Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 8, 18 February 1835 — Page 62
62 KUMU HAWAII FEB.)
25 Owai ka mea i haawiia no ko kakou hala?
v. 1 Ua hoaponoia mahea? Ua malu me wai?
Ma o wai la?
2 Ua loaa ke aha? Hauoli kakou i ke aha?
NO KA LA SABATI.
PUKAANA XX. 8.
E hoomanao i ka la Sabati; e malama hoi ia la, e hoano ia.
Ua pono no na kanawai a pau o ke Akua. O ke kanawai no ka la Sabati, he kanawai pono ia. Ua hoolilo ke Akua ia la i la e pomaikai ai na kanaka, i la e hoomaha ai lakou i ka hana, a me ka luhi, a me ke kaumaha; i la e ao ai lakou i ke ano o ke Akua, ka mea nana noho ana i keia ao; a me na mea e pono ai ko lakou mau uhane i kela ao pau ole.
He la nui no ka Sabati, nolaila, e hoolohe pono mai oukou i ke kahi mau mea hoakaka no keia la.
NO KE KUMU O KA LA SABATI.
1. Eia no ka mua o na mea.
O ke kumu o ka la Sabati.
E heluhelu kakou ma ke Kinohi ii. 1- 3. "Pela i paa ai ka lani a me ka honua i ka hanaia, a me na mea a pau oloko. A i ka hiku o ka la, hooki ae la ke Akua i ka hana ana i hana'i; a hoomaha iho la oia i ua la hiku la. Hoomaikai aku la ke Akua i ka hiku o ka la, a hoano iho la; no ka mea, hoomaha iho la oia ia wa i ka hana a pau ana i hana'i." Oia no ke kumu o ka la Sabati, mamua loa ia. O ka la mua o na la a pau, he la hana ia, pela hoi ka lua o na la, a me ke kolu, a me ka ha, a me ka lima, a me ke ono, he mau la ia i hana'i ke Akua i na mea a pau. A ma ka hiku o na la, aole ona makemake i hana me ia i hana'i ma na la eono---hooki ae la ia i ka hana, a hoomaha iho la. Aole no ka luhi, aole hoi no ka molowa, aole o ke Akua luhi, aole hoi molowa. No kona manao e hookaulana ia la, a e hoolilo ia i la e hoomanao ai i kana hana a pau, a e hoomaha ai i ka hana kino, a e lilo ai hoi i ka hana nona wale iho no; nolaila ko ke Akua hoomaha ana i ka hiku o ka la; a pela no ia i malama'i a i hoano ai no hoi i ka la Sabati.
No ke Akua mai no ia la, aole no ke kanaka mai, aole hoi no na'lii o ka honua. O na kanaka aole o lakou makemake i la Sabati. Aohe la Sabati ma na aina naaupo; pela no ma Hawaii nei, i ka manawa i pae mua mai ai na Misionari maanei. Ua like pu na la a pau; he mau la hana ame ka lealea kela mamua. Aohe la hemolele, aohe la kapu no ke Akua. A hiki mai ka ke Akua olelo, alaila hoikeia mai la ka la Sabati, ka la hemolele, a me ke kapu loa. Aole nae i oluolu na kanaka ia manawa i ka lohe ana, he kapu ka! kekahi la, aole pono ke hana lealea malaila. A i keia manawa e noho nei kakou oluolu no kekahi poe i ka la kapu, a malama pono hoi kekahi, aole nae i nui o ua poe la.
NO KA HOOLOLI ANA O KA LA SABATI.
2 Eia hoi ka lua o na mea.
Okoa ka la i hookapuia'i mamua aku o ko Iesu hiki ana mai, a okoa hoi ka la i hookapuaia'i i keia manawa.
Mamua o ka la hope o ka hebedoma, o ko oukou poaono no ia, oia ka la kapu, ka la Sabati. A hiki mai la o Iesu i ke ao nei, a make aku la, a ala hou ae la, mai ka make mai, alaila, lilo ae la ka la mua o ka hebedoma i la kapu, i la Sabati, no ka mea, oia ka la i ala hou mai ai o Iesu a lanakila'i maluna o ka make, a hoomakaukau ai hoi i ke alanui e pakele ai kakou i ka make mau a e loaa'i hoi ke ola mau loa. A mai ia manawa mai, o ka la mua o ka hebedoma, ua kapaia e ka poe haumana a Iesu he la no ka Haku, he la Sabati, he la e hoomanao ai i ko Iesu make ana a me kona ala hou ana mai; a e hoomana aku ai no i ke Akua. A oluolu no ke Akua i keia la, a hoomaikai nui mai la ia. Ua kaulana loa ia no ka lehulehu o na kanaka i huli mai ma ka pono ma ia la, ma ka la mua o ka hebedoma, o ko Iesu la no ia.
NO KA LOIHI O KA LA SABATI.
3. Eia hoi ke kolu o na mea.
O ka loihi o ka la kapu.
Pehea la ka loihi? Pokole anei ia la, a loihi na la e ae? Aole. Ua like pu no ka loihi o ia la me ka loihi o na la e ae. Ma ke aumoe ka hoomaka ana o na la noa, a malaila no ke ooki ana he iwakalua no a kumamaha hora ka loihi. Pela no ka la Sabati. Oia ma ke aumoe ka hoomaka ana, a malaila mai a hiki i ke aumoe hou, aia no ka wa kapu a ma ia aumoe malaila ka noa ana o ke kapu. Mai manao oukou, he wa kapu ole ka wa mamua aku o ka puka ana o ka la; ua kapu no ka aumoe mai a ao ae, a mai ke ao a napoo ka la, a mai ka napoo ana o ka la a aumoe, he kapu loa ia wa a pau, no ke Akua no ia. Aole poao ke hana ma ke kakahiaka nui, a ma ke ahiahi poeleele, me oukou e hana'i ma na kakahiaka, a me na ahiahi o na la noa: no ke Akua wale no e hana'i. Nolaila, mai hoolio i ke kakahiaka a me ke ahiahi o ka la Sabati i ka hiamoe, a me ka noho wale, a me ka hana pono ole. L. L.
NO KA PALAKA.
E na hoahanau, E makaala ia oukou iho i ka palaka. O ka puka ia e komo mai ai na hewa a pau maloko o ka naau. I ka wa e makaala ai ka naau, aole e hiki ke komo mai ka hewa maloko. Ua paleia'ku ia me ka makau a me ka weliweli. Aka, hiki mai ka palaka, aohe ikaika o ka naau e hoole aku ai ka hewa ke hiki mai ia. Ua ae koke aku no ia me ka makemake e hele malaila. A pehea la kakou e pale aku ai i ka palaka, ke hiki mai ia? Aole e hiki ia oukou ia ma ka manao wale. Ke manao nei paha oukou a pau, e makaala mau me ka hoopalaka ole. Aka, ua emo ole ka hiki ana mai o ua mea nei. He mea ulu wale ia maloko o ka naau e like me ka nahelehele o ka mahinaai. Aia no ka hiki; ma ka pule mau i ka mea nona ka mana e pale aku ai ia mailoko aku o ko oukou naau. O ka poina a me ka hoowahawaha i ka pule mau, oia ke kumu i ulu pinepine ai ka palaka. O ka pule ka ai na ka uhane o ke kanaka; a ina aole oukou e hanai i ka uhane i ka ai mai ka lani mai, e nele koke no ia i ka pono, a pau koke hoi ka ikaika o ka manao ma ka ke Akua; a lilo io no ka naau i na hoowalewale ana a Satana. O ka pule ole ke kumu e palaka ai ka naau. O ka pule mau ma kahi malu ka mea i kauohaia mai e ka Haku. "A i pule oe, e komo ae oe i kou keena mehameha." "Nolaila, o ka mea e hoowahawaha ana ia kauoha, aole e loaa ia ia ka pono e pale aku ai i ka palaka a me ka hewa e pili mai ana.
NO KA MAKAALA.
E makaala ia oukou i na wahi e hoowalewaleia mai ai oukou e ka hewa. Ua ao mai ka Haku