Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 11, 1 April 1835 — Page 82
82 KUMU HAWAII. (APERILA,
ua akoakoa mai la. Ke manao pinepine nei au i ko'u naau iloko o kela hana ana. I kinohou o ka pule, a i ka hope o ka pule, aole like iki ka manao. Komo aku la au a noho, aole i manao iki i ka hoomana aku i ke Akua; nana aku la au maanei, a mao, e makemake ana e ikeia mai au. O ko'u lole aole i ku pono iki i ka mea hune me au. Ua like au me kekahi poe kaikamahine naaupo e ae, he oi loa aku ka maikai o ka lole i ko ke kino noho ana. Aole hoi i like ko'u kapa me ko ka wahinehaahaa lawehala, me ko ka mea e noonoo pono ana i ka makaukau o ke kino, me ka hookano ole. Ua akaka loa ke ano o ko'u naau iloko o na mea liilii lapuwale o ko'u kapa.
"A liuliu ka noho ana, hai mai la ke kumu i ke pooolelo. 'A e hoouhiia oukou i ka manao haahaa.' Ua hoike mai kela i ke ano o ko ke kino kahiko ana, a me ko ka uhane kahiko ana. Aole nui o kana olelo mai, a komo mai ka hilahila iloko o'u, i ko'u makemake ana i ke kapa maikai; aka i kona hoike ana mai i ke kapa o ke ola, oia ka ke Kristiano i hoaahuia'i, maopopo loaa ia'u ka noho olohelohe ana o ko'u uhane. Ua ike au aole ia'u ka haahaa i oleloia mai ma ke pooolelo, aole hoi kekahi mea iki iloko o'u o ko ke Kristiano naau. Nana iho la au i kuu wahi lole maikai, a kulou iho la i ka hilahila, no ko'u haaheo. Nana aku la au i ke kumu, a iloko o ko'u manao, he luna ia i hoounaia mai, mai ka lani mai e wehe ai i na maka o'u. Nana aku la au i ka poe e noho ana, imi iho ia iloko o'u ina paha kekahi o lakou e manao ana e like me au. Nana iho au i kuu naau, a ike au ua piha loa ia i ka hewa. Olelo mai kela, a haalulu iho la au, aka, ua umeia aku kuu naau i kana olelo i olelo mai ai.
Ua wehewehe mai la kela i ka waiwai o ko ke Akua lokomaikai iloko o ka hoola ana i ke kanaka hewa, kahaha iho la au i ka'u hana i hana'i i na la a pau o ko'u ola ana. Hoike mai kela i ko Kristo ano he akahai, he haahaa, he lokomaikai; a ike au ia'u iho, he haaheo, he hookano, he lauwili he hookiekie. Ua hoike mai keia, ia Kristo, he 'Akamai;' ua ike au i kuu naaupo. Hoike mai kela ia ia, he 'Pono;' ua maopopo ia'u kuu hewa. Hoakaka mai kela ia ia, he Maemae; a ike au i kuu paumaele. Olelo mai la kela ia ia, he 'Ola'; ike iho la au i kau kauwa ana ma ka hewa, a me kuu pio ana ia Satana. I ka hoopau ana o kana olelo, hooikaika mai kela i ka poe hewa e holo lakou, 'e pakele i ka inaina e kau mai ana' - e hoolei aku i ka makemake o ko waho hoonani ana e aahu iho ia Iesu Kristo, 'a e hoouhiia i ka manao haahaa io.' 'a e hoouhiia i ka manao haahaa io.'
"Mai ia manawa mai aole i nalowale iki ia'u ka waiwai nui o kuu uhane, a me ka pono ole o ka noho ana iloko o ka hewa. Iloko o'u ua hoomaikai aku i ke Akua, no ia olelo ana; aka o kuu naau, ua kaumaha, ua pouli okoa no.
"Ua hoike mai kela kumu i ka hewa nui o ko'u naau, oia no ka haaheo i ko ke kino kahiko ana, a no ka lokomaikai o ke Akua, ua lilo ia olelo i mea e hoohuli ai i ko'u uhane. Auhea oe, pomaikai ma paha he nui loa na kaikamahine hune e like me au i hoohuliia, mai ke aloha o ko ke kino kahiko ana, a me ke komo ana o na kapa maikai i ka imi ana i ka mea palaho ole, o ka manao akahai a me ka noho malie. Ola hoi ka waiwai nui imua o ke Akua.''
"O ka nui o ia ahakanaka, aole a lakou makemake ia olelo, ua ohumu lakou i ke oolea o ka mea nana i hai mai, no ka mea, aole maa lakou i ka hoolohe ana i na olelo pono, a ku i ka ke Akua. Ma ia hope mai loaa ia'u kekahi mau mea e like me au i manao nui ai, a makemake nui hoi, e hoolohe hou aku ia ia; aka aole ana i pule hou ilaila.
"Mai ia manawa mai, ua alakaiia'ku au iloko o ka pule mehameha, a me ka heluhelu ana, a me ka manao ana, e ike i kuu make iloko o ka hewa, a me ka nui loa o ko ke Akua ahonui iloko o Iesu Kristo, i ka hooala ana mai ia'u, mai loko mai o ka paumaele o ka lepo, a i ka noho pu ana iloko o ka nani a me ka hauoli o ka lani. Auhea oe, e ke kumu e! o ke Ola ka i loaa ia'u! He oi loa aku ia, aole i komo iki iloko ka naau i ka manao ana aku ia ia. Iloko o kona lako ua loaa wale mai ia'u ka waiwai io no kuu hune ana, ma kona poli, ua loaa ia'u kahe e maha i, kahi i kaawale ai ka hewa, a me ke kaumaha. Ma kona olelo ua loaa ia'u ka ikaika e pale aku ai ke kanalua, a me ka hoomalau."
I aku la au, "Aole anei i maopopo koke mai ia oe i keia; o kou ola ana, no ka lokomaikai o ke Akua wale no ia, aole no kau hana ana, a me kou pono iho'"
"E! auhea oe, o ka'u hana mamua au i lohe ai i kela olelo, heaha ia? He hewa wale no ka'u i hana'i, mahope no o ke kino, no'u wale iho, a he hooino i ke Akua. Ua hewa wale no ka manao ana o ko'u naau mai kuu wa opiopio, he hewa wale no i na la a pau, a o ka'u pono, heaha ia? O ka pono wale no o ka uhane hipa, he haumia, he palaka wale; aole no au i manao iki i ke kanawai, aole hoi i ka olelo maikai o ke Ola. Ae, ua ike koke iho la no wau, ina e ola ana au, ina no ia ma ke ahonui ke Akua wale no. Oia wale no ka e hoonani ia no ia hana, mai mua a hope, nana wale no."
"Pehea la ke ano hou o kou naau, i ka manao ana aku i ko keia no, ia manawa?"
"Ua ike aku la au, he mea liilii wale no ia, he mea kaumaha ka uhane. Ua ike no au, no ka malu o ko'u naau he mea pono no'u, e puka mai, mai loko mai o lakou, a kaawale. Ua hoolilo wau ia'u iho i ka pule, a ua nui na hora maikai, no ka makemake ike ole ia ka i hala ia'u iloko o ke aloha pu ana me ke Akua. Ua ae pinepine au i kuu hewa, a i kekahi manawa no ke nui aku au me ka hoomalau, a me ka makau, a me ka hoowalewale mai ia'u e hoi hou aku i na aoao kahiko o'u, a ua nui wale na mea hihia ka i waihoia mai ma ko'u alanui hele; aka o ka mea nana a'u i aloha mai, me ke aloha mau, nana no wau i ume mai i kona lokomaikai, a ua hoike mai ia'u i ka aoao o ka malu, nana no i hooikaika mai ia'u i na la a pau o ko'u manao ana ma keia noho hou ana, a ua ao mai ia ia'u he pono ole ia'u kekahi mea ke pili ole aku wau ma oha la: aka, e hiki no ia'u i na mea a pau ia ia ke kokua mai ia'u."
"Aole anei i loaa ia oe na mea hihia he nui loa ma kou wahi i noho ai, no keia ano hou ana, a no keia mau hana hou ana?"
"Ae, ua nui loa i na la a pau o ko'u noho ana, ua akaaka mai kekahi, ua huhu mai kekahi, ua wahawaha ka poe enemi, a ua aloha mai na makamaka. Ua kapaia mai au he hookamani, he haipule, he wahahee wale, a me na inoa e ae he nui loa, na mea e ino ai au imua o ko ke ao nei. Ua kaIa aku au, a ua pule aku au i ka poe i hoomaau mai ia'u, manao iho au i ka'u hana i hana iho ai pela i kekahi poe. Ua manao hoi au i ko Kristo hoomanawanui ana, i ke ku e ana mai o ka poe i hana hewa mai ia ia, ike iho la au, aole ka haumana maluna o ke kumu, a ua olioli au i ka hoohalike iki ia mai me kona hoino ana."
"Aole anei oe i manao ilaila i ka poe hoahanau a'u, e noho ana ma kou wahi?"
"E nae, malaila no wau, ua mau lakou iloko o ko'u manao, na'u no i pule mau ia lakou, a ua ikaika loa ko'u makemake e hana maikai mai ia lakou. O na makua o'u, ko'u mau mea i manao nui ai, no ka mea, e kahiko ana no a ua pouli naaupo loa laua ma na mea o ka ke Akua pono."
"Ae," (pane mai la ka makuwahine ona,) "ae, he pouli naaupo io maua, he hewa wale, a lawe mai keia Elisabeta