pau o ko lakou poe misionari. Aia ma Inia kahi, a me Asia komohana, a me na aina o Hawaii nei, a ma ka poe Inikini ma Amerika.
16 Ehia ko lakou poe misionari i holo i na aina kahiki?
65 kahuna pule; na lakou e hai aku i ka olelo a ke Akua, a e lawe hoi i ua olelo la i ka olelo maoli i hiki i ka poe naaupo ke heluhelu malaila, a malama no lakou i na kula.
17. Aohe he poe e ae e kokua pu ana me lakou?
He poe e no, 180 a keu ka i hana pu me lakou; he poe kumu palapala kahi, he poe kahuna lapaau kahi, he poe pai palapala kahi, he poe mahiai kahi, ua kokua pu lakou me ka poe kahuna pule, a ua maikai hoi ka lakou hana ana.
18 Ehia a lakou kula a me ka lakou poe haumana?